Ο Νόμος της Παραπαίουσας Ανάπτυξης

Rodiaki NewsRoom

Του Ηλία Καραβόλια

Ή ψυχολογία των πολιτών στον τόπο συνδέεται με την οικονομική κατάσταση που επί 8 χρόνια χειροτερεύει, παρά τις συνεχόμενες θυσίες. Και επειδή η Οικονομία είναι κυρίως ψυχολογία, ένας ιδιόρρυθμος βρόγχος ανατροφοδότησης λειτουργεί ανασταλτικά συγκριτικά με την δημοσιονομική "πρόοδο".

Η ανεργία ενώ υποχωρούσε συνεχώς επί 3 χρόνια, παρουσίασε άνοδο μιας μονάδας στα τέλη του 2017, φαινόμενο που ίσως και να συνδέεται με την εκκίνηση της ονομαζόμενης jobless growth (ανάπτυξη με μειωμένες δουλειές). Αλλά ας δούμε κάποιες υπόγειες τάσεις στα οικονομικά δρώμενα της χώρας ώστε να κατανοήσουμε την αληθινή τάση, την πραγματική διάσταση της όποιας δυναμικής στην Οικονομία.

Δεν θα σταματήσω να γράφω οτι η ελληνική οικονομία, εγκλωβισμένη σε εξοντωτικούς στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων, δεν κινείται ως "κανονική". Και ως πλαίσιο κανονικότητας ορίζεται στα Οικονομικά εκείνο που δομεί τις αλυσιδωτές συσχετίσεις (αποταμίευση-επένδυση-κατανάλωση) σε συνθήκες φυσιολογικής λειτουργίας του οικονομικού κυκλώματος (και όχι πχ. τραπεζικά capital controls). Σε αυτό λοιπόν το μή-κανονικό πεδίο οικονομικής πραγματικότητας, εγκαθιδρύεται ένας νέος "νόμος", ένα νέο αξίωμα: αυτό της παραπαίουσας ανάπτυξης, της ανάπτυξης σε ένα γήπεδο κατατονικής, αναιμικής Οικονομίας, μια ανάπτυξη δημοσιονομικής βάσης και οχι παραγωγικής.

Δανείστηκα τον όρο "παραπαίουσα ανάπτυξη" απο το πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg (14/3) που μιλάει για μια νέα χαμένη δεκαετία των Ελλήνων. Η αλήθεια είναι οτι η χώρα εγκλωβίστηκε στις προσταγές της μόνιμης μακροοικονομικής προσαρμογές και με αυτή την κυβέρνηση παλινδρόμησε, αρχής γενομένης απο το 2015, σε επίπεδα μή αποτελεσματικής προσαρμογής (εσωτερική υποτίμηση λόγω των μνημονιακών περικοπών).

Η ζημία που πολλοί λένε οτι έφθασε τα 200 δις, απο το 2015, είναι πολυεπίπεδη. Κύριο γνώρισμα της ομως είναι η αποσύνδεση μικροοικονομίας-μακροοικονομίας. Το πισωγύρισμα με το 3ο μνημόνιο ήταν "πέσιμο" στην επικίνδυνη τρύπα, στην απευκταία "λακκούβα" της Οικονομίας: το χάσμα μεταξύ δημοσίων εσόδων και ιδιωτικού εισοδήματος. Και τι εννοώ: Ένας ισχυρός εισπράκτορας (Δημόσιο) στερεί το χρήμα απο το παραγωγικό, το εμπορικό και το καταναλωτικό κύκλωμα της χώρας.

Όσες επενδυτικές πρωτοβουλίες και αν αναληφθούν, οι δείκτες μικροοικονομικής ισορροπίας δεν θα μεταβληθούν εύκολα. Το Κρατος προηγείται ως οικονομικός παίχτης στο κύκλωμα. Ο υπερχρεωμένος μικρομεσαίος επιχειρηματίας, ο υποαμοιβόμενος επιστήμονας, ο ανασφαλής ιδιωτικός υπάλληλος, δεν "εισπράττουν" τα οφέλη των πολλαπλασιαστών εισοδήματος. Και αυτό γιατί οι "χρόνοι"μεταλλάχθηκαν, άλλαξαν ως προς την επίδραση τους στην Οικονομία: Επιβραδυντές και οχι επιταχυντές διατρέχουν πλέον την οικονομική πραγματικότητα.

Δυστυχώς, οι ρυθμοί αναιμικής ανάπτυξης (σημ: ο στόχος του 2,5% για το 2017 έπεσε μια μονάδα έξω) θα συνεχίζονται όσο δεν προωθούνται δομικές αλλαγές στον πυρήνα της μικροοικονομικής πραγματικότητας (φορολογικά κίνητρα, μείωση γραφειοκρατίας, βιώσιμοι και ρεαλιστικοί διακανονισμοί χρεων, πλήρης επαναλειτουργία τραπεζικού τομέα).

Οι θετικοί δημοσιονομικοί αριθμοί δεν ανταποκρίνονται σε θετικές μεταβολές εισοδήματος και μεγέθυνσης. Μια πιθανή διεθνής κρίση θα αυξήσει τα επιτόκια και το αφήγημα της καθαρής εξόδου θα μοιάζει κακόγουστο αστείο. Η χώρα εγκλωβίζεται αθόρυβα σε μια οικονομική δήθεν σταθερότητα, που θρέφει τις ανισότητες και περιορίζει τις ευκαιρίες. Η όποια ανάπτυξη του ΑΕΠ θα μοιάζει απλό στατιστικό μέγεθος της ΕΛ.ΣΤΑΤ και οχι θετικός παράγοντας για την βελτίωση του βιοτικού μας επιπέδου...