Γεώργιος Λασέρντα: Ο Καστελλοριζιός πολιτικός που η μοίρα δεν του επέτρεψε να κυβερνήσει την Βραζιλία

Το τραγικό του τέλος - Λατρεύεται μέχρι σήμερα

Γράφει ο Κώστας Τσαλαχούρης


Είναι ντοκουμέντο, πικρό, πολύ πικρό. Αναφερόμαστε σε έναν επιφανή θανόντα, ο οποίος από παιδιόθεν, βρέθηκε στην άλλη πλευρά του λόφου, μέχρι το θάνατό του, σε αεροπορικό δυστύχημα. Φυσικά δεν μας εκφράζει. Ο θάνατος, όμως, απότομος, μοιρόγραφτος, σκληρός, παραμένει ένα μέγα γεγονός και όλους τους εγγίζει. Η Ιστορία παραμένει Ιστορία, αμερόληπτη, παντοδαπή, ποικίλη, αληθινή και καταγράφει ή μάλλον διηγείται και αποθησαυρίζει τα πάντα. Δεν μπορεί να παραλείψει ή να αποκρύψει τίποτε.



Χρόνια τώρα μας απασχολούσε η δημοσίευση αυτή, παρότι κατά καιρούς δίναμε, έστω λεπτομέρειες της περιπτώσεως, ειδικά όταν αναφερόμασταν στη γενέτειρα της μητέρας μας, το Καστελλόριζο. Όλο το δημοσίευμα προσωπικά δεν μας εκφράζει, από την αρχή μέχρι το τέλος. Δίδουμε, όμως τα γεγονότα, όπως επεσυνέβησαν. Για να μην μακρηγορούμε, αναφερόμαστε, όπως γράφουμε, σε ένα επιφανή Καστελλορίζιο τον Γεώργιο Λασέρδα, που γεννήθηκε, έζησε και σκοτώθηκε στη Βραζιλία, παιδί πρώτης γενιάς. Έφτασε σε ανώτατα αξιώματα στο μεγαλύτερο κράτος της Νοτίου Αμερικής και σήμερα μισό και πλέον αιώνα από το θάνατό του, τιμάται ως ένας από τους μεγάλους ηγέτες της χώρας αυτής.

Είναι ντοκουμέντο. Ο καιρός είναι κακός. Φοβερή καταιγίδα πλήττει την περιοχή. Ένα αεροπλάνο υπερίπταται του εναέριου χώρου της Κουριτίμπα στη Βραζιλία, και ο πύργος ελέγχου δεν του δίδει σήμα για προσγείωση. Τα καθοδικά ρεύματα είναι ισχυρά και δεν το επιτρέπουν. Το ημερολόγιο δείχνει, 16 Ιουνίου 1958, ημέρα Δευτέρα. Ώρα 17.45. Το αεροσκάφος τύπου «Convair CV-440-59», είναι της εταιρείας της Βραζιλίας «Cruzeiro do Sul», και εκτελεί το δρομολόγιο Πόρτο Αλέγκρε-Φλοριανόπολη, στο νοτιανατολικό τμήμα της Βραζιλίας, και σ’ αυτό επιβαίνουν 21 επιβάτες και 5μελές πλήρωμα.

Είχε απογειωθεί από το Πόρτο Αλέγκρε, αλλά λόγω των καιρικών συνθηκών, άλλαξε πορεία και ζήτησε να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Κουριτίβα, «Αφόνσο Πένα», αλλά ο πύργος δεν του το επιτρέπει γιατί εκτός της τροπικής βροχής που πλήττει την περιοχή και των καθοδικών ανέμων, είναι έτοιμο για απογείωση ένα άλλο αεροσκάφος. Ήδη βρίσκεται στο διάδρομο για απογείωση. Ο διάδρομος είναι ο αριθμός 33. Έτσι το «Convair», αρχίζει να εκτελεί κύκλους, αναμένοντας το σήμα για προσγείωση. Αυτό, όμως, δεν θα έρθει ποτέ…

Επιφανείς επιβάτες
Μεταξύ των επιβατών, περιλαμβάνονται τρεις επιφανείς πολιτικοί, τρεις προσωπικότητες του πολιτικού βίου της Βραζιλίας και ένας ιερωμένος, ο Οσβάλντο Γκομές, ιδρυτής του Κολεγίου της Παναγίας της Μεσίτριας. Οι τρεις πολιτικοί είναι ο γερουσιαστής και υπουργός Δικαιοσύνης Νερέου ντε Ολιβέιρα Ράμος (γεννήθηκε στις 3.9.1888), που χρημάτισε αντιπρόεδρος της Βραζιλίας και για δύο μήνες-11 Νοεμβρίου μέχρι 31 Ιανουαρίου 1956-πρόεδρος της χώρας, ο μοναδικός πολιτικός της Σάντα Καταρίνα που έγινε πρόεδρος της Βραζιλίας, ο δικηγόρος και πολιτικός Λεομπέρτο Λάους Λεάλ (γεννήθηκε στις 4.7.1912), μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων, εκπροσωπώντας τη Σάντα Καταρίνα και ο Jorge Lacerda-Γεώργιος Λακέρντα ή Λακερδής, Κυβερνήτης της Σάντα Καταρίνα τα τελευταία δύο χρόνια-έκταση 95.336,181 km2, πληθυσμός σήμερα 6.634.250 κάτοικοι-χαρισματική προσωπικότητα, στο χώρο που πίστευε, την άκρα δεξιά. Ήταν φασιστής, και δεν το έκρυβε, λάτρης των ιδεών του Χίτλερ και του Μουσολίνι. Ιδιαίτερα του Μπενίτο Μουσολίνι. Οι ρίζες του, ήταν από το Καστελλόριζο.

Το μοιραίο
Το αεροσκάφος συνέχισε να εκτελεί κύκλους και σε κάποια στιγμή βρέθηκε στο σημείο Capão do Cerrado που απέχει 30 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο. Ήταν 17.55 ώρα. Σύμφωνα προς ένα επιζώντα, τον José de Souza Orestes, είχε πολλή ομίχλη και μηδενική ορατότητα. Εκείνη τη στιγμή άκουσε τρομερό θόρυβο και σχημάτισε την εντύπωση ότι το αεροπλάνο διαλύθηκε. Άκουσε ουρλιαχτά και φωνές να εκλιπαρούν για βοήθεια. Προφανώς τα καθοδικά ρεύματα έσυραν το αεροσκάφος στο έδαφος. Κανένα μέλος του πληρώματος δεν επέζησε, ούτε και κανένας από τους πολιτικούς. Ήταν το μεγαλύτερο αεροπορικό ατύχημα που συνέβη στη Βραζιλία.

Λακερδής ο άξιος
Εδώ θα κάμουμε μια παρένθεση. Ο Γεώργιος Λασέρντα ή Λακερδής υπήρξε μέλος του κόμματος «Democracia e Nação», «Δημοκρατία και Έθνος», υπερσυντηρητικός και φανατικός οπαδός της άκρας δεξιάς «Integralista», από τα νεανικά του χρόνια. Όλοι αυτοί ήταν επηρεασμένοι και εντυπωσιασμένοι από τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι. Είναι η εποχή επίσης που σε όλα τα κράτη της Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής, κυριαρχούν τα στρατιωτικά κινήματα και οι δικτατορίες, και κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή τα υπερσυντηρητικά και ακροδεξιά κόμματα. Άλλες εποχές, άλλα ήθη.

Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα είναι σχεδόν καθημερινά σε όλη τη Λατινική και Κεντρική Αμερική, το άκουσμα και μόνο της λέξης κομμουνισμός είναι απαγορευμένη, το μίασμα αυτό δεν πρέπει να επεκταθεί στην Νέα Ήπειρο, ο πόλεμος της Κορέας, η δίκη του ζεύγους Έθελ, Τζούλιους Ρόζενμπεργκ, ο Μακαρθισμός και γενικά παντού, επικρατεί αντικομμουνιατική υστερία. Ντελίριουμ τρέμενς.

Η πόλη Λασερντόπολη
Ο Γεώργιος Λακερδής σήμερα τιμάται στη Σάντα Καταρίνα. Ο μεγαλύτερος υδροηλεκτρικός σταθμός της Βραζιλίας και ολοκλήρου της Λατινικής Αμερικής φέρνει το όνομά του. Αποτελείται από τρεις θερμικές μονάδες συνολικής ισχύος 853ΜW. Μια πόλη ονομάζεται Λασερντόπολη και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της πολιτείας Σάντα Καταρίνα.

Η μεγαλύτερη πλατεία της πρωτεύουσας της Σάντα Καταρίνα, Φλοριανόπολη ονομάζεται Jorge Lacerda. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Κυβερνήτη της Σάντα Καταρίνα, από τις 31 Ιανουαρίου 1956, κατασκεύασε 48 σχολεία, το Κεντρικό Ινστιτούτο Παιδείας-σήμερα φέρνει το όνομά του και υπάρχει στην πρόσοψη άγαλμά του-50 γέφυρες και 10 αυτοκινητόδρομους ασφαλτοστρωμένους, και άλλα πολλά έργα, μεταξύ των οποίων η εκβάθυνση όλων των λιμένων της Βραζιλίας και η κατασκευή Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης.

Για την Ιστορία, από την εγκυκλοπαίδεια της Σάντα Καταρίνα, πληροφορούμαστε ότι η Λασερδόπολη ως οικισμός ιδρύθηκε το 1900 από Ιταλούς εποίκους του Ρίο Γκράντε ντο Σολ για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής και έφερε το όνομα Barra Fria. Δήμος έγινε στις 11.11.1964. Ο Δήμος εκτείνεται σε 69 km2, σε υψόμετρο 513, έχει μέση θερμοκρασία 18 β. και πληθυσμό 2.197 κατοίκους.

Κομνηνός Λακερδής
Ο πατέρας του Γεωργίου Λασέρντα, Κομνηνός, γεννήθηκε στο Καστελλόριζο και είναι αδελφός του, του γνωστού Ιωάννη Λακερδή. Δεν θα επαναλάβουμε αυτά που γράψαμε κατά καιρούς, με την Ιστορία του Καστελλόριζου από το 1912 μέχρι το 1941, όταν πρωταγωνιστούσε ο Ιωάννης. Και πώς πέθανε ο θείος του, όπως μας το περιέγραψε μια μάρτυρας-η μητέρα μας, να τον μεταφέρουν στο Νεκροταφείο του Άη Δημήτρη στη Ρόδο, με το καροτσάκι του Δήμου Ροδίων. Απλώς, θα αναφερθούμε σε ένα και μόνο γεγονός. Λίγο πριν πεθάνει, ο Λακερδής επισκέφθηκε το σπίτι, που διαμέναμε στις «Εφτά Βαγιές»-τη στιγμή εκείνη η μητέρα τηγάνιζε μελιτζάνες και ο Λακερδής, προφανώς, μυρίζοντας τη ρώτησε:
-Βρε Βαγγελία, συκωτάκια τηγανίζεις; Τόση, ήταν η πείνα του!..
ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΤΟ Β’ ΜΕΡΟΣ