Λεξιστορείν: Φτου να μην αβασκαθείς!

Αλέξανδρος Ν. Κατσαράς

Η φράση είναι ένα δείγμα από τα λόγια που χρησιμοποιούσε (κι ακόμα χρησιμοποιεί) ο λαός μας προκειμένου να απομακρύνει το "μάτι", την βασκανία.

Για το φτύσιμο προς το πρόσωπο, ή το ζώο, ή το πράγμα που θαυμάζει κανείς ο Αριστοτέλης λέει: "εμπτύει αυτοίς ως μη βασκαθώσι" (φτύνει αυτούς για να μην ματιαστούν).

Μια πιθανή ετυμολογία του ρήματος βασκαίνω είναι από το φάεσι (τα μάτια, το βλέμμα) + το ρήμα καίνω (σκοτώνω) που μεταφράζεται «σκοτώνω με το βλέμμα, με την ματιά μου», και αρχικά είχε το νόημα της συκοφαντίας και του φθόνου.

Αργότερα άρχισε να σημαίνει τον κακόβουλο έπαινο λόγω ζήλειας και την αρνητική «μαγική» επιρροή του πάνω στον επαινούμενο άνθρωπο.