Κασιώτικο αντίο με λύρες, λαούτα, σούστα και μαντινάδες (βίντεο)

Το έθιμο του αποχαιρετισμού των επισκεπτών του καλοκαιριού

Φαίνεται πως το έθιμο του αποχαιρετισμού των επισκεπτών του καλοκαιριού με λύρες, λαούτα, σούστα και μαντινά(δ)ες επανέρχεται σιγά σιγά τα τελευταία χρόνια στην Κάσο.

Έκπληκτοι οι επιβάτες του πλοίου της γραμμής, που έρχονται από τη Ρόδο, τη Χάλκη και την Κάρπαθο, βλέπουν το ξέφρενο γλέντι που έχει στηθεί στον προβλήτα της Κάσου, καθώς ο καταπέλτης ακουμπάει νωχελικά στη στεριά, και δεν πιστεύουν στα μάτια τους.

Δεκάδες άνθρωποι, που αποχαιρετούν τους συγγενείς και φίλους τους, τραγουδούν, χορεύουν και χειροκροτούν, συνοδεύοντας τους βιρτουόζους Νεκτάριο Σταματάκη και Αντώνη Καραγιαννάκη που ερεθίζουν με πάθος τις χορδές της λύρας και του λαούτου.

Οι μαντινά(δ)ες έρχονται η μία μετά την άλλη για να φθάσουν το γλέντι στο κατακόρυφο και να "αναγκάσουν" τον γιγαντόσωμο Κυριάκο Ζάγορα, τον καβοδέτη του πλοίου, να σύρει πρώτος τη σούστα. Από κοντά και η Λίλα Μαστρομανώλη με την κόρη της, που ταξιδεύουν αλλά δεν λένε να μπουν στο καράβι!

"Και πώς θα πω το έχει γεια και πώς θα μπω στο πλοίο και πώς θα βρω τη δύναμη απ' το νησί να φύ(γ)ω.

Κάποιος επισκέπτης, από αυτούς που έχουν ήδη επιβιβασθεί και παρακολουθεί από το πρυμιό κατάστρωμα, αποβιβάζεται ξαφνικά και γίνεται ένα με τους γλεντιστές! "Θα χάσεις το καράβι", του φωνάζει κάποιος, καθώς τα τελευταία φορτηγά τροχοδρομούν πάνω στον καταπέλτη, ενώ κάποιος άλλος προσπαθεί να τον δέσει συμβολικά με ένα σχοινί!

"Δεν το χάνει, μη φο(β)άσαι, το βαπόρι δεν φεύγει αν δεν λύσει ο καβοδέτης τους κάβους", λέει αφοπλιστικά ο Κυριάκος. "Ο καβολύτης θέλεις να πεις", συμπληρώνω εγώ, εισπράττοντας το γέλιο και την επιδοκιμασία του Κυριάκου και των άλλων.

"Πουθενά αλλού στον ελλαδικό χώρο δεν γίνεται αυτό", παρατηρώ εντυπωσιασμένος, καθώς προσπαθώ να απαθανατίσω όσα διαδραματιζονται.

"Γινόταν πάντα τα παλιά χρόνια", σχολιάζει κάποιος γηραιότερος, που θυμάται με συγκίνηση το παρελθόν και χαίρεται που το έθιμο αναβιώνει, και συμπληρώνει : "Δεν αφήναμε, με τον τρόπο μας, τους φίλους και συγγενείς μας να φύγουν! Η συγκίνηση έφθανε σε τέτοιο σημείο που δεν ήξερες αν τα δάκρυα ήταν δάκρυα συγκίνησης για το αυθόρμητο γλέντι ή δάκρυα οδύνης για τον αποχωρισμό".

Είναι αυτές οι στιγμές που θυμάμαι και πάλι τη διαχρονική ατάκα του Νικόλα Μαστροπαύλου : "όταν φθάνει κανείς στην Κάσο δεν καταλαβαίνει γιατί την αγαπούν τόσο πολύ οι κάτοικοί της. Όταν φεύγει δεν καταλαβαινει γιατί την αγάπησε τόσο πολύ και ο ίδιος!".

Καθώς έφευγα από τον προβλήτα στ' αυτιά μου ηχούσε ακόμη η μαντινάδα του Αντώνη Καραγιαννάκη :

"Σαν θα προβάλει ο Πρέβελης και μπει μεσ' το λιμάνι τρέχουν τα δάκρυα σίκαα (καυτά) μια θλίψη που με πιάνει".

Πηγή: ribandsea.gr