Η Ρόδος του Νότου και του Δημήτρη Κούκου

Rodiaki NewsRoom

Ο ζωγράφος γράφει και ζωγραφίζει στιγμιότυπα από το πιο αυθεντικό κομμάτι του νησιού του ήλιου και της άμμου

Του Νίκου Γ. Μαστροπαύλου
από το Βήμα της Κυριακής

Προτού εξερευνήσω συστηματικά με πολλά ταξίδια τον Νότο του νησιού των ρόδων και αισθανθώ επί τόπου την αύρα της αυθεντικής Ρόδου που εξακολουθεί να πνέει εδώ με είχε προϊδεάσει ο ζωγράφος Δημήτρης Κούκος. Αυτό ακριβώς κάνει και ο ίδιος στα συνήθως μεγάλων διαστάσεων έργα του.

Επί τόπου, πάνω στις αμμουδιές ή στους βράχους απλώνει τους χωρίς προκαθορισμένα όρια καμβάδες του και ζωγραφίζει με φορτωμένες με χρώμα έντονες χειρονομίες την αύρα του τόπου. Η άμμος, τα πετραδάκια και τα ξερά χόρτα, ίσως και κάποιο μικροσκοπικό κοχύλι, ενσωματώνονται στην επιφάνεια του πίνακα. Στην αρχή η εικόνα που αναδύεται από τον καμβά είναι σχεδόν ρεαλιστική.

Οσο όμως προσθέτει στρώσεις χρωμάτων το έργο χάνει σε ρεαλιστικότητα και κερδίζει σε αίσθημα. Είναι θαυμάσιο πώς ο ζωγράφος με χρώματα διαφορετικά από τα φυσικά και σχήματα ασαφή δίνει μια τόσο σαφή εικόνα της ατμόσφαιρας του τοπίου.

Λίνδος

Στα έργα μικρών διαστάσεων που φιλοτέχνησε ειδικά για «Το Βήμα» ο Δημήτρης Κούκος συγκρατήθηκε στην πρώτη φάση δημιουργίας των τοπίων του για να είναι αυτά πιο κοντά στο βλέμμα και στην ψυχή του περιηγητή της Νότιας Ρόδου. Ας τον ακολουθήσουμε στις γειτονιές του Νότου.

«Το νησί του ήλιου. Απέραντες χρυσές αμμουδιές, φωτεινό γαλάζιο, αστραφτερό λευκό των παραδοσιακών οικισμών. Ακροπόλεις και κάστρα που μαρτυρούν το πέρασμα των αιώνων και των διαφορετικών πολιτισμών. Αυτά και άλλα πολλά συνθέτουν τη μαγεία και τη διεκδίκηση του τίτλου του πιο όμορφου νησιού του κόσμου.

Ξεκινώντας από τον εσωτερικό κόσμο της Ρόδου που αγαπούσε ο σπουδαίος δάσκαλός μου Γιάννης Μόραλης, ο οποίος μου μετέδωσε το ενδιαφέρον και την αγάπη του γι' αυτόν τον χώρο. Αγία Ελεούσα με την όμορφη στέρνα που κατασκεύασαν οι Ιταλοί και που τώρα φιλοξενεί το ενδημικό των ρεμάτων της Νότιας Ρόδου ψαράκι, μενία το λένε οι γηγενείς, μοναδικό στη Γη, το μεταβυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίας, μαγικός τόπος, μοναδικός σε φυσική ομορφιά.

Πηγαίνουμε ανατολικά προς την παραλία και συναντάμε τον παλαιό αεροδιάδρομο της Καλάθου που στην παραλία της κρύβει ένα μοναδικό κοχύλι. Ο Δημήτρης Μυταράς, παθιασμένος με τη θάλασσα και τη συλλογή κοχυλιών, παράγγειλε στον μαθητή μας Παναγιώτη Μπερεδήμα, άξιο ανιχνευτή των βυθών, να του βρει ένα.

Μαύρος Κάβος

Κατεβαίνοντας στον Νότο συναντάμε την παραλία της Αγάθης, ατενίζοντας το Χαράκι με το κάστρο του και στο βάθος του ορίζοντα διακρίνουμε την πανέμορφη Λίνδο, μία από τις τρεις δωρικές πόλεις της Ρόδου. Οι άλλες είναι η Κάμειρος και η Ιαλυσός. Εκεί αξίζει να πας να ζωγραφίσεις, μου είπε ο δάσκαλός μου Νίκος Νικολάου. Το γνωστό Ιπποτικό κάστρο της Λίνδου βρίσκεται στην κορυφή του πέτρινου λόφου και δεσπόζει πάνω από τον παραδοσιακό οικισμό με τις μνημειακές εξώπορτες. Θρονιάστηκε πάνω στα ερείπια του ναού της Λινδίας Αθηνάς του 3ου αιώνα π.Χ. και της Αρχαϊκής ακρόπολης που έχτισε ο σοφός Κλεόβουλος τον 6ο αιώνα π.Χ. και η οποία ανακαινίστηκε την κλασική περίοδο, το 407 π.Χ.

Ο οχυρός λόφος είχε κατοικηθεί από την Εποχή του Χαλκού (2.500 π.Χ.), αλλά η σημαντικότερη περίοδος ανάπτυξης της πόλης σηματοδοτήθηκε με την έλευση των Δωριέων, τον 10ο αιώνα π.Χ. Θυμάμαι, όταν ανεβαίναμε στο Κάστρο, με τη σχεδόν τριγωνική κάτοψη, με τον Κώστα Τσόκλη και τη σύζυγό του, βλέποντας ο εξαιρετικός εικαστικός μια σπηλιά, φώναξε: Να, εδώ θέλω να μείνω! Ο Τσόκλης έκανε τότε έκθεση στο Καστέλο στην πόλη της Ρόδου και εγώ ανέλαβα να τους οδηγήσω στον γύρο της Ρόδου που μας έμεινε αξέχαστος. Από το Κάστρο διαγράφεται κάτω η πανοραμική εικόνα της βράχινης αγκαλιάς του Αγίου Παύλου.

Προχωράμε νότια και συναντάμε τους Πεύκους, ένα χωριό για χαλάρωση μέσα στην αμμουδιά και στη θάλασσα. Λάρδος, ωραίο χωριό σαν να είσαι στην Ανατολή. Και μετά από μερικά χιλιόμετρα το πανέμορφο ξενοδοχείο Lindian Village του φίλου μας Ντέμη Σβυριάδη. Είχαμε την ευκαιρία εγώ και η σύζυγός μου, επίσης ζωγράφος Αντα Τσιροπούλου να γεμίσουμε το ξενοδοχείο με έργα που ζωγραφίσαμε επί τόπου. Ασκληπειός, Γεννάδι, Λαχανιά, με το ωραίο σπίτι του αρχαιολόγου Ηλία Κόλλια να δεσπόζει στην παραλία. Ο Ηλίας Κόλλιας μαζί με την αξέχαστη Βάνα Τριανταφύλλου, από το ιταλικό προξενείο, μου έδωσαν την ευκαιρία να εκθέσω στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου έργα που έγιναν ως επί το πλείστον στη Ρόδο, μια έκθεση ζωής, αφιερωμένη στα 2.400 χρόνια της ιστορίας του νησιού των ρόδων.

Κάμειρος

Συνεχίζουμε στο Πλημμύρι που το έχουμε συνδέσει με το καλύτερο ψάρι. Πλησιάζουμε στην περιοχή του Αγίου Παύλου με την καθολική εκκλησιά και τα κτίρια των ιταλικών φυλακών. Εκεί είναι ο μαγικός δρόμος που μέσα από τους αμμόλοφους βγαίνει σε μια ονειρεμένη παραλία, εκτεταμένη, με πρασινογάλαζα νερά και με ψάρια πολύχρωμα να πηδούν έξω από το νερό. Κοχύλια σπάνια, πανέμορφα. Εκεί βρήκαμε εγώ και η σύζυγός μου το μοβ κοχύλι. Δίπλα υπάρχουν άλλες τρεις παραλίες και τα υψώματα είναι γεμάτα απολιθώματα.

Και μετά το γοητευτικό Πρασονήσι, η άλλη άκρη της Ρόδου. Η μαγεία ολοφάνερη, όπως μου έλεγε ο Ηλίας Κόλλιας και πρόσθετε και την Όλυμπο της Καρπάθου που επίσης λάτρευε. Η φαρδιά αμμουδιά που συνδέει το Πρασονήσι με το κυρίως σώμα της Ρόδου έχει από τη μια μεριά πάντα κύμα για τους λάτρεις της ιστιοσανίδας και του kite serf και από την άλλη θάλασσα λάδι.

Πιάνοντας την άλλη ακτή της Ρόδου πηγαίνουμε στη θάλασσα της Απολακκιάς και στους Φούρνους με τις αγκαλιές τα κρινάκια της άμμου. Αφηνόμασταν σαν ιστιοσανίδες να μας παίρνει το κύμα και να μας πετά στην αμμουδιά διατρέχοντας πολλά μέτρα. Το κάναμε αυτό και με μαθητές της Σχολής Καλών Τεχνών. Μεγάλος λάτρης της δοκιμασίας ήταν ο Δημήτρης Σεβαστάκης, ο σπουδαστής που έπαιζε με τις λέξεις και τα πινέλα. Κατταβιά, λίμνη Απολακκιάς, Μονόλιθος, μαγεμένο κάστρο, δυνατό πράσινο που μου θύμισε το σκούρο της Θράκης.

Στον Μονόλιθο, πάνω στον θεόρατο βράχο, σώζονται τμήματα των τειχών, δυο στέρνες και ο ναός του Αγίου Πανταλέοντος.

Μονόλιθος

Υπάρχει το δρομάκι που πηγαίνει στον Προφήτη Ηλία, μια ωραία διαδρομή μέσα στο δάσος. Στην κορυφή τα δυο ξενοδοχεία με πολλή ιστορία από την ιταλική κατοχή, ο Ελαφος και η Ελαφίνα.

Κατεβαίνοντας συναντάμε τα ερείπια της αρχαίας Καμείρου, της δεύτερης δωρικής πόλης, και τη Σκάλα της απ' όπου αποπλέουν τα σκάφη για τη Χάλκη και λειτουργούν εστιατόρια για ψάρι.

Τελειώνουμε με το κάστρο της Κρητινίας που δεσπόζει στη δυτική μεριά του νησιού. Οι παλιοί γηγενείς λένε ότι αυτή η πλευρά και περισσότερο η νοτιοδυτική είναι η πραγματική Ρόδος».

Ο Δημήτρης Κούκος

Δημήτρης Κούκος: Ζωγράφος, φανατικός φίλος της Ρόδου
Πριν λίγες ημέρες στο «Βήμα της Κυριακής», ο γνωστός στους εικαστικούς κύκλους της χώρας μας, με σειρά εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό ζωγράφος Δημήτρης Κούκος, μας εξέπληξε για μία ακόμη φορά ευχάριστα.

Με ένα γραπτό και ζωγραφικό οδοιπορικό παρουσίασε την αγαπημένη του Ρόδο στο κοινό της εφημερίδας και όχι μόνο.

Πολύ αγαπητός φίλος και συνεργάτης, (είναι Μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ρόδου) απέδειξε για μια ακόμη φορά την αγάπη του προς το νησί μας, στο οποίο υπηρέτησε πριν πολλά χρόνια τη στρατιωτική του θητεία και έκτοτε πάνω από σαράντα χρόνια το επισκέπτεται, κάθε χρόνο.

Με τους καμβάδες και τα πινέλα «ανά χείρας», αλωνίζει το νησί.

Πρασονήσι

Μπορεί να τον βρεις τη μια στο ύπαιθρο, στη παραλία, στα κάστρα, την άλλη σε βραχώδεις περιοχές ακόμη και σε ταράτσες, με ξαπλωμένους τους μουσαμάδες να εμπνέεται και να αποτυπώνει με το δικό του αφαιρετικό τρόπο κάθε λογής τοπίο.

Δεν υπάρχει συνέντευξη ή συνομιλία του στην οποία να μην αναφέρεται η Ρόδος.

Για κάποιον που δεν γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα τον εκλαμβάνει ως Ροδίτη.

Συχνά λέει: « Η Ρόδος με ενδιαφέρει πάρα πολύ, μου πάει πολύ αυτό το ροζ μοβέ που έχει. Έχει μια ένταση, είναι πολύ ερωτικό νησί. Έχει μια άλλη διάσταση.

Τεράστια ιστορία. Εδώ ενώνονται πολιτισμοί. Ακόμη και αυτός ο τουρισμός μου δίνει μια ένταση. Έχει πολύ ωραία τοπία, πολύ ωραία κάστρα, είναι ένας κόσμος μαγικός τα βρίσκεις όλα»

Χαράκι

Στη Ρόδο έχει μόνο πολλούς και καλούς φίλους. Ο μεγάλος πίνακας που κοσμεί το γραφείο του Δημάρχου είναι δική του δημιουργία.

Τον ευχαριστούμε για την αγνή αγάπη που επιδεικνύει για το νησί μας και για την καλλιτεχνική προσφορά στην Πινακοθήκη μας.

Αξίζει να διαβάσετε το κείμενο και να θαυμάσετε τα έργα που έφτιαξε μαζί με το γραπτό οδοιπορικό.

Δρ. Νικόλαος Τα. Φρόνας
Πρόεδρος Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου