Οστεοπόρωση: Συμπτώματα, επιπτώσεις και νέα δεδομένα στη διάγνωση

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Βασίλειος Μουστάκας
Iατρός-Aκτινοδιαγνώστης

Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης; Είναι επικίνδυνο αν έχω οστεοπόρωση και δεν το ξέρω;
Τις περισσότερες φορές το πρώτο σύμπτωμα που αντιλαμβάνεται το άτομο που έχει οστεοπόρωση και το αγνοεί, είναι κάταγμα σε κάποιο οστό. Μάλιστα, η πιθανότητα να υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο μια γυναίκα είναι ίση-αν όχι μεγαλύτερη- με το σύνολο των πιθανοτήτων να προσβληθεί από καρκίνο του μαστού, ωοθηκών και μήτρας !! Δυστυχώς, η οστεοπόρωση παρά το ότι είναι μια πολύ συχνή και σημαντική πάθηση των γυναικών αλλά και των ανδρών, συνήθως δεν μας προειδοποιεί με κάποιο εμφανές σύμπτωμα πριν υποστούμε τις βαριές, πολλές φορές, συνέπειες ενός κατάγματος.

Τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι έχω χάσει ύψος, μπορεί να σχετίζεται αυτό το γεγονός με την οστεοπόρωση;
Άνθρωποι που έχουν υποστεί κατάγματα κατά την ενήλικη ζωή τους είναι πιθανό να έχουν ήδη προσβληθεί από τη νόσο και να μην το γνωρίζουν. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να συμβούν χωρίς την εμφάνιση σοβαρού πόνου. Μπορούν να προκαλέσουν όμως απώλεια ύψους ή ακόμα και κύρτωση της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται κύφωση (η γνωστή «καμπούρα»). Τα κατάγματα των σπονδύλων συχνά δεν γίνονται αντιληπτά, παρά μόνο όταν υπάρξει απώλεια κάποιων εκατοστών ύψους!

Πώς μπορώ να αποφύγω τις επιπτώσεις της οστεοπόρωσης; Τι εξέταση να κάνω;
Μια μέτρηση οστικής πυκνότητας δείχνει αν κάποιος έχει φυσιολογική οστική πυκνότητα, χαμηλή οστική πυκνότητα ή οστεοπόρωση. Είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να διαγνώσει την οστεοπόρωση. Όσο χαμηλότερη οστική πυκνότητα έχετε τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος κατάγματος. Μια τέτοια εξέταση θα βοηθήσει εσάς και τον ιατρό σας να:
• μάθετε αν έχετε αδύναμα και εύθραυστα οστά, προτού υποστείτε κάταγμα,
• εκτιμήσετε τον κίνδυνο κατάγματος οστού στο μέλλον,
• εκτιμήσετε αν η οστική σας μάζα βελτιώνεται, μένει στα ίδια επίπεδα ή χειροτερεύει,
• μάθετε αν έχετε οστεοπόρωση όταν προηγουμένως είχατε υποστεί ένα κάταγμα.

Σε ποιον ιατρό πρέπει να απευθυνθώ για να κάνω την μέτρηση οστικής πυκνότητας;
Ο ιατρός ακτινοδιαγνώστης (ή ακτινολόγος) είναι η ιατρική ειδικότητα στην Ελλάδα, η οποία έχει στη διάθεση της μηχανήματα διπλής φωτονιακής απορροφησιομέτρησης (DEXA), με τα οποία διεθνώς γίνεται η μέτρηση οστικής πυκνότητας με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια από όλες τις μεθόδους.

Είναι όλα τα μηχανήματα ίδια ή υπάρχουν διαφορές;
Η μέτρηση αν και μπορεί να έχει αποκλίσεις, θεωρητικά δεν είναι μεγάλες, καθώς ακόμα και τα παλαιότερα DEXA μηχανήματα είναι βαθμονομημένα από τον Δημόκριτο.

Ωστόσο υπάρχουν δυο βασικές κατηγορίες μηχανημάτων με αρκετές διαφορές:
• Κλασσικά μηχανήματα DEXA τα οποία εκτελούν μετρήσεις συνήθως μόνο σε 2 σημεία (ισχίο, σπονδυλική στήλη) και έχουν περιορισμό σε υπέρβαρους ασθενείς (δεν εκτελείται η εξέταση).
• Τελευταίας γενιάς μηχανήματα DEXA που εκτελούν την εξέταση σε 4 σημεία (ισχίο, σπονδυλική στήλη, αντιβράχιο και ολόσωμη) με μεγαλύτερη ταχύτητα, ακρίβεια, δεν έχουν ουσιαστικά περιορισμούς σε υπέρβαρους ασθενείς και επιπλέον η εξέταση εκτελείται με έως και 10 φορές λιγότερη ακτινοβολία.
Τα τελευταία είναι ιδιαίτερα δυσεύρετα καθότι έχουν σχετικά λίγο χρονικό διάστημα που βρίσκονται στην αγορά, αλλά προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα.

Αν κάνω τη μέτρηση και προκύψει ότι έχω οστεοπόρωση, τι πρέπει να κάνω;
Αν η μέτρηση οστικής πυκνότητας δείξει ότι έχετε οστεοπόρωση πρέπει να απευθυνθείτε στον θεράποντα ιατρό σας, ο οποίος έχοντας στη διάθεσή του τη μέτρηση θα κρίνει εάν χρειάζεστε κάποια αγωγή για την οστεοπόρωση και ποια θα είναι αυτή.

Αν προκύψει ότι δεν έχω οστεοπόρωση, τι μπορώ να κάνω ώστε να παραμείνω υγιής;
Τα παρακάτω βήματα, όταν συνδυαστούν, μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των οστών και να βοηθήσουν σημαντικά στην αποτροπή της οστεοπόρωσης:
• Βάλτε στην καθημερινή διατροφή σας ασβέστιο και βιταμίνη D
• Ασκηθείτε καθημερινά και τονώστε τους μυς σας
• Μην καπνίζετε και μην πίνετε πολύ αλκοόλ
• Κάντε ξανά έλεγχο και μέτρηση της οστικής πυκνότητας σε 1-2 χρόνια.

Τελευταίας γενιάς μηχάνημα μέτρησης της οστικής πυκνότητας σε 4 σημεία με έως και 10 φορές λιγότερη ακτινοβολία, βρίσκεται στο διαγνωστικό κέντρο του Μουστάκα Βασιλείου, στη Ρόδο