Aνάγκη για Μακρο-ασφάλιση της χώρας

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

Φανταστείτε όταν υπογράφατε το στεγαστικό σας δάνειο να υπήρχε και ''ασφάλιση με ρήτρα εισοδήματος''-δηλαδή προληπτική πρόσθετη ασφαλιστική σύμβαση ώστε αν έπεφτε το εισόδημα σας -λόγω γενικότερης πτώσης του εθνικού εισοδήματος(ΑΕΠ)- να έπεφτε ανάλογα, ή κάπως ανάλογα, η μηνιαία σας δόση ενώ η τράπεζα θα εισέπραττε μέρος αυτής της μείωσης απο την ασφαλιστική εταιρεία.

Πρόκειται στην ουσία για ένα αντασφαλιστικό προϊόν που εξισορροπεί την κατάσταση μεταξύ μακροοικονομίας-μικροοικονομίας σε περιόδους ύφεσης( GDP -linked products, βλ. R. Shiller, The new financial order, 2004 και στο Finance and the Good Society,2012) Το ζήτημα είναι ευρύτερου θεωρητικού ενδιαφέροντος και σε γενικές γραμμές αφορά την μάκρο-ασφάλιση μιας οικονομίας.

Φυσικά η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς δημοσιονομικών περιορισμών επι 8 χρόνια τώρα και ξέρουμε ότι καμία στρατηγική δεν μπορεί να είναι τόσο ''προληπτική''. Πόσα περιθώρια όμως υπάρχουν για να ασκηθεί εμπροσθοβαρής και ταυτόχρονα προληπτική οικονομική πολιτική ; Πώς μπορεί η ελληνική οικονομία να ''ασφαλιστεί'' στο ενδεχόμενο μιας διεθνούς κρίσης ;

Θα αναρωτηθείτε γιατί τώρα αυτός ο προβληματισμός. Ζούμε διεθνώς μια πρωτοφανή ''σταθερή ανισορροπία'' που ανά πάσα στιγμή μπορεί να εξελιχθεί σε παρατεταμένη εμπορική και πιστωτική κρίση. Καθεστώς χαμηλών επιτοκίων (ως και αρνητικών)με ταυτόχρονα πρωτοφανή χαμηλή ζήτηση χρήματος για παραγωγικές επενδύσεις, αυξημένες τιμές πετρελαίου και φυσικου αερίου, αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης στηριγμένοι κυρίως στην κατανάλωση με δανεικά, έντονες γεωπολιτικές αναταράξεις και φυσικά δυσθεώρητα ύψη δημοσίου και ιδιωτικού χρέους, σε ένα περιβάλλον φουσκωμένων χρηματιστηρίων.

Σε αυτό το παγκοσμιοποιημένο σκηνικό της έντονης αλληλεπίδρασης η ελληνική οικονομία βαδίζει με ρυθμούς αναιμικής ανάπτυξης σε μια πιθανή τροχιά επικίνδυνης αυτοδύναμης επιβίωσης (με ερωτηματικό το αν μπορεί να πατήσει μόνη στα πόδια της αφού έχει νωθρό τραπεζικό σύστημα και υψηλά επιτόκια αν βγεί στις αγορές). Κοινώς, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον που ίσως της στοιχίσει ακριβά. Πώς θα συμβεί αυτό ;

Από την κατάρτιση του προϋπολογισμού και τις προβλέψεις ενεργειακού κόστους(σημ: είμαστε εισαγωγείς ενεργειακών προιόντων) μέχρι την μέριμνα για άνοδο του κόστους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, μια κατατονική οικονομία σαν την δική μας οφείλει να προλαμβάνει τους ''κύκλους'' και τις κρίσεις ώστε να μην πέσει έξω ο προϋπολογισμός.

Στην παρούσα συγκυρία τα εργαλεία μάκρο-ασφάλισης είναι τα μόνα που μπορούν να θωρακίσουν την οικονομία και κατ επέκταση την κοινωνία : συστάσεις στις τράπεζες για υιοθέτηση ρήτρα εισοδήματος στις δανειακές συμβάσεις, αντιστάθμιση κινδύνου στον προυπολογισμό για το ενεργειακό κόστος απο πιθανή άνοδο των τιμών πετρελαίου-φυσικού αερίου, συμβόλαια επιτοκιακής εξομάλυνσης του χρέους στην περίπτωση ανόδου των επιτοκίων, κ.α.

Καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι οικονομική πολιτική χωρίς προληπτικά μέτρα αντιστάθμισης του κινδύνου σε ενδεχόμενη διεθνή κρίση είναι αναποτελεσματική και δεν θωρακίζει την οικονομία ενώ επιβραδύνει τους όποιους ρυθμούς ανάπτυξης.