Μια Ευρώπη υπό πίεση που έχει χάσει τη συνοχή της

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Δρ. Αναστάσιος Πλατής
ψυχίατρος

Η Ολλανδία απορρίπτει τις συμφωνίες που η Ενωση σύναψε με την Ουκρανία. Η Ουγγαρία δεν υπακούει και δεν εφαρμόζει τις οδηγίες της Ενωσης για την αποδοχή των προσφύγων. Το Ηνωμένο Βασίλειο επιμένει στο σχέδιό του για έξοδο από την Ε.Ε.

Η Καταλονία δε δίνει λογαριασμό πια ούτε στην κυβέρνησή της, ούτε στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Μια Ευρωπαϊκή Κοινότητα που μοιάζει πολύ πιο άνετη όταν νομοθετεί για το είδος της ετικέτας που θα πρέπει να τοποθετηθεί στις φιάλες του ελαιολάδου, παρά όταν πρόκειται να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας, ή τουλάχιστον ένα μέρος αυτών.

Βέβαια, δεν ήταν αυτό που οι πατέρες ιδρυτές του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού ήθελαν να δημιουργήσουν. Και τώρα, που οι διαστάσεις της Ενωσης πέρασαν από τα 6 αρχικά μέλη στα 28, γεγονός που θα έπρεπε να είναι μια ένδειξη επιτυχίας αυτού του οράματος, αντιλαμβανόμαστε ότι η διεύρυνση έχει μετατραπεί σε παγίδα.
Πιθανότατα, η ένταξη των ευρω-ανατολικών κρατών πραγματοποιήθηκε βεβιασμένα και ίσως απαιτούσε μεγαλύτερη σκέψη και εναρμόνιση, κυρίως σε επίπεδο δημοκρατικών θεσμών.

Εάν, όμως, έχει χαθεί το αρχικό πνεύμα, αυτό οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι ο κόσμος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ενωση δημιουργήθηκε, άλλαξε πιο πολύ, πιο βιαστικά και με διαφορετικό τρόπο από όσο ήταν λογικό να φανταστεί κανείς. Δεν έχει μόνο εξαφανιστεί ο διπολισμός, αλλά δεν υφίστανται πλέον μεγάλες ηγεμονικές δυνάμεις.

Επίσης, η παγκοσμιοποίηση ξερίζωσε τους κανόνες της χρηματοπιστωτικής ζωής του κόσμου, χωρίς να προβεί στην αντικατάστασή τους με άλλους καταλληλότερους. Και τα διεθνή προβλήματα δεν είναι πια προβλήματα που αφορούν ιδεολογίες και πολιτικούς αγώνες, αλλά τον ατομισμό και την ιδιωτικοποίηση. Με μια λέξη, μπορούμε να πούμε ότι όλα άλλαξαν ή αλλάζουν χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Τα σημερινά γεγονότα, που καθημερινά επηρεάζουν τις συνήθειες, τις γνώσεις, τις προβλέψεις που νομίζαμε ότι μπορούσαμε να ελέγχουμε, δεν εντάσσονται πια στις προσδοκίες που είχαμε.

Προκύπτει έτσι για ένα είδος μεγάλης και αυξανόμενης αναρχίας σε διεθνές επίπεδο που, αν και δεν έχει τη μορφή ενός πολέμου όλων εναντίων όλων, σε κάθε περίπτωση προβάλλει την ανικανότητα του μοντέλου των κοινωνιών μας να αποδεχτούν το καινούργιο, να αντιμετωπίσουν τα προβλέψιμα ολισθήματα, να παρεμβαίνουν με ένα πνεύμα που κοιτάει στο μέλλον με ένα νέο τρόπο ζωής. Σε ένα νέο κόσμο, θα χρειαστεί να ζήσουμε με ένα νέο τρόπο.
Η μεταναστευτική κρίση, πέρα από τη σοβαρότητά της και τον πόνο που κουβαλάει μαζί της, μαρτυράει ακριβώς αυτή τη σημερινή ανικανότητά μας να αντιμετωπίσουμε τα γεγονότα.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε, βάσει της οποίας η Ενωση πληρώνει ένα ορισμένο ποσό για κάθε πρόσφυγα που η Τουρκία δέχεται να απορροφήσει (και για τον οποίο δεν γνωρίζουμε τι θα κάνει), μοιάζει πολύ περισσότερο με μια συμφωνία για τη διάθεση ατόμων που δεν τυγχάνουν αποδοχής από τη χώρα τους όπως και από τη χώρα όπου αναζητούσαν προστασία, παρά με μια μεγάλη ανθρωπιστική παρέμβαση που σήμερα, όχι μόνο λόγω καλοσύνης, αλλά για την αποφυγή μεγαλύτερων ζημιών και κινδύνων, πρέπει να πραγματοποιηθεί.

Ετυχε στην Ευρωπαϊκή Ενωση να αντιμετωπίσει αυτό το τεράστιο και νέο κοινωνικό φαινόμενο που, χωρίς εξεύρεση λύσης επ’ αυτού, κινδυνεύει να καταστραφεί η Ευρώπη, η Μέση και Εγγύς Ανατολή. Και ποιός ξέρει τι μπορεί να συμβεί...