«Σχολείο Ανοιχτό στην Κοινωνία»

Rodiaki NewsRoom

Συνεργασία ΓΕΛ Αφάντου-Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος»

Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, στο πλαίσιο του μαθήματος των ερευνητικών εργασιών, 18 μαθητές της Α΄ Λυκείου εγκαινίασαν έναν πρωτότυπο και εναλλακτικό τρόπο έρευνας για τα σχολικά δεδομένα, γύρω από το θέμα: «Γνωρίζω τον εαυτό μου – Συνυπάρχω αρμονικά με τους άλλους».

Προκειμένου να γίνει εφικτό το συγκεκριμένο εγχείρημα, ζητήσαμε τη βοήθεια και την επιστημονική στήριξη από το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος».

Μέσα από τη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία, προσεγγίστηκαν διάφορες θεματικές ενότητες που αφορούν τον καθένα ως αυτόνομο άνθρωπο και ταυτόχρονα ως μέλος μιας ομάδας, ενός κοινωνικού συνόλου. Μεταξύ των άλλων, ασχοληθήκαμε με την εφηβεία και τον τρόπο με τον οποίο τη βιώνουν οι μαθητές, την αυτογνωσία και την αυτοεκτίμηση, την επικοινωνία με τους άλλους, τη συνάντηση με τον «άλλο», τον «διαφορετικό», την οριοθέτηση, τα συναισθήματα, κ.α.

Αν θα θέλαμε να περιγράψουμε με μια λέξη τη διαδικασία θα ήταν: «ταξίδεμα». Ένα ταξίδι που περιλάμβανε βιωματικά παιχνίδια και ασκήσεις, παιχνίδια ρόλων, ανάγνωση, στοχασμό και ερμηνεία ποιημάτων, ταινιών μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ, τραγουδιών, κ.λ.π. Στην αρχή, η ομάδα ξεκίνησε δειλά και αμήχανα με μαθητές που δε γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Σιγά – σιγά όμως μέσα από τις πολλαπλές και διαφορετικές βιωματικές δράσεις, τα παιδιά άρχισαν να «ξεδιπλώνονται», να «ανοίγονται», να μοιράζονται, να δέχονται, να σέβονται, να ακούνε και να γίνονται κοινωνοί της ενσυναίσθησης.

Η ομάδα επεξεργαζόταν τα διάφορα ερεθίσματα που προέκυπταν από τις βιωματικές δράσεις πάντα σε κύκλο, γεγονός που ενίσχυσε: α) την αίσθηση της ισότητας, β) την κατανόηση του ότι όλοι είμαστε ξεχωριστοί, όλοι είμαστε σημαντικοί και ταυτόχρονα όλοι είμαστε διαφορετικοί και γ) τη δέσμευση των μαθητών απέναντι στην ομάδα.

Χαρακτηριστικά, αρκετοί μαθητές ανέφεραν, κατά την αξιολόγηση του προγράμματος, ότι μια από τις βασικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν αρχικά ήταν η προσωπική «έκθεση» στους «άγνωστους άλλους». Ωστόσο, συνεχίζοντας, ένιωσαν ότι τελικά έγιναν μια ομάδα και μάλιστα ως μέλη της συγκεκριμένης ομάδας ένιωθαν ότι «ανήκουν κάπου», ένιωθαν ότι οι άλλοι τους στηρίζουν, τους εμπιστεύονται, τους κατανοούν και όλα αυτά τους δημιουργούσαν την αίσθηση της ασφάλειας και τους βοηθούσαν να είναι πιο δυνατοί και πιο σίγουροι για τον εαυτό τους.

Μεταξύ των άλλων, οι μαθητές υπογράμμισαν ότι μέσα από αυτό το «ταξίδι» έμαθαν να επικοινωνούν καλύτερα με τους άλλους, να δέχονται τις απόψεις τους, να είναι καλοί ακροατές και να καταλαβαίνουν τους άλλους, να λένε αυτό που σκέφτονται δίχως να φοβούνται να εκφράσουν τη γνώμη τους, να εκφράζουν τα συναισθήματα τους, να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Έμαθαν να μπορούν να λένε «μπράβο» στον εαυτό τους και πόσα πολλά κρύβονται μέσα τους και περιμένουν να τα φωτίσουν και να τα ανακαλύψουν…

Όπως αρχικά αναφέρθηκε, το εγχείρημα αυτό δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ουσιαστική και καθοριστική συμβολή του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος». Αρωγός, καθοδηγητής και εμψυχωτής του προγράμματος ήταν ο Σπύρος Στογιάννης στέλεχος του Κέντρου.

Η συνεργασία μαζί του ήταν μια υπέροχη διαδρομή ανακάλυψης, συνεννόησης, υποστήριξης, και διεύρυνσης των ανησυχιών και των αναζητήσεων της ομάδας. Πάντα πρόσχαρος, πάντα γεμάτος ευρηματικές ιδέες για την προσέγγιση της εκάστοτε θεματικής, κινητοποιούσε κάθε φορά το κρυμμένο και αθέατο δυναμικό των μαθητών. Είναι από εκείνες τις συνεργασίες που δε θέλεις να τελειώσουν ποτέ, ας μου επιτραπεί ένα προσωπικό σχόλιο.

Ολοκληρώνοντας αυτήν την ανασκόπηση, δυσκολεύομαι να αποφύγω τον πειρασμό να ονειρευτώ πως θα ήταν το σχολείο, αν δομές όπως η «Δίοδος», ο Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων, οι Σχολικές Δραστηριότητες κ.α. που έρχονται στα σχολεία με εναλλακτική προσέγγιση της αναζήτησης της γνώσης, της μάθησης είχαν επαρκές ανθρώπινο δυναμικό ώστε αυτό που βιώσαμε εμείς μέσα από μια ερευνητική εργασία να αποτελούσε καθημερινή πρακτική κάθε σχολικής μονάδας.

Άραγε θα χρειαζόταν τότε να έχουμε ημέρες αφιερωμένες στον σχολικό εκφοβισμό, στο ρατσισμό, στο ασφαλές διαδίκτυο, θα χρειαζόταν να μιλάμε για εθισμό στο διαδίκτυο, για κοινωνική αποξένωση και απομόνωση; Μήπως τελικά αυτό που ονειρευόμαστε είναι πολύ πιο απτό από ότι νομίζουμε; Μήπως το καίριο ερώτημα δεν είναι αν μπορούμε, αλλά αν θέλουμε να φτιάξουμε ένα σχολείο που θα οδηγεί τους μαθητές του στην αυτοπραγμάτωση και στην αρμονική συνύπαρξη μέσα στο κοινωνικό σύνολο;

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου τους μαθητές μου, που αποδέχτηκαν την πρόσκληση και την πρόκληση για αυτό το «ταξίδι». Ένα «ταξίδι» που έγινε μοναδικό γιατί κάθε ένας από αυτούς κατέθεσε την αλήθεια του, την ψυχούλα του, κομμάτια του εαυτού του. Καθώς γράφω τις τελευταίες λέξεις, ένα χαμόγελο συγκίνησης και περηφάνειας διαγράφεται στο πρόσωπο μου για αυτά τα παιδιά που είπαν και άγγιξαν μεγάλες αλήθειες. Ελπίζω το «ταξίδι» της εσωτερικής ανακάλυψης να συνεχιστεί για αυτούς το ίδιο δημιουργικά.

Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός του προγράμματος
Ματζαβίνου Χαρά