Η Ελλάδα έχει πλούτο με προοπτική, αλλά δεν τον αξιοποιούμε παραγωγικά

Rodiaki NewsRoom

Οι απόψεις ενός Λινδίνου μετανάστη που ασχολείται με τον τουρισμό

Γράφει ο Κυριάκος Ι. Φίνας

Προ ημερών συνήλθαν στην Αθήνα στην 6η Γενική Συνέλευση τα μέλη του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, κατά την οποία ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου και Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Οργάνωσης Ξενοδόχων κ. Αντώνιος Β. Καμπουράκης, μίλησε και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις προσπάθειες των ξενοδόχων της Χώρας και της Δωδεκανήσου φυσικά, να «σταθούν στα πόδια τους», σ’ ένα αρνητικό περιβάλλον, τονίζοντας παράλληλα ότι δεν πάει άλλο: «ο κόμπος έφθασε στο κτένι..

Ιδιαίτερα, δε, τόνισε πως παρόλο οι ξενοδόχοι προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους, να επιβιώσουν, δεν βρίσκουν την ενδεδειγμένη ανταπόκριση από την Πολιτεία. Παράλληλα τόνισε ιδιαίτερα, πως αν δεν υπάρξουν, έστω και τώρα, τα επιβαλλόμενα μέτρα από κυβερνητικής πλευράς, δεν θα πληγούν μόνο σε ξενοδόχοι, αλλά άμεσα και οι χιλιάδες των εργαζομένων στον τριτογενή αυτόν τομέα και το σύνολο της οικονομίας μας.

Αναμφισβήτητα ότι ο Πρόεδρος των Ξενοδόχων Ρόδου κ. Αντ. Καμπουράκης δεν υπερβάλλει. Στην οδυνηρή τωρινή οικονομική κρίση που περνάει η χώρα μας, ο μόνος κλάδος που στέκεται λίγο στα πόδια του, είναι ο τουρισμός. Και βαλθήκαμε, σώνει και καλά κι αυτόν τον κλάδο να τον χαλάσουμε καθολοκληρία ενεργούντες με αντιοικονομικά μέτρα. Πρέπει να το πιστέψουμε και να το ενστερνιστούν αρμόδιοι και μη ότι η μονόπλευρη λιτότητα, η φοροκαταιγίδα, η έλλειψη τραπεζικής ρευστότηρας και παρόμοια μονόπλευρα μέτρα δεν είναι δυνατόν να συμπορευθούν με την ανάπτυξη.

Ας ρίξουμε μια ματιά και σε μερικούς, πλην του τουρισμού κλάδου. Οι αριθμοί είναι αμείληκτοι: Έξι στα δέκα προϊόντα που καταναλώνουν οι Έλληνες προέρχονται από το εξωτερικό(χ). Το 70% των προϊόντων στον κλάδο της υπόδησης είναι εισαγόμενο, ενώ στα 8 ρούχα που φοράμε είναι εισαγωγής, κυρίως από τρίτες χώρες (κοστίζουν συνολικά περίπου 1 δισ. ευρώ). Θα περιοριστούμε, επί του προκειμένου στη Ρόδο αναφέροντας ένα παράδειγμα.

Στις δεκαετίες 1960 και 1970 λειτουργούσαν στην πόλη της Ρόδου περίπου 30 ραφεία και 31 καταστήματα πώλησης υφασμάτων κερδοφόρα. Όπως καλά ενθυμούμαι ο μακαρίτης ο Παναγιώτης Ματθιουδάκης διατηρούσε με τον γιό του Γιάννη, στη Νέα Αγορά, κατάστημα υφασμάτων, συναλλασσόταν, επί το πλείστον, με αλλοδαπούς τουρίστες, ιδίως γερμανούς.

Είχαν εφαρμόσει το σύστημα να παραδίδουν έτοιμη τη φορεσιά σε κάθε συναλλασσόμενο, ο οποίος πλήρωνε στον Π. Ματθιουδάκη την αξία του υφάσματος, αλλά και τα ραπτικά. Με το σύστημα αυτό είχαν συμβληθεί τότε με ένα ραφείο και έκαναν καλές δουλειές. Το ίδιο και ο Σάββας Μαμαλίγκας, ο Γεώργιος Ασπράκης, ο Ξενοφώντας Ασπράκης, ο Νικόλαος Σορωνιάτης, ο Ησαΐας Παπαϊωάννου κ.α. Σήμερα, όμως, δεν λειτουργεί αυτό το σύστημα, κι’ έτσι τα υφασματοπωλεία περιορίστηκαν σε δύο και ραφείο ίσως ένα.

Επίσης το 70% των προϊόντων στον κλάδο της υπόδησης είναι εισαγόμενο, ενώ 8 ίσως και 9 στα ρούχα που φοράμε είναι εισαγωγής, κυρίως από τρίτες χώρες (κοστίζουν συνολικά περίπου 1 δισ. ευρώ). Τις ίδιες επιδόσεις, δυστυχώς, έχουμε και σε ό,τι αφορά τη διατροφή. Στη χώρα μας για εισαγωγές αγροτικών προϊόντων διαθέτουμε 6,5 δισ. ευρώ.

Κι εδώ ο τουρισμός φάνηκε χρήσιμος. Τα ξενοδοχεία “προτείνουν” στους ξένους τουρίστες τους το ελληνικό πρωϊνό, με πρώτες ύλες και συνταγές από μία περιοχή με καλά αποτελέσματα. Έτσι, συντελούμε στη δημιουργία διαρθρωτικά μόνιμα μέτρα, που οδηγούν στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.

Εξάλλου, ένα σήμα κινδύνου που απασχολεί τις ιδιωτικές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις είναι και με τον ΦΠΑ. Ενώ, για παράδειγμα η Μάλτα στον τουρισμό έχει 5%, η Γαλλία 7%, η Πορτογαλία 5,5%, το Βέλγιο 6%, η Ολλανδία 6%, η Ισπανία 7%, η Τουρκία 8%, η Κύπρος 5% στην Ελλάδα είναι 13% και στην παροχή υπηρεσιών 26%.

Ωστόσο, κι εμείς να συνειδητοποιήσουμε πως τοπικά δεν πρέπει να είμαστε κατά τρόπο “μονομερή” στον τουριστικό τομέα. Επιβάλλεται να δούμε και τους άλλους κλάδους, ιδιαίτερα τον πρωτογενή. Να ερευνηθεί επισταμένως τοπικά κατά πόσον μπορεί να αξιοποιηθεί -όχι πώληση- η εναπομείνασα ακίνητη περιουσία, που με τη συνθήκη Ειρήνης του 1946 περιήλθε από το Ιταλικό στο Ελληνικό Δημόσιο.

Πάνω στο θέμα αυτό έχω διατρίψει αρκετά και πιστεύω πως κακώς μέχρι σήμερα τοπικά δεν δώσαμε την ενδεδειγμένη προσοχή αξιοποιήσεως. Στο σημείο αυτό πρέπει να παραδεχθούμε κι εμείς ότι ως πολιτική και αυτοδιοικητική ηγεσία δεν πράξαμε αυτά που πρέπει, ώστε να πείσουμε την Κεντρική εξουσία επαρκώς. Ας ελπίσουμε ότι ίσως τώρα δεν θα αμελήσουμε.

Επανερχόμεθα στο Ροδίτικο-
το Δωδεκανησιακό τουριστικό τομέα
Ο Γιώργος Νικ. Παπαγαπητός που μαζί με τον αδελφό του Βάσο έφυγαν μόλις τέλειωσαν το Γυμνάσιο της Ρόδου και μετανάστευσαν στην Αμερική σε συνέντευξή του στην “Καθημερινή” στις 29.3.2009 συμπύκνωσε ολόκληρη τη φιλοσοφία του λέγοντας ότι, “...Μαζί με τον αδελφό του Βάσο φύγανε πριν 54 χρόνια το 1963, από τη Ρόδο χωρίς καμία υποστήριξη και σήμερα έχουν το μεγαλύτερο γραφείο πολιτιστικού τουρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), με 40 εργαζομένους.

Συνεργάζονται με 20 αμερικάνικα πανεπιστήμια, ανάμεσα στα οποία το Harvard, το Yale, το Columbia και τα υπόλοιπα μέλη της πλειάδας του Ivy League, σπουδαία αμερικανικά Μουσεία (λ.χ. το Smithsonians), αλλά και φορείς, όπως η Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης. Το Travel Dynamic έχει δικά του κρουαζιερόπλοια και διοργανώνει κάθε χρόνο θεματικά ταξίδια με ειδικές ξεναγήσεις και ομιλίες.

Πέρυσι απόφοιτοι του Yale άκουγαν τον Καθηγητή Donald Kagan να μιλάει για ένα θέμα που γνωρίζει όσο λίγοι: τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Φέτος (2009) σε μια από τις κρουαζιέρες στη Μεσόγειο, ο καθηγητής Paul Kennely θα μιλήσει για την αέναη άνοδο και πτώση των Μεγάλων Αυτοκρατιών, με επίκαιρες προεκτάσεις.

“Για τον μορφωμένο και ευκατάστατο τουρίστα, η Ελλάδα είναι μια ιδέα με τεράστια ακτινοβολία. Ξέρει την αρχαία ελληνική γραμματεία, θαυμάζει τα ιδανικά και τις αξίες της αρχαιότητας. Δυστυχώς, όταν έρχεται εδώ αντιλαμβάνεται ότι η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική.

Η εποχή που οι Έλληνες, αλλά και άλλοι λαοί με ανεπτυγμένη τουριστική βιομηχανία είχαν συνηθίσει να βλέπουν τον επισκέπτη ως μία εύκολη πηγή εισοδήματος έχει παρέλθει. Μόνο οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες μπορούν να μας βγάλουν στην αντίπερα όχθη τον καιρό της κρίσης.

Και στην Ελλάδα τέτοιο επίπεδο έχουν, δυστυχώς, μόνο δύο νησιά: «η Μύκονος και η Σαντορίνη», λέγει στην “Καθημερινή” ο Γιώργος Παπαγαπητός στην πρόσφατη (2009) επίσκεψή του στην Αθήνα. Ανήσυχος από την κακή εικόνα που παρουσιάζει η χώρα στο εξωτειρκό τους τελυταίους μήνες κρούει τον κώδωνα του κινδύνου:

«Τα πλάνα από την καμένη Αθήνα, από την αποκλεισμένη Ακρόπολη και το πρόσφατο βανδαλισμένο Κολωνάκι είναι η χειρότερη διαφήμιση για τη χώρα μας σε μια δύσκολη περίοδο. Το CNN και τα υπόλοιπα δίκτυα έδειχναν συνεχώς αυτό το οπτικό υλικό. Αυτό που με προβληματίζει ακόμη περισσότερο είναι ότι το κράτος δεν δείχνει να έχει τα αντανακλαστικά να προστατεύσει τον τουρισμό που είναι ένα από τα πολυτιμότερά μας αγαθά.

Μια ξένη κυβέρνηση θα είχε κάνει πληρωμένες καταχωρίσεις σε εφημερίδες, ακόμα και ολόκληρη καμπάνια για να πείσει τους τουρίστες, ότι η Ελλάδα δεν είναι στο έλεος των ταραξιών. Δυστυχώς ακόμα δεν έχουμε δει καμιά τέτοια κίνηση.

Υπάρχει λύση; «Η αίσθηση της ελληνικής φιλοξενίας, ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε και πρέπει να υποδεχόμαστε τους ξένους, μπορεί να αποτελέσει το μεγαλύτεορ διαπραγματευτικό μας χαρτί.

Πρόκειται για μια πανάρχαια έννοια, που δεν έχουμε φροντίσει να της δώσουμε μια σύγχρονη πνοή. Πρέπει όλοι οι Έλληνες που ασχολούνται με τον τουρισμό να συμπεριφερθούν ως ένα σώμα και να απομονώσουν όσους επιμένουν να εκθέτουν τη χώρα και να κάνουν αισχροκέρδεια.

Από την άλλη, πρέπει να βελτιώσουμε την υποδομή. Παλεύω τον τελευταίο καιρό να φτιάξω το πρόγραμμα για ένα ταξίδι για τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης. Κανένα ελληνικό Μουσείο δεν ξέρει ακόμη τι έκθεση θα κάνει του χρόνου. Οι μουσικοί χώροι, πλην του Μεγάρου δεν έχουν κάνει προγραμματισμό. Πώς θα διοργανώσω την επίσκεψη; Και κατέληξε ο Γιώργος Παπαγαπητός:

«Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι πελάτες του ποιοτικού τουρισμού δεν κάμπτονται εύκολα από την κρίση. θεωρούν ότι ένα ταξίδι όπως αυτά που διοργανώνουμε είναι αναπόσπαστο τμήμα της δια βίου μόρφωσης. Θα συνεχίσουν, λοιπόν, να ταξιδεύουν, αλλά και να δαπανούν χρήματα, ως επένδυση για την ποιότητα της ζωής τους».

Γενικό συμπέρασμα απόσα επεσήμανε ο Λίνδιος Γεώργιος Ν. Παπαγαπητός στην προ επταετίας συνέντευξή του στην “Καθημερινή” είναι ότι το Ελληνικό Κράτος, οι τουριστικοί παράγοντες και όσοι ενδιαφέροντια για την πρόοδο αυτού του τόπου πρέει να προσέξουν κάθε δυνατότητα προώθησης του ποιοτικού τουρισμού, καθόσον η χώρα μας, και τοπικά η Ρόδος μας-τα Δωδεκάνησα ολόκληρα διαθέτουν τα απαιτούμενα για να προσελκύσουν ξένους επισκέπτες υψηλού επιπέδου.

Ετσι, χωρίς να εγκαταλείπονται και οι άλλοι παραγωγικοί κλάδοι που πρέπει να αξιοποιηθούν, παράλληλα με την υφιστάμενη οξύτατη κρίση, ο ποιοτικός τουρισμός θα είναι εκ των πρώτων που θα φέρει τη λύση εξόδου από την αρνητική κατάσταση που μας μαστίζει εδώ και επτά χρόνια, με αποκορύφωμα την τελευταία περίοδο.

Ενώ αυτά εφαρμόζονται, σχεδόν, διεθνώς εδώ εμείς στην Ελλάδα προ ημερών κατατέθηκε σχετικό Νομοσχέδιο, (18.2.2017), με το οποίο εκτός των άλλων καθιερώνεται και «τέλος παραμονής και πλόων πλοίων αναψυχής και μικρών συναφών».

Ετσι, με σύμπνοια και αγαστή συνεργασία όλων ανεξαιρέτως των Δωδεκανησιακών φορέων να τεθούν οι βάσεις για το μέλλον της Δωδεκανήσου σε όλους τους παραγωγικούς τομείς. Ετσι, πέραν των όσων αναφέρονται στη σύγχρονη Οικονομική Επιστήμη, που παλαιότερα ονομαζόταν “Πλουτολογία”, η πραγματικότητα μας έχει διδάξει ότι: «δεν θα μπορέσεις να θερίσεις εκεί που δεν έχεις σπείρει».

Συμπλήρωμα: Τουριστικό φορέα συστήνουν Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρος
Στην “Οικονομική Καθημερινή” της 15.2.2017 στη στήλη της ειδησεογραφίας, καταχωρήθηκαν τα εξής: «Τριεθνή συμφωνία στον τουρισμό μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρο για τη δημιουργία φορέα, που θα συμβάλει στην ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου υπέγραψαν οι Σύνδεσμοι Τουριστικών Γραφείων Ελλάδας και Ισραήλ κατά τη διάρκεια της διεθνούς τουριστικής έκθεσης ΙΜΤΜ 2017 που πραγματοποιήθηκε στο Τελ Αβίβ.

Με την υπογραφή του συμφώνου ολοκληρώνετια η πρώτη φάση των συνομιλιών για τον νέο φορέα (East Mediterranean Travel and Tourist Agents Associations Sunergies), η δημιουργία του οποίου αποτελεί πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Ελλάδας. Στόχος είναι η ανάπτυξη της δραστηριότητας μεταξύ των χωρών στους τομείς του Τουρισμού, Κρουαζιέρας και ακτοπλοϊκών συνδέσεων.

Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λ. Τσιλίδης ανέφερε ότι τα ελληνικά γραφεία δρομολογούν την ανάπτυξη των τουριστικών ροών από το Ισραήλ, καλοκαίρι και χειμώνα, σε Καλάβρυτα, Μονεμβασιά, Πύλο, Θεσσαλονίκη, Αράχωβα, Δελφούς, Μετέωρα, Πήλιο, Μακρυνίτσα, Λιτόχωρο, Ζαγοροχώρια, Τζουμέρκα και Ρέθυμνο».

• Σύμφωνα με πληροφορίες στους ξενοδοχειακούς κύκλους της Αθήνας για την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ), επικρατέστερος για την Προεδρία στις προσεχείς εκλογές τοποθετείται ο Πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου κ. Αντώνης Β. Καμπουράκης.

Η ανάδειξη αυτή του κ. Καμπουράκη, ναι μεν τιμά τον ίδιο, αλλά και τη Ρόδο-τη Δωδεκάνησο ολόκληρη.

Γι’ αυτό θα πρέπει από τώρα να δραστηριοποιηθούν κατάλληλα οι ξενοδόχοι της Δωδεκανήσου ανάδειξης του κ. Αντ. Καμπουράκη, καθόσον ως απέδειξε διαθέτει όλα προσόντα προώθησης των δωδεκανησιακών θεμάτων του κλάδου.

* Λίνα Γιάνναρου. “Οικονομική Καθημερινή”, 31.12.2014