Η Ευρώπη οφείλει πολλά και σημαντικά στην Ελλάδα

Rodiaki NewsRoom

Χωρίς την ελληνική αρχαιότητα, η Ευρώπη δεν θα ήταν αυτό που είναι σήμερα

Υπάρχει ένα άλλο χρέος πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο ιερό, αν μπορεί να ονομαστεί, από αυτό που διεκδικούμε τώρα με έμμεσο τρόπο, και που δεν μπορεί να μετρηθεί όπως μετριέται το χρήμα ή όπως επιτάσσουν τα μέτρα και τα σταθμά της οικονομίας, από την Ευρωπαϊκή Γερμανία ή από την Γερμανική Ευρώπη. Φυσικά είναι ο Πολιτισμός που πρόσφερε η Ελλάδα στην Ευρώπη και γενικά στην ανθρωπότητα και που δεν υπολογίζεται σε χρήμα.

Οι Ευρωπαϊκοί λαοί, είτε έχουν επισκεφθεί είτε όχι την Ελλάδα, αναγνωρίζουν πως οι Έλληνες, δίδαξαν τα Γράμματα, την Επιστήμη και τις Τέχνες και γενικά τον Πολιτισμό. Οι λαοί της γης, από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα οφελήθηκαν γιατί συνδέθηκαν με την ελληνική Γλώσσα και τον ελληνικό Πολιτισμό. Η ευδαιμονία τους και η επιτυχία τους οφείλεται κυρίως στον αρχαίο πολιτισμό.

Η ελληνική σκέψη, η φιλοσοφία, τα μαθηματικά, η αρχιτεκτονική και η ιατρική έθεσαν τα θεμέλια στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η συμβολή του ελληνικού Πολιτισμού είναι εμφανής και αναμφισβήτητη σε πολλά επίπεδα.
Η Ελλάδα ακόμα και σήμερα προσφέρει και εμπνέει με νέους τομείς: της αισθητικής, της διανόησης και της καινοτομίας. Τα κλασικά γράμματα εμποτίζουν επίσης και τις καινοτόμες εμπνεύσεις: οικολογία, να μία ακόμη ελληνική λέξη.

Η χώρα μας, πρόσφερε και προσφέρει την παράδοση τον πολιτισμού, τη μνήμη, ενώ θεμελιώνει και επιδιώκει την ένωση και τη συνεργασία των πολιτών της Ευρώπης. Να μη ξεχνάμε ότι το ίδιο το όνομα της Ευρώπης είναι ελληνικό καθώς και οι λέξεις δημοκρατία, ιστορία, μαθηματικά, κτλ. πέρασαν στις ευρωπαϊκές γλώσσες. Καθώς και χιλιάδες άλλες ελληνικές λέξεις.

Οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούν, όχι τυχαία, λέξεις προερχόμενες από τα ελληνικά, στους σημαντικότερους τομείς της ζωή τους. Αυτές δεν είναι απολιθώματα, αλλά περιγράφουν τρόπο συμβίωσης των ανθρώπων στο παρόν και το μέλλον. Ακόμη, η Καινή Διαθήκη είναι γραμμένη στα ελληνικά και όσο υπάρχουν χριστιανοί, θα χρειάζονται πάντοτε ελληνιστές για να την ερμηνεύουν.

Η ελληνική παράδοση προσφέρει περίφημα παραδείγματα ρητορικών λόγων και ένα θεωρητικό προβληματισμό πάνω στην τέχνη του λόγου και τους κινδύνους του· όλα αυτά είναι ακόμη χρήσιμα για να σκεφτούμε τη χρήση της ρητορικής στη σημερινή εποχή.

Ποιά είναι σήμερα η συμβολή της ελληνικής αρχαιότητας στη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας, κουλτούρας και παιδείας; Δεν είναι λίγοι ξένοι, εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν την απήχηση που έχει ακόμα και σήμερα η ελληνική αρχαιότητα στη συγκρότηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσα από μια πλουραλιστική ματιά, θεμελιώνει την ευρωπαϊκή φιλοσοφία και το κοσμοπολίτικο πνεύμα του ελληνικού πολιτισμού.

Η ανυπέρβλητη πολιτιστική δυναμική του οδήγησε συχνά τον ευρωπαϊκό πολιτισμό σε ρήξεις και άλματα, καθώς και σε καινούργιες απαρχές, με φωτεινό παράδειγμα την Αναγέννηση. Οι αξίες και οι ιδέες του αρχαίου Ελληνισμού κατόρθωσαν να αντισταθούν σε εφήμερες πολιτικές ιδεολογίες με προσπάθειες να προβληθούν προς ίδιον όφελος.

Αν, κατά τους νεότερους χρόνους, κάποιες αρνητικές πλευρές βαρύνουν την ευρωπαϊκή συνείδηση, δεν θα πρέπει να συνδεθούν με τον Ελληνισμό, παρ' όλη την επισήμανση ορισμένων καταβολών τους στις αντιλήψεις των αρχαίων.

Σε πολλά θετικά στοιχεία στην εξέλιξη της ευρωπαϊκής Σκέψης και Τέχνης προκύπτει άμεση συνέχεια ή απλή εξάρτηση από την αρχέγονη Ελληνική Παράδοση.

Η παρατήρηση αυτή επιβεβαιώνεται στο ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπου αναγνωρίζονται προδρομικές μορφές τους, ενώ στο χώρο της ευρωπαϊκής τέχνης συνεχής είναι η ανάμνηση της ελληνικής γλυπτικής στην απεικόνιση του ανθρωπίνου σώματος και η ερμηνεία του κόσμου με την εικόνα στο ανθρώπινο όσο και στο θεϊκό επίπεδο.

Γίνεται λόγος για το ρωμαϊκό δίκαιο καθώς και για το ρόλο του χριστιανισμού, ένα θεμελιακό κεφάλαιο της ευρωπαϊκής παιδείας, που συνιστά μέρος της ελληνικής φιλοσοφικής παράδοσης στον βαθμό που η γλώσσα των πρωτοχριστιανικών και πατερικών κειμένων ήταν η ελληνική.

Εν τούτοις, ο χριστιανισμός έφερε με την Παλαιά Διαθήκη στοιχεία ενός άλλου πολιτισμού που από πολλές απόψεις δεν εναρμονιζόταν με το ρωμαϊκό πολιτισμό.
Εκείνο που διαχωρίζει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό από τους πολιτισμούς της Ανατολής - κάτι που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε την αντιπαράθεση των πολιτισμών που βιώνουμε σήμερα, - είναι δεν ανταποκρίνεται με τον ορθολογισμό του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα, με τις ελληνικές καταβολές του τις σχετικές με τη βούληση για πολιτική και για διανοητική ελευθερία.

Μπορούμε επομένως να αποδόσουμε την ακτινοβολία του ελληνικού πολιτισμού στον χώρο της Μεσογείου στο γεγονός ότι, ενώ δεν ήταν έκφραση στρατιωτικής ή οικονομικής δύναμης, εξαρχής παρουσιάζει τάση υπέρβασης των στενών ορίων του με την αναγνώριση του ξένου και το άνοιγμα προς άλλους πολιτισμούς, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτόν την εμβέλεια του κοσμοπολιτισμού του.

Του Κυριάκου Μ. Χονδρού