Ηχορύπανση και άλλα τινά

Γράφει ο
Χρίστος Δάλκος
φιλόλογος

Κύριε διευθυντά,
Έρχομαι τα τελευταία πέντε χρόνια για διακοπές στη Ρόδο, θεωρώ επομένως ότι δικαιούμαι να διατυπώσω ωρισμένες καλόπιστες παρατηρήσεις και σεις να τις δεχθήτε ή να τις απορρίψετε, αφού όμως πρώτα τις ακούσετε.

Βρέθηκα αυτές τις μέρες στο πανηγύρι της Κρεμαστής, κι αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν ότι, ενώ σε γενικές γραμμές η ατμόσφαιρα ήταν αυθεντικά πανηγυριώτικη, αρκούσε η ηχητική παρέμβαση ενός επιχειρηματία –δεν θα πω ποιού, δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία- για να καταστρέφη τη γενική εικόνα και να επιβάλλει την ύβρι της κακογουστιάς της σε όλο τον περιβάλλοντα χώρο: με τα μεγάφωνα στη διαπασών, με μια εκκωφαντική βλαχοντίσκο ξένη μουσική να κυριαρχεί και να ταλαιπωρεί τις ακοές μας, είχε καταφέρει να δίνει στο πανηγύρι έναν χαρακτήρα που ως εκ της φύσεώς του δεν τον είχε.

Στο περιθώριο του πανηγυριού, στο πλαίσιο της 49ης έκθεσης χειροτεχνίας και αγροτικής οικονομίας, η διακριτική αισθητική μουσικοχορευτική παρέμβαση αξιέπαινων νεαρών παιδιών –σ’ αυτούς έχουμε τα θάρρητά μας- «έσωζε κάπως την παρτίδα» (και την πατρίδα), αλλά δεν ήταν σε θέση να ανταγωνισθεί την κραυγαλέα ηχητική ασχημία.

Αναρωτιέμαι: Είναι, τελικά, τόσο δύσκολο να επιβληθούν ορισμένοι κανόνες καλού γούστου και αγάπης για τον πολιτισμό μας, που ισοδυναμούν, εν τέλει, με μάθημα πολιτισμού, ακόμα και για τους τουρίστες; Και είναι τελικά τόσο δύσκολο να καταλάβουμε ότι η μύηση στους μουσικούς πολιτισμικούς θησαυρούς όχι μόνο της Δωδεκανήσου αλλά και της πατρίδας μας γενικώς είναι ένα πεδίο στο οποίο ο πολιτισμικός τουρισμός μπορεί να κάνη θαύματα;

Είναι τόσο δύσκολο να βρεθεί ένας ευαίσθητος περί τα μουσικά άνθρωπος να κάτσει και να φτιάξει εικοσιπέντε-τριάντα σιντί, με επιλογές απ’ όλους τους τόπους και χώρους της δημοτικής, ρεμπέτικης, ελαφρολαϊκής και νεώτερης ελληνικής μουσικής έκφρασης, και να τους προτείνει στους επιχειρηματίες, ως εναλλακτική έστω λύση, στην ούτως ή άλλως οικεία στους τουρίστες βλαχοντίσκο ξένη μουσική;

Ή θα μείνουμε καθηλωμένοι με τη χαρακτηριστική μας μικρόνοια –κι ας λέμε πως είμαστε έξυπνος λαός- στην κουλτούρα τού «συρτάκι ντανς» της δεκαετίας του ᾿60;

Και μιας και μιλάμε για εξυπνάδα, πόσο πραγματικά έξυπνη είναι η συμπεριφορά των επιχειρηματιών εκείνων που, αποσκοπώντας στο εύκολο και μέγιστο κέρδος, αποφεύγουν να προβάλλουν -παράλληλα έστω- τα ντόπια προϊόντα, καταδικάζοντας τις ντόπιες επιχειρήσεις σε μαρασμό ή αναγκάζοντάς τες να φυτοζωούν στο περιθώριο της οικονομικής ζωής;

Η παροιμία λέει: των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν. Ελπίζω πως δεν μας διαφεύγει πως η τουριστική υπερεντατική μονοκαλλιέργεια κινδυνεύει, στην ευαίσθητη γεωπολιτικά περιοχή μας, να καταρρεύση με το πρώτο «μπαμ» (η κρίση των σχέσεών μας με τη Ρωσία είναι ένα καθ’ όλα εύγλωττο προανάκρουσμα).

Δεν θέλει και πολύ μυαλό να αντιληφθεί κανείς ότι παράλληλα με τον τουρισμό της θερινής περιόδου θα πρέπει να προωθεί και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, της γεωργίας, της μεταποίησης, της ντόπιας πολιτισμικής δημιουργίας κ.λπ., που είναι σε θέση να θεμελιώνουν και τον τουρισμό επί σταθερότερων, υγιών βάσεων, συνδεδεμένων με τις παραδοσιακές ασχολίες και την πολιτισμική ιδιοπροσωπία αυτού του τόπου.

Ας σεβαστούμε και ας αγαπήσουμε αυτόν τον τόπο –μ’ αυτόν, άλλωστε, είναι συνδεδεμένες οι τύχες μας-, κι ας μην τον αντιμετωπίζουμε σαν μια αγελάδα που η αποκλειστική σχέση μαζί της εξαντλείται στο υπερεντατικό άρμεγμα. Ειδ᾿ άλλως θα βρεθούμε προ οδυνηρών εκπλήξεων, και δεν θα μας ωφελήσουν οι συνήθεις μας αιτιάσεις εις βάρος τρίτων.