Έκθεση για τη ρατσιστική βία στην Ελλάδα

Rodiaki NewsRoom

Του Φίλιππου Ζάχαρη
zachfil64@gmail.com

Την ετήσια έκθεση για το 2017 παρουσίασε το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, δεν είναι και λίγα τα περιστατικά άσκησης βίας κατά ευπαθών κοινωνικών ομάδων, όπως πρόσφυγες, μετανάστες, Ρομά κα. Στην έκθεση αναλύονται τα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα της καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων μίσους από τις 42 οργανώσεις που συμμετέχουν στο Δίκτυο.

120 τα θύματα εντός του 2017
Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2017, το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα 102 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 120 θύματα. Σε 34 περιστατικά στοχοποιήθηκαν μετανάστες-ριες ή πρόσφυγες λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος ή/και ταυτότητας φύλου.

Σε 7 περιστατικά στοχοποιήθηκαν υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργαζόμενοι οργανώσεων ή φορέων που παρέχουν υπηρεσίες σε πρόσφυγες. Σε 47 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI άτομα. Σε 11 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ιεροί ή συμβολικοί χώροι και η εβραϊκή κοινότητα και σε 2 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ημεδαποί λόγω θρησκείας.

Σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε άνδρας Ρομά λόγω εθνοτικής καταγωγής. Σε 37 περιστατικά στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 55 περιστατικά η επίθεση τελέστηκε από ομάδα (τουλάχιστον 2 ατόμων).

Γεωγραφική κατανομή των περιστατικών
60 περιστατικά έλαβαν χώρα στην Αττική, κυρίως σε περιοχές πλησίον της Αθήνας, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως στον Πειραιά, στη Νίκαια, στον Ασπρόπυργο, στο Μενίδι, στη Λεωφόρο Μεσογείων και στα Λιόσια. Από την υπόλοιπη επικράτεια, αξίζει να τονιστεί ότι καταγράφηκαν 6 περιστατικά στη Θεσσαλονίκη, 7 στη Λέρο, 7 στη Λέσβο, 5 στη Σάμο, 3 στα Ιωάννινα, 3 στην Κρήτη και από 1 περιστατικό στην Αχαΐα, στην Άρτα, στα Γρεβενά, στην Ηγουμενίτσα, στην Καβάλα, στην Κομοτηνή, στην Κω, στη Λάρισα, στην Ξάνθη και στα σύνορα του Έβρου.

Αντίρροπες τάσεις στην ελληνική κοινωνία
Το Δίκτυο τεκμηρίωσε τη συνύπαρξη αντίρροπων τάσεων εντός της ελληνικής κοινωνίας. Από τη μία πλευρά, ενισχύθηκε η παρουσία ομάδων με ξενοφοβικές ιδεολογίες και εκδηλώσεις οργανωμένης βίας εις βάρος οργανώσεων προσφύγων, μεταναστών, ΛΟΑΤΚΙ και των υπερασπιστών τους. Από την άλλη πλευρά, αναπτύχθηκαν σαφέστερα και ταχύτερα αντανακλαστικά από τις αρμόδιες αρχές. Το Δίκτυο κάλεσε την Πολιτεία να μην εφησυχάσει και να εντείνει τις προσπάθειες ώστε να δημιουργηθεί ένα αδιάτρητο σύστημα, εντός του οποίου τα θύματα ρατσιστικής, ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας θα λαμβάνουν την κατάλληλη υποστήριξη. Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν από τη Βοηθό Συντονίστρια του Δικτύου, Τϊνα Σταυρινάκη.

Όπως βλέπουμε η ρατσιστική βία εξακολουθεί να κατέχει στην Ελλάδα υψηλά ποσοστά. Αν δε αναλογιστεί κανείς ότι και σε έρευνες οι Έλληνες παρουσιάζονται ιδιάιτερα ξενοφοβικοί, το γεγονός αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει ως κοινωνία. Η τάση αυτή μάλιστα δεν είναι τωρινή.

Δηλώσεις για τη ρατσιστική βία και στοιχεία
Η Γενική Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, υπενθύμισε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της έκθεσης, ότι η καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας τέθηκε εξαρχής στις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας. Τόνισε τη σημασία της θεσμοθέτησης της συνεργασίας με τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών μέσω του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας και παρουσίασε τις πρωτοβουλίες του Υπουργείου στον τομέα αυτό.

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Γεώργιος Σταυρόπουλος, υπενθύμισε τους λόγους δημιουργίας του Δικτύου και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη δράση του. Χαιρέτισε την ανάπτυξη των αντανακλαστικών εκ μέρους των Αρχών έναντι του ρατσιστικού εγκλήματος και τόνισε την ανάγκη διεύρυνσης της εκπαίδευσης των αστυνομικών και των δικαστικών αρχών, ώστε να καταπολεμηθούν τα στερεότυπα. Εξήρε τη σημασία της βιωματικής παρουσίασης εμπειριών ρατσισμού από μέλη των στοχοποιούμενων ομάδων προκειμένου κάθε πολίτης να ενημερώνεται για την πραγματική κατάσταση στην ελληνική κοινωνία.

Παρεμβάσεις των διωκτικών αρχών
Ο Δημοσθένης Κατσιαβάρας, Υπαστυνόμος Α’, Διεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας, Τμήμα Κοινωνικών Ζητημάτων & Αντιμετώπισης Ρατσισμού, παρουσίασε τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. ως προς τα 184 περιστατικά ρητορικής μίσους και με πιθανολογούμενο ρατσιστικό κίνητρο, για τα οποία επιλήφθηκαν οι αρμόδιες υφιστάμενες αστυνομικές Υπηρεσίες αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής καταγγελίας και κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών.

Αφού διευκρίνισε ότι τα περιστατικά αυτά δεν έλαβαν όλα χώρα εντός του 2017, απέδωσε την αύξηση των καταγγελιών στις προσπάθειες εκπαίδευσης των αστυνομικών και στη συμβολή του Δικτύου, που έχει ενδυναμώσει τα θύματα ώστε να προβαίνουν σε καταγγελίες.

Η Στέλλα Νάνου, τέλος, από τον Τομέα Ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, επισήμανε τις θεσμικές βελτιώσεις στις οποίες έχει συμβάλει το Δίκτυο μέσω της τεκμηρίωσης της ρατσιστικής βίας.

Τόνισε τη σημασία που αποδίδει η Ύπατη Αρμοστεία σε δράσεις και συμμαχίες που προάγουν την ανεκτικότητα, ευαισθητοποιούν και ενημερώνουν την κοινή γνώμη και κινητοποιούν την πολιτεία ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή ρατσισμού. Ανέφερε τις δράσεις για τη θεσμική ενίσχυση ενός συμπεριληπτικού σχολείου, ενώ δεν παρέλειψε να αναλύσει το ρόλο και τις πρωτοβουλίες των ΜΜΕ στην αναχαίτιση έξαρσης ρατσιστικών εκδηλώσεων και ψευδών ειδήσεων.