Εκλογές χωρίς παιδεία

Γράφει ο
Θάνος Ζέλκας

Μπορώ να επικαλεστώ δεκάδες παραδείγματα ανθρώπων που γεννήθηκαν μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια αλλά κατόρθωσαν να γίνουν μεγάλοι επιστήμονες, καλλιτέχνες, αθλητές, επιχειρηματίες, έχοντας μοναδικό τους όπλο την αδάμαστη θέληση να πετύχουν αυτό που ονειρεύτηκαν. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένα τεκμήριο ότι τα χρήματα δεν είναι πανάκεια, δεν είναι η λύση πάντα σε όλα τα προβλήματα.

Δυστυχώς στην προεκλογική περίοδο που διενύσαμε, έπεσε όλη η προσοχή των κομμάτων κυρίως σε θέματα οικονομίας. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά θα πει κάποιος, τη στιγμή που βιώνουμε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία, την οποία κατά βάση την έχουν πληρώσει πολύ ακριβά οι ευρύτερες λαϊκές μάζες. Μέχρι εδώ όλα καλά. Η ερώτηση η δικιά μου είναι η εξής: Αν τη Δευτέρα το πρωί έρθουν τα χρήματα από τον ουρανό, τα ζητήματά μας όλα έχουν λυθεί ή απλά θα δημιουργηθεί μια ευμάρεια που θα τα ξανασκεπάσει;

Το παράπονο που έχω από το σύνολο του πολιτικού κόσμου είναι ότι δεν αναδείχθηκε σε μείζον θέμα η Παιδεία. Αρκέστηκαν στο να τοποθετήσουν πρυτάνεις και καθηγητές πανεπιστημίου στα ψηφοδέλτια και επί της ουσίας κανένας μα κανένας δεν έθιξε το θέμα στην πραγματική του διάσταση. Δεν άγγιξε κανείς την ουσία του πραγματικού προβλήματος της χώρας που είναι η έλλειψη κουλτούρας, ο πιθηκισμός ξενοφερμένων τάσεων, η ελλιπής μόρφωση των παιδιών μας, η ανάδειξη λάθος αξιών.
Διότι Παιδεία δεν είναι μόνο τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια. Παιδεία είναι το σύνολο των ερεθισμάτων που λαμβάνει ένας ολόκληρος λαός από την αλληλεπίδραση που έχει εσωτερικά και εξωτερικά και η αξιοποίησή τους. Παιδεία είναι ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η αναγνώριση της ανωτερότητας, η ανάδειξη των αξίων και των αξιών, η αποδοχή της ήττας, η καλλιέργεια του πνέυματος μέσα από τις τέχνες.

Ένας λαός που έχει Παιδεία είναι εξ ορισμού ένας ελεύθερος λαός κι ας μην έχει τις ανέσεις των οικονομικά ανεπτυγμένων. Αν άντεξε αυτή η χώρα μέσα στο χρόνο είναι εξαιτίας του πολιτισμού της και όχι λόγω των μεταλλευμάτων της. Αν μας μνημονεύουν όλες οι φυλές της Γης, δεν είναι γιατί φτιάχναμε χρυσελεφάντινα αγάλματα, αλλά γιατί φτιάχναμε αγάλματα. Αν κάθε επιστημονικό βιβλίο ξεκινάει με αναφορά στον Αριστοτέλη, είναι για τις καινοτόμες ιδέες του και όχι γιατί εξαγόρασε τους ιστορικούς. Αν ο επιτάφιος του Περικλή αποτελεί μέχρι σήμερα το πιο μεστό και αξεπέραστο πολιτικό κείμενο που έχει γραφτεί, είναι γιατί είχε ως κεντρικό άξονα τον άνθρωπο και τις ιδέες και όχι τα υλικά.

Είναι σαφές ότι δε θέλω την πατρίδα μου να διακονεύει χρήματα από άτεγκτους τραπεζίτες και προκειμένου να τα εξασφαλίσει να κάνει τεμενάδες στους αφεντάδες τους. Αυτά είναι χαρακτηριστικά ανατολίτικα, ένδειξη ραγιαδισμού και έλλειψης αυτοεκτίμησης. Εγώ τη χώρα μου τη θέλω περήφανη. Θέλω να τη θαυμάζουν για το πνεύμα της και όχι για τα πρωτογενή της πλεονάσματα και για την καλυτέρευση των οικονομικών δεικτών της.

Μακάρι η καχυποψία μου απέναντι σε όλες τις “αγνές” προθέσεις να διαψευστεί, αλλά τα γεγονότα θα μιλήσουν από μόνα τους. Στις εκλογές δεν εκλέγονται πάντα οι ικανότεροι και οι καλύτεροι. Εκλέγονται αυτοί που αποτελούν κομμάτι του συστήματος κι εκείνοι που μπορούν να το ξεγελάσουν. Δεν εκλέγονται πάντα αυτοί που έχουν το μεγάλο ανάστημα, αλλά εκείνοι που προβάλουν τη σκιά τους ως ανάστημα.

Αυτός είναι κυρίως και ο λόγος που στα δύσκολα δεν ξέρουν τι να κάνουν και πειραματίζονται βλακωδώς στις πλάτες των πολιτών. Γιατί ούτε αυτοί έχουν την Παιδεία να παραδεχτούν ότι δεν κάνουν γι’ αυτή τη δουλειά, ούτε το εκλογικό σώμα να ξεφυγεί από τη δύναμη της συνήθειας. Κι ένας λαός που δεν δίνει βάρος στην Παιδεία του είναι πάντα καταδικασμένος να έχει τον πήχη χαμηλά και να αναζητά κάποιον καλύτερο απ’ αυτόν που έχει και όχι κάποιον πραγματικά καλό.