Tο Εφετείο δικαιώνει Ροδίτικη επιχείρηση που δυσφημίστηκε στο εξωτερικό

Τί αναφέρει στο σκεπτικό η απόφαση

Μια ενδιαφέρουσα απόφαση, η οποία αποτελεί σταθμό στα δικαστικά δεδομένα, εξέδωσε και δημοσίευσε το Εφετείο Δωδεκανήσου αναφορικά με προσφυγή που είχε καταθέσει κτηματομεσιτική επιχείρηση της Ρόδου σε κάτοικο του Εξωτερικού, για δυσφημιστικά σχόλια που ανήρτησε στο διαδίκτυο.

Η απόφαση αναφέρει στο σκεπτικό της ότι η έφεση που ασκήθηκε στην απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου δεν γίνεται δεκτή, αφού το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Ρόδου ορθώς έκρινε ότι η περίπτωση αυτή έπρεπε να εξεταστεί στη χώρα μας σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.

Στην απόφαση του Εφετείου Δωδεκανήσου, αναφέρεται συγκεκριμένα:
«Σύμφωνα με τους ενάγοντες και πλέον εφεσίβλητους, η εκκαλούσα-εναγομένη, κάτοικος της Μεγάλης Βρετανίας, προχώρησε στην ανάρτηση δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο διαδίδοντας αναληθή γεγονότα, τα οποία έπλητταν την προσωπική και επαγγελματική τιμή και υπόληψη του πρώτου ενάγοντα ως μεσίτη επιχειρηματία και κάτοικου Ρόδου και μείωναν την εμπορική πίστη και φήμη της δεύτερης ενάγουσας εταιρείας, η οποία δραστηριοποιείται στην κτηματομεσιτική αγορά της Ρόδου.

Με την αγωγή τους που ασκήθηκε, το 2010, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, ζητούσαν, μεταξύ άλλων, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης εξαιτίας της ανάρτησης των ανωτέρω δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο. Κατά της απόφασης αυτής παραπονείται η εναγόμενη, επειδή, μεταξύ άλλων, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο δεν είχε διεθνή δικαιοδοσία και εφαρμοστέο δίκαιο δεν είναι το ελληνικό.

Β. Νομικό πλαίσιο
Άρθρο 26 ΑΚ, άρθρο 5, σημείο 3, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

Γ. Απόφαση
Α) Διεθνής δικαιοδοσία
Ο τόπος όπου ένα πρόσωπο έχει το κέντρο των συμφερόντων
Κατά το άρθρο 5 του Κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 της 22-12-2000 του Συμβουλίου “πρόσωπο που έχει την κατοικία του στο έδαφος κράτους μέλους μπορεί να εναχθεί σε άλλο κράτος μέλος: 3). Ως προς ενοχές εξ αδικοπραξίας ή οιονεί αδικοπραξίας, ενώπιον του δικαστηρίου του τόπου όπου συνέβη ή ενδέχεται να συμβεί το ζημιογόνο γεγονός”.

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι για τις ενοχές από αδικοπραξία ή οιονεί αδικοπραξία ιδρύεται δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, εφόσον στην Ελλάδα συνέβη το ζημιογόνο γεγονός, υπό την έννοια της απ’ ευθείας παραγωγής στην Ελλάδα των ζημιογόνων αποτελεσμάτων του γεγονότος αυτού εις βάρος του αμέσως ζημιωθέντος, και όχι της τυχόν περαιτέρω ζημίας, ως συνέπεια της αρχικώς επελθούσης στο άλλο συμβαλλόμενο κράτος, που υπέστη ο ενάγων στην Ελλάδα.

Εν προκειμένω, η φερόμενη προσβολή του δικαιώματος της προσωπικότητας έγινε μέσω πληροφοριών που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο και, επομένως, είναι προσβάσιμες ανά πάσα στιγμή σε απροσδιόριστο αριθμό χρηστών του διαδικτύου από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου.

Το δικαστήριο έκρινε ότι η δικαιοδοσία του δικαστηρίου του τόπου όπου το φερόμενο θύμα έχει το κέντρο των συμφερόντων του συνάδει με το σκοπό της προβλεψιμότητας των κανόνων περί απονομής αρμοδιότητας, δεδομένου ότι παρέχει ταυτόχρονα στον μεν ενάγοντα τη δυνατότητα να προσδιορίζει ευχερώς το δικαστήριο στο οποίο μπορεί να ασκήσει αγωγή, στον δε εναγόμενο τη δυνατότητα να προβλέπει ευλόγως το δικαστήριο ενώπιον του οποίου μπορεί να εναχθεί. Ο τόπος, όπου ένα πρόσωπο έχει το κέντρο των συμφερόντων του, συμπίπτει, κατά γενικό κανόνα, με τον τόπο της συνήθους διαμονής του.

Στην περίπτωση που ο ενάγων θα προσφύγει, είτε ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους μέλους εγκαταστάσεως του φορέα μεταδόσεως των επίμαχων πληροφοριών, είτε ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους μέλους στο οποίο βρίσκεται το κέντρο των συμφερόντων του θιγομένου, η αγωγή του θα έχει αίτημα την επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης για το σύνολο της προκληθείσας ζημίας.

Ο τόπος όπου υπάρχει ή υπήρξε πρόσβαση στο επίμαχο δημοσίευμα που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο
Το δικαστήριο σημειώνει, στη συνέχεια, ότι το πρόσωπο, που θεωρεί ότι θίγεται από δημοσίευμα που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο, έχει την ευχέρεια/ τη δυνατότητα να προσφύγει ενώπιον των δικαστηρίων κάθε κράτους μέλους στο έδαφος του οποίου υπάρχει ή υπήρξε πρόσβαση στο επίμαχο δημοσίευμα που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, τα εν λόγω δικαστήρια είναι αρμόδια να επιδικάσουν χρηματική ικανοποίηση αποκλειστικά και μόνο για τη βλάβη που επήλθε στο έδαφος του κράτους μέλους όπου έχουν την έδρα τους.

Άρα, το Εφετείο έκρινε ότι η ένσταση ελλείψεως δικαιοδοσίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι απορριπτέα ως αβάσιμη.

Β) Εφαρμοστέο δίκαιο
Κατά το άρθρο 26 του Α.Κ. οι ενοχές από αδίκημα διέπονται από το δίκαιο της πολιτείας όπου διαπράχθηκε το αδίκημα. Τόπος τελέσεως του αδικήματος-και ως τέτοιο εννοείται η αδικοπραξία υπό ευρεία έννοια-είναι τόσο ο τόπος που ενήργησε ή παρέλειψε να ενεργήσει ο υπαίτιος της αδικοπραξίας όσο και ο τόπος στον οποίο επήλθε η ζημία. Στην περίπτωση δε που τα πραγματικά περιστατικά που υλοποιούν την αδικοπραξία, μεταξύ των οποίων και η επέλευση του ζημιογόνου αποτελέσματος, συντελούνται στο έδαφος περισσοτέρων πολιτειών, στον ζημιωθέντα απόκειται η επιλογή του εφαρμοστέου δικαίου.

Έτσι, επί προσβολής της προσωπικότητας με τη δημοσίευση πληροφοριών μέσω ιστοσελίδας του διαδικτύου, τόπος τέλεσης της αδικοπραξίας είναι τόσο ο τόπος όπου είναι εγκατεστημένος ο φορέας μεταδόσεως των επίμαχων πληροφοριών και κάθε τόπος όπου υπάρχει ή υπήρξε πρόσβαση στο επίμαχο δημοσίευμα που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και επήλθε η ζημία, ο τόπος δε της συνήθους διαμονής του προσβληθέντος είναι ο τόπος στον οποίο κατά κύριο λόγο επήλθε η ζημία.

Επομένως, εν προκειμένω, ορθώς έκρινε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ότι εφαρμοστέο ουσιαστικό δίκαιο επί της ένδικης διαφοράς από αδικοπραξία είναι κατά το άρθρο 26 του Α.Κ. το ελληνικό δίκαιο, διότι στην Ελληνική Επικράτεια, όπου κατοικούν οι ενάγοντες, επήλθε (κατά κύριο μάλιστα λόγο) η ζημία, δηλαδή η προσβολή της προσωπικότητάς τους από την ανάρτηση του δημοσιεύματος μέσω ιστοσελίδας του διαδικτύου. Ο περί του αντιθέτου πρώτος λόγος εφέσεως είναι αβάσιμος.»