Η «Μουσική του Σύμπαντος»

Γράφει η
Μαίρη Παπανδρέου


Πρώτος ο Πλάτωνας, μίλησε για τη «Μουσική των Σφαιρών» και ο Δάσκαλος των αιώνων Πυθαγόρας, δεν ήταν ο πρώτος Επιστήμονας Μαθηματικός, Αστρονόμος, αλλά και Μουσικός. Πρωτοπόροι οι αρχαίοι μας πρόγονοι, όμως πρωτοπόροι και οι σημερινοί μας επιστήμονες, που διαπρέπουν και αναγνωρίζονται από την διεθνή επιστημονική κοινότητα, όπως ο Καθηγητής Αστροφυσικής και Διευθυντής του Πανεπιστημιακού Κέντρου Διαστημικών Ερευνών Ξενοφών Μουσάς, ο Καθηγητής Αστροφυσικής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Σειραδάκης (και οι δύο είναι οι σημαντικότεροι μελετητές του Υπολογιστή των Αντικυθήρων), ο Αστροφυσικός Καθηγητής Στράτος Θεοδοσίου, ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής Ιωάννης Δαγκλής, και πολλοί επίσης που διαπρέπουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Δαγκλής, με πολλά Μεταπτυχιακά από πανεπιστήμια Ελλάδας και ΗΠΑ και τεράστια πείρα σε Διαστημικά Ερευνητικά κέντρα και Αστεροσκοπεία, συμμετέχοντας στο Διεθνές Συνέδριο Αστρονομίας, με θέμα «Μελέτης της Ακτινοβολίας» έδωσε μια ξεχωριστή διάλεξη στο ΡΟΔΟΝ, την Τρίτη το βράδυ, μαζί με επάξιους συνεργάτες του. Ο Αστρονόμος Τάσος Αναστασιάδης, προλόγισε τον Καθηγητή Δαγκλή, επεξηγώντας ότι «στα πλαίσια προγράμματος εκλαΐκευσης της Αστρονομίας/Αστροφυσικής πραγματοποιούνται ενημερωτικά προγράμματα σε όλη την Ελλάδα για ενημέρωση/επιμόρφωση του ευρύτερου κοινού. Με το ίδιο θέμα: «Μουσική του Διαστήματος», διοργάνωσαν και διεθνή μουσικό διαγωνισμό, με αυστηρά κριτήρια, όπου η επιτροπή αξιολόγησης απαρτιζόταν από Επιστήμονες και Μουσικούς».

Ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής Δαγκλής, εξέπληξε με το νεαρό της ηλικίας του, όπως και οι περισσότεροι διεθνούς κύρους επιστήμονες που συμμετείχαν στην εκδήλωση, Χωρίς σημειώσεις, μεταφράζοντας μάλιστα τα κυριότερα σημεία της εισήγησής του και σε άπταιστα αγγλικά, καθώς στο ακροατήριο υπήρχαν και πολλοί ξένοι επιστήμονες. Διευκρίνισε ότι: «Έξω από την ατμόσφαιρα της γης, δεν διαδίδεται ο ήχος» διατυπώνοντας τη ρητορική ερώτηση: «για ποια μουσική λοιπόν μιλάμε;» Εξήγησε τη «Ζώνη Van Allen» που είναι «ζώνη ραδιενέργειας> όπου βρίσκονται «Ηλεκτρόνια» και αναφέρθηκε στους διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες, που εργάζονται στο εξωτερικό και διαπρέπουν με τις παρατηρήσεις και τις πρωτοποριακές ανακαλύψεις τους, όπως ο Νικόλαος Χριστόφιλος, τονίζοντας: «στα πρωτοποριακά πειράματα και στις μεγάλες ανακαλύψεις, θα βρεις έναν Έλληνα:»

Με απλό και άμεσο τρόπο, ο Καθηγητής Δαγκλής, εξήγησε ότι «οι ζώνες Van Allen, χαρακτηρίζονται από τα ηλεκτρόνια, τα οποία είναι πολύ λίγα και μικρά, αλλά θαυματουργά, διότι έχουν πολύ μεγάλη ενέργεια – μεγάλη ταχύτητα» και «όσο αυξάνει η ταχύτητα, αυξάνει και η ενέργεια» δίνοντας το απτό παράδειγμα: «Αν ένα υπερηχητικό αεροπλάνο χρειαζόταν 1 εβδομάδα για να πραγματοποιήσει τη γύρω της γης μέσα στην ατμόσφαιρα, πετώντας στις Ζώνες Van Allen, θα χρειαζόταν μόνον 1 ώρα». Εξήγησε επίσης ότι η «αδράνεια είναι φυσική αρχή της Φύσης που χρειάζεται ώθηση, δηλαδή ενέργεια» και «η Μουσική είναι ενέργεια - ταλαντώσεις των μορίων του αέρα που φτάνουν στα τύμπανα των αυτιών μας», δίνοντας παράδειγμα: «Η Μουσική Vivaldi, είναι ενέργεια, καθώς οι ταλαντώσεις π.χ. που προκαλεί το δοξάρι στις χορδές του βιολιού, παράγει ταλαντώσεις. Για τη Μουσική του Διαστήματος, την ενέργεια την προσφέρει η ενέργεια του ήλιου.». Εξαιρετικά ενδιαφέρον και επεξηγηματικό το video που ακολούθησε, διευκρινίζοντας: «Διαστημόπλοια εξερευνούν τις ζώνες ακτινοβολίας και τη μαγνητόσφαιρα.» Εξήγησε τις «ταλαντώσεις των μαγνητικών γραμμών που γίνονται σε ορισμένες ταχύτητες» και «όταν μετατρέψομε τη συχνότητα των μαγνητικών γραμμών (τις ταλαντώσεις τους που επιταχύνουν τα ηλεκτρόνια) σε μουσική κλίμακα, ακούμε ήχο-μουσική.» «Είναι ταλαντώσεις, όχι μηχανικές όπως στη γή, αλλά στο διάστημα διαδίδονται μαγνητικά κύματα.».

Παραδειγματικά αναφέρθηκε και στον «Πλούτωνα που είναι ο πιο μακρινός πλανήτης». Εντυπωσιακή η αναφορά του Καθηγητή Δαγκλή και στο «Βόρεια Σέλας», που «στην Ελλάδα είναι σπάνια ορατό, και όταν γίνει ορατό είναι κόκκινο» και το φαινόμενο έχει σχέση με τον ενδεκαετή ηλιακό κύκλο, όταν βρίσκεται στο μέγιστο της δραστηριότητάς του.» Ακολούθησε συζήτησε με τους παραβρισκόμενους ΄Έλληνες και ξένους, όπου εξήγησε ο Καθηγητής, για την «έξαρση μαγνητικών καταιγίδων, δεν υπάρχουν επιπτώσεις στη γη και στον άνθρωπο – δεν υπάρχουν αποδείξεις για κάτι τέτοιο, όμως, υπάρχουν επιπτώσεις για τους αστροναύτες εάν βγουν από τα διαστημόπλοιά τους για διαστημικούς περιπάτους, ακόμη και μεταλλάξεις στο DNA τους, σε ακραίες καταστάσεις.» Είπε επίσης ότι «τον 17ο αιώνα στη Βόρεια Ευρώπη είχαμε την εποχή των μικρών παγετώνων για 20-30 χρόνια. Γνωρίζομε από παρατηρήσεις ότι συμπίπτει με ‘παράξενη συμπεριφορά’ του ήλιου – σε μειωμένη δραστηριότητα». «Είμαστε τώρα στο μέγιστο του ηλιακού κύκλου, αλλά δεν έχομε την εμφάνιση του Σέλας στην Ελλάδα».

Μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης του διεθνούς διαγωνισμού για την «Μουσική του Σύμπαντος», οι Αστροφυσικοί Χαριζάνος, Παπαδούκας και η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρίστου, που έχομε την τύχη να ζει και να εργάζεται στη Ρόδο, με εισηγήσεις στα ελληνικά και στα αγγλικά, παρουσίασαν τις τρεις πρώτες βραβευμένες Συνθέσεις των Μουσικών, με καθηλωτικά video. Κατασυγκινημένοι μίλησαν και οι Μουσικοσυνθέτες, ένας Τσέχος, ένας Ισπανός και μία Βρετανίδα, που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση. Μουσική πρωτόγνωρη, ηλεκτρονική, συγκλονιστική. Ο Ροδίτης Ερασιτέχνης Αστρονόμος, ο οποίος το 2006 ίδρυσε στη Ρόδο το Αστεροσκοπείο «Εύδημος» Στραβός Κουφός και διαθέτει το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο του Αιγαίου,, ο οποίος όπως πάντα μοιράζεται και προσφέρει ανιδιοτελώς τις αστείρευτες γνώσεις του σε όλους όσους το επιθυμούν, παρείχε τον εξοπλισμό και την τεχνική επιμέλεια της εκδήλωσης. Παρατηρήσεις ότι. Κοινά χαρακτηριστικά των Αστροφυσικών και Αστρονόμων είναι: γαλήνη, ηρεμία, ευγένεια, ταπεινοφροσύνη, ανιδιοτελής επιθυμία διάδοσης της ΓΝΩΣΗΣ. Εύλογο το ερώτημα: αυτά τα χαρακτηριστικά του Ήθους γνωρίσματα τους έκαναν ν’ ασχοληθούν με το Σύμπαν, ή η έρευνά τους στην ομορφιά και στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος, δίνει και το μέτρο του ανθρώπου; «Είναι τόσο μικρός ο άνθρωπος συγκρινόμενος με το Σύμπαν, αλλά και τόσο μεγάλος που μπορεί να συμπορεύεται μαζί του», εξαρτάται από την οπτική γωνία του καθενός.