Τα αυγά, τα καδρόνια, τα πράσινα και μπλε καφενεία!
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 1913 ΦΟΡΕΣ
Ο κ. Τάσος Καραμάριος, θυμάται εποχές άγριες του παρελθόντος που χαρακτήριζαν μια ολόκληρη κοινωνία προ των εκλογών
Φυγάδευαν τους υποψηφίους σχεδόν στα χέρια για να γλιτώσουν από την οργή των οπαδών της απέναντι πλευράς και τα καδρόνια έκλειναν δρόμους, τα συνθήματα βροχή και τα αυγά σφύριζαν δίπλα στα αυτιά των παρευρισκομένων για να προσγειωθούν στο στόχο τους: ένα κεφάλι, ένα πέτο υποψηφίου που δεν ήταν της αρεσκείας τους.
Ο κ. Τάσος Καραμάριος, έζησε ως υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας τις δύσκολες εποχές του 1981 όταν κι οι πέτρες φώναζαν «αλλαγή». Η ψυχραιμία του τον έβγαλε ασπροπρόσωπο και βουλευτή, η προνοητικότητά του όταν δεν υπήρχε ούτε ένα γαλάζιο καφενείο για να στηθεί μια συγκέντρωση της προκοπής για την γαλάζια παράταξη, η ανθεκτικότητά του στις φουρτούνες και τις καθυστερήσεις των πλοίων στα λιμάνια.
Σήμερα του ζήτησα να θυμηθεί, τώρα που τα βλέπει απ΄ έξω, αλλά ξέρει καλύτερα απ΄ τον καθένα πως είναι να είσαι υποψήφιος βουλευτής Δωδεκανήσου σε 18 νησιά και με κόντρα καιρό!
Έχετε ζήσει κι έχετε ζήσει κ. Καραμάριε, ημέρα εκλογών σήμερα πάμε να θυμηθούμε άλλες εκλογές που είχαν έντονο χρώμα!
Κάθε εκλογές έχουν το δικό τους χαρακτήρα και η οποιαδήποτε αφήγησή μου έχει σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε την συγκεκριμένη εποχή. Σήμερα για παράδειγμα ό,τι κι αν σου έλεγα δεν θα μπορούσα να το ξεχωρίσω από τη σημερινή κατάσταση που βιώνει η κοινωνία μας!
Πώς ήταν τότε λοιπόν τα πράγματα στις εκλογές του 1981, που ξεκινήσατε εσείς και μάλιστα κόντρα στο ρεύμα!
Είκοσι μέρες πριν από την προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων είχα δεχτεί ήδη πολλές προτάσεις που τις απέκρουσα. Ένα πρωινό όμως εκεί γύρω στις 15 ημέρες πριν την υποβολή των υποψηφιοτήτων μου τηλεφώνησε ο μακαρίτης ο Γεώργιος Ράλλης. Εδώ θα πρέπει να σου πω ότι προηγουμένως, στις εκλογές του 1975 είχα δεχτεί τις πρώτες κρούσεις και μάλιστα από τους μακαρίτες Γεώργιο Μαύρο, συμπατριώτη μας από το Καστελλόριζο, βέρος Καστελλοριζιός και από τον Γεώργιο Αλέξανδρο Μαγκάκη, τον καθηγητή οι οποίοι ήταν οι επικεφαλής του κόμματος Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις. Είχαν έρθει ειδικά στη Ρόδο και πήγα και τους βρήκα στο ξενοδοχείο που διέμεναν το Μίρα-Μάρε. Εκεί λοιπόν προσπάθησαν με διάφορους τρόπους να με πείσουν να κατέβω υποψήφιος στη Δωδεκάνησο. Τότε όμως ήμουν δικηγόρος 10 χρόνων, τους είπα ότι έχω όλες τις υποθέσεις του αεροδρομίου του Παραδεισίου, δούλευα επί επτά χρόνια γι αυτές, δεν είχα σπίτι, δεν είχα γραφείο και δεν ήθελα να εμπλακώ στην πολιτική.
Πιστεύετε ότι ο υποψήφιος πρέπει να είναι επαγγελματικά και οικονομικά ανεξάρτητος και δυνατός;
Αυτό ακριβώς, κι εγώ ήθελα να έχω πρώτα την ανεξαρτησία μου και μετά να ανακατευτώ στα κοινά. Μου λένε και οι δύο «αύριο το πρωί να μας υποδείξεις άλλον στη θέση σου»! Πήγα λοιπόν πρωί-πρωί στον Σάββα Καραγιάννη το γιατρό. Του λέω «Σάββα μου, αύριο το πρωί είσαι βουλευτής»! Είχα μια στενή σχέση μαζί του, κοντοχωριανοί, φίλοι οικογενειακοί… Φυσικά εξεπλάγη ο κ. Καραγιάννης τον διαβεβαίωσα όμως ότι εγώ θα τον γυρίζω πόρτα-πόρτα, χωριό-χωριό και τελικά εξελέγη βουλευτής Δωδεκανήσου με την Ένωση Κέντρου-Νέες Δυνάμεις. Βγήκε με άνεση.
Είναι σημαντικό να υπάρχει για τον υποψήφιο εξ αρχής μια μεγάλη εκλογική βάση, μια περιοχή απ΄ την οποία να προέρχεται που να έχει πολλές ψήφους;
Ασφαλώς! Τα Αφάντου απ΄ τα οποία προερχόταν ο Σάββας Καραγιάννης, είχαν δύο με τρεις χιλιάδες ψήφους, εγώ ως Σορωνιάτης δεν μπορούσα να πάρω από το χωριό μου τη Σορωνή πάνω από 200 με 250 σταυρούς. Ωστόσο εγώ είχα αναπτύξει μεγάλη δικηγορική δραστηριότητα σε όλα τα νησιά, είχα αναμειχθεί με προτροπή άλλων σε πολλά αθλητικά σωματεία, διεύρυνα τις επαφές μου με πολύ κόσμο ο οποίος με αγαπούσε.
Να γυρίσουμε στις εκλογές του 1981. Άγρια περίοδος για έναν υποψήφιο της Νέας Δημοκρατίας!
Πολύ, και οι πέτρες φωνάζανε «Αλλαγή». Με παίρνει λοιπόν ο Ράλλης και μου λέει, μ΄ αυτό το έντονο «ρ» που χαρακτήριζε την εκφορά του λόγου του «θέλω να ενταχθείς στο ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, έχω μάθει για σένα» κ.λ.π. Μ΄ έπιασε εξ απήνης, του απάντησα «θα σας πω σε μια μέρα» και τελικά εδέχθην. Ήρθε και με βρήκε και ο Σίμος Παρασκευάς και οι άνθρωποι της Νέας Δημοκρατίας… Την εποχή εκείνη και οι πέτρες φώναζαν «Αλλαγή» και άρχισαν αμέσως να φαίνονται οι δυσκολίες. Ενθυμούμαι, είχαμε πάει στη Σύμη και ήταν τόσο φανατισμένος ο κόσμος που δεν μπορούσαμε να βρούμε ούτε κατάστημα για να βάλουμε μια πρίζα του μεγαφώνου. Συγχρόνως να πετούν καδρόνια και ξύλα στο δρόμο για να κάνουν θόρυβο, να γίνει φασαρία, εγώ όμως απτόητος και ψύχραιμος κατόρθωσα μόνον εγώ από τους άλλους συνυποψήφιους μου, να μιλήσω.
Σε ποιες άλλες περιοχές η κατάσταση ήταν έκρυθμη;
Πήγαμε στην Πάτμο, έπρεπε μέσα σε μία εβδομάδα να γυρίσω και κάποια νησιά, στα οποία ήμουν άγνωστος. Πήγαμε στην πλατεία της Σκάλας και επειδή εγώ ξύπνια φερόμενος, πήρα ένα μικρό βαν μαζί και είχα μέσα τη μικροφωνική συσκευή, σαν μικροπωλητής δηλαδή, το βάζω στη μέση της πλατείας της Σκάλας, κι άρχισα να μιλάω. Εκείνη την ώρα που μιλούσα έρχεται από πίσω μου ένας Πάτμιος και μου λέει κρυφά και συνωμοτικά «μπράβο σου, επήρα κουράγιο, επιτέλους άκουσα και κάποιον να μιλά για τη Νέα Δημοκρατία»! Θεός συγχωρέσι τον, ονόματι Γονιδάκης. Το κλίμα ήταν φοβερό σε βάρος της Νέας Δημοκρατίας. Πινακίδες, αφίσες, ντουντούκες, όλα εναντίον της. Ο άνθρωπος αυτός μέχρι που ζούσε εψήφιζε τον Καραμάριο γιατί δεν μπορούσε να ξεχάσει εκείνη τη φορά που μ΄ άκουσε και πήρε κουράγιο. Και εξαιτίας αυτού και με την παρουσία μου με ψήφισαν και 25 άνθρωποι εκείνη τη φορά.
Η περιοδεία σας με το βαν συνεχίστηκε ομαλά;
Από κει πήγα με το βαν πάνω στη Χώρα, αγνοώντας τις οποιεσδήποτε αποδοκιμασίες, εις δε τον Κάμπο στάθηκα στη μέση του δρόμου, είπα ωραία πράγματα και το αποτέλεσμα θυμάμαι ψήφοι «μηδέν»! Βέβαια από τις επόμενες εκλογές και έκτοτε εξαιτίας αυτής της παρουσίας μου όλα τα χρόνια έβγαινα πρώτος βουλευτής στην Πάτμο. Ωστόσο το 1981 στη Λέρο και στην Πάτμο δεν είχαμε καφενείο δικό μας ήταν όλα πράσινα, δεν μας έβαζε κανένα μέσα και μιλούσαμε έξω στο δρόμο. Βέβαια στα δικά μου χωριά επειδή τους ήξερα και με ήξεραν απέφευγαν να μου κάνουν οποιαδήποτε φασαρία, αλλά διέκοπταν επιβάλλοντας διάφορες ερωτήσεις.
Σε ποια χωριά εκτός από τον Αρχάγγελο βέβαια που ήταν οι περισσότεροι ΠΑΣΟΚ υπήρχε αυτό το έντονο κλίμα;
Υπήρχε και στη Μαλώνα, στα Μάσσαρη, στον Έμπωνα, και σε μικρότερο βαθμό στα άλλα χωριά.
Δεν υπήρχαν και κινητά τηλέφωνα, ούτε καν τηλέφωνα παντού για να σας προειδοποιήσουν, να αποφύγετε απροσδόκητες καταστάσεις!
Το 1981 οι εκλογικές περιοδείες ήταν μαρτύριο. Δεν υπήρχαν τηλέφωνα και πολλές φορές ούτε οι δικοί σου δεν ήξεραν που είσαι.
Φύγατε από κάπου άρον-άρον;
Επειδή με ρωτάς γι αυτό θα σου πω το εξής. Ήταν η εκλογική αναμέτρηση του 1985 που γινόταν με λίστα, κι επήγαμε στον Αρχάγγελο, όλοι μαζί οι υποψήφιοι. Η ατμόσφαιρα και το κλίμα ήταν τρομερό, σαν να ήταν πόλεμος. Η Αστυνομία δεν μπορούσε να κάνει τίποτα παρά τις προσπάθειές της, με αποτέλεσμα κανένας από τους υποψηφίους να μην θέλει να μιλήσει. Παρά ταύτα εγώ ξέροντας τη νοοτροπία των Αρχαγγελιτών σαν χωριάτες που ήμασταν, παίρνω το θάρρος, αρπάζω το μικρόφωνο, ακουμπώ στην άκρη ενός τοίχου και αρχίζω να ομιλώ. Τότε αρχίζει ο πετροπόλεμος με αυγά. Ψύχραιμος εγώ, ένα από τα αυγά έσκασε κοντά μου, κι έπεσε πάνω στο πέτο μου. Κι εγώ με χαρακτηριστική άνεση με τον δεξί αντίχειρα το τινάζω από πάνω μου σαν να ήταν σκόνη και συνεχίζω απτόητος την ομιλία μου λέγοντας τους ότι «εγώ θα σας πω αυτά που πρέπει κι εσείς αν θέλετε τ΄ ακούτε»! Έτσι σταμάτησαν κι αυγά να πετάνε και τις διαμαρτυρίες. Κανένας άλλος πέρα από εμένα δεν πήρε το λόγο και φύγαμε.
Πότε ήταν που σας κλείσανε το δρόμο με καδρόνια;
Το 1981 στο Παραδείσι. Μας έφραξαν το δρόμο στην επιστροφή με καδρόνια να μην περάσουμε. Βγήκα απ΄ τ΄ αυτοκίνητο, ήξερα τους Παραδεισιώτες τους συγκεκριμένους καλά, κι αφού τους μίλησα με τη γλώσσα που ήξερα αποκατέστησαν το δρόμο.
Η δυσκολία των επικοινωνιών από το ένα νησί στο άλλο σας δυσκόλευε περισσότερο στις περιοδείες;
Μπορώ να σου πω Ροδούλα μου, ότι μεταξύ Λειψών και Αγαθονησίου προσπαθώντας να πάω στο Μαράθι, που είχε δυό κατοίκους, μεσοπέλαγα άλλαξα δύο βάρκες. Από τη μία βάρκα πέρασα σε άλλη με κακοκαιρία. Όμως αυτό που θυμούμαι έντονα και δεν θα φύγει ποτέ από τη μνήμη μου είναι που πήγαμε στη Λέρο, στον Πλάτανο και οι πέντε υποψήφιοι του κόμματος και δεν ήθελε να μιλήσει κανένας γιατί φοβόντουσαν τις εκδηλώσεις του κόσμου. Άρχισα πρώτος εγώ και καθ΄ όλη τη διάρκεια της ομιλίας μου είχα απέναντί μου έναν κύριο ο οποίος σε κάθε φράση μου με διέκοπτε και απαντούσε. Ήταν σκληρός οπαδός της «Αλλαγής» ο οποίος με διέκοπτε συνέχεια, αλλά εγώ ετοιμόλογος όπως πάντα του απαντούσα. Το αποτέλεσμα ήταν να έρθει στο τέλος να με συγχαρεί και έκτοτε μέχρι σήμερα όταν με βλέπει με συγχαίρει κάθε φορά. Εξαιτίας της ομιλίας μου και της παρουσίας στη Λέρο μέχρι τις εκλογές του 2009 έβγαινα πρώτος βουλευτής απ΄ όλα τα κόμματα.
Ποια άλλα δύσκολα θυμάστε;
Μη τα συζητάς, ο χειμώνας έχει ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες. Μια χρονιά, βουλευτής όντας έπρεπε να πάω από την Κάλυμνο στην Αστυπάλαια και θυμούμαι ακόμα και σήμερα ότι περίμενα στην προβλήτα το πλοίο «Παντελής» το οποίο είχε καθυστέρηση τέσσερις ώρες, αλλά όλο έλεγαν έρχεται-έρχεται, και δεν ερχόταν. Τέσσερις ώρες όρθιοι στο κρύο μπροστά στη θάλασσα, κι όταν ήρθε τελικά και μπήκα μέσα με είδε ο καπετάνιος και μου λέει «έλα να σου δώσω μια καμπίνα να ξαπλώσεις γιατί έχει πολύ θάλασσα, να μην ζαλιστείς». Με βάση και αυτό το περιστατικό αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες που έχουν και σήμερα οι υποψήφιοι που κάνουν προεκλογικό αγώνα μέσα στο καταχείμωνο. Εγώ θυμάμαι το 2009 και νωρίτερα το 2004 για να πάω στο Καστελλόριζο και στην Αστυπάλαια νοίκιασα το μικρό αεροπλανάκι της εταιρίας Φανουράκη, προκειμένου να πάω να μιλήσω στο Καστελλόριζο. Την τελευταία φορά το 2009, το βράδυ είχα την κεντρική μου ομιλία στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου. Για να καταλάβετε δε αγαπητή μου όταν πήγαινα στην Αστυπάλαια με το αεροπλανάκι την ίδια μέρα γεννούσε στην Αθήνα η κόρη μου! Προς στιγμήν στον αέρα σκέφτηκα «έ, αν πέσει τ΄ αεροπλανάκι θα χαθεί ένας θα γεννηθεί άλλος»! Είναι 84 μίλια πάνω από θάλασσα το ίδιο και για την Αστυπάλαια. Αυτό είναι το μεγάλο μειονέκτημα και οι δραματικές συνθήκες στις οποίες διεξάγουν προεκλογικό αγώνα οι υποψήφιοι της Δωδεκανήσου αν εξαιρέσουμε τη Ρόδο και την Κω.
Η μεγαλύτερη κακοκαιρία ποια ήταν και σε τι θέση βρεθήκατε εσείς;
Ήμουν βουλευτής στην Κάλυμνο χειμώνα, με 10 μποφόρ και απαγορευτικό απόπλου, έπρεπε όμως να είμαι στη Βουλή το απόγευμα στις έξη η ώρα και παρακάλεσα αφού τον πλήρωσα τον Καλύμνιο που ύψωσε τη σημαία στα Ίμια. Με πήγε απέναντι στο Μαστιχάρι. Εν γνώσει του Λιμενικού, αλλά ήταν σαν να μην ήξερε τίποτα διότι δεν θα του επέτρεπαν να φύγει. Κι αυτός όρθιος, κρατώντας μάλιστα τον καφέ του στο άλλο χέρι οδηγούσε το μικρό του ταχύπλοο, κι εγώ να κάθομαι και να κρατιέμαι δυνατά κι από τα δύο χέρια. Με πήγε σε 18 λεπτά στο Μαστιχάρι και από εκεί πήρα το αεροπλάνο για την Αθήνα για να ψηφίσω το βράδυ στη Βουλή ένα νομοσχέδιο.
Με τον Έβερτ τι έγινε μια φορά που κινδυνεύσατε;
Σε μια περιοδεία ήμασταν με τον Μιλτιάδη Έβερτ αρχηγό τότε της Νέας Δημοκρατίας, μέσα σ΄ ένα δελφίνι στη Λέρο, κι από εκεί θέλαμε να επιστρέψουμε Κάλυμνο. Είχε περίπου 8 μποφόρ και στο δίαυλο Τελένδου-Καλύμνου κάνει το δελφίνι μια απότομη κίνηση στη θαλασσοταραχή που παραλίγο να αναποδογυρίσει. Οπότε βλέπουμε τον μακαρίτη τον Έβερτ να παθαίνει σοκ και όταν συνήλθε είπε «ρε Καραμάριε, τώρα αντιλαμβάνομαι τι θα πει συγκοινωνία στα νησιά μας το χειμώνα και πόσο υποφέρετε»!
Τώρα που τα θυμάστε όλα αυτά τι σκέψεις κάνετε, ο πολίτης έχει πάντα δίκιο η δημοκρατία κερδίζει πάντα;
Ειδικά στην περίοδο των εκλογών έχουμε να αντιμετωπίσουμε τους ψηφοφόρους που πρόσκεινται σε διάφορες παρατάξεις και οι οποίοι τη συμπεριφορά τους έναντί σου την εκδηλώνουν με τη δική τους σκέψη και νοοτροπία. Με αποτέλεσμα αν δεν είσαι ψύχραιμος να αντιμετωπίσεις αυτά τα φαινόμενα να φτάσεις στο σημείο να μαλώσεις μαζί τους. Όμως εγώ πιστεύοντας ότι αυτά είναι δικαίωμα δημοκρατικό του κάθε πολίτη πιστεύω ότι είσαι υποχρεωμένος να σέβεσαι τις απόψεις οι οποίες όμως ποτέ δεν πρέπει να φτάνουν στα άκρα. Σε ό,τι με αφορά η πολιτική μου διαδρομή ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Αφιέρωσα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου, ταλαιπωρήθηκα εγώ και η οικογένειά μου, όμως ποτέ δεν μετάνιωσα γιατί πιστεύω ότι προσέφερα πάρα πολλά στον τόπο μου, κι είναι απτά τα αποτελέσματα. Για το μόνο που λυπούμαι είναι για το ότι ποτέ δεν περίμενα να φτάσουμε, σχεδόν η πλειοψηφία των Ελλήνων στις σημερινές δύσκολες συνθήκες. Όμως ως αισιόδοξος άνθρωπος που είμαι θα πω ότι παρά τις οποιεσδήποτε συνθήκες πιστεύω ότι στη δημοκρατία την κοινοβουλευτική δεν υπάρχουν αδιέξοδα!
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
