Ξενοδοχείο Ρόδων και Ελλη γλίτωσαν την κατεδάφιση...

Rodiaki NewsRoom

56 Ροδίτες αντέδρασαν σθεναρά

Γράφει ο δημοσιογράφος: Γιώργος Ζαχαριάδης

Κάποια σημαντικά γεγονότα του τόπου μας δεν θα πρέπει να τα ξεχνάμε. Είναι χρήσιμο να τα υπενθυμίζουμε, ιδιαίτερα αυτήν την «περίεργη» εποχή που διανύουμε, όπου σχεδόν τα πάντα έχουν ισοπεδωθεί !..

Και με την υπενθύμιση αυτού του γεγονότος ,θέλουμε να καταδείξουμε ότι κάποιες ομαδικές πρωτοβουλίες πολιτών μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα, ιδιαίτερα όταν οι πρωτοβουλίες αυτές αφορούν την προστασία του τόπου μας από ενέργειες και πράξεις που στρέφονται εναντίον του.

Αναφέρομαι στην ιστορική πρωτοβουλία 56 συμπολιτών μας, οι οποίοι στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας ύψωσαν το ανάστημά τους και απέτρεψαν την κατεδάφιση του ξενοδοχείου «Ρόδων» και του «Έλλη», που είχε αποφασίσει τότε το δικτατορικό καθεστώς!..

Με την υπόθεση αυτή έχω ασχοληθεί και άλλη φορά από τις στήλες της «Ροδιακής», αλλά κρίνω σήμερα σκόπιμο να επανέλθω για πολλούς και διαφόρους λόγους και κυρίως για να μην ξεχνάμε και κυρίως για να αποτίσω φόρο τιμής στους 56 πολίτες της Ρόδου με τη στάση τους εμπόδισαν να γίνει ένα ανοσιούργημα σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. Χειμώνας του 1972.

Η δικτατορία συνέλαβε ένα «μεγαλοφυές σχέδιο» να κατεδαφίσει το ξενοδοχείο «Ρόδων» και το «Έλλη» γιατί ήταν κτίρια «φασιστικού ρυθμού» και στη θέση να ανεγείρει μοντέρνα κτίρια !.. Την ίδια περίοδο, κάποιοι στρατιωτικοί επιθυμούσαν να κατεδαφιστούν και κτίρια του Μαντρακιού, γιατί- λέει- τους θύμιζαν την «φασιστική Ιταλία» !..

Ευτυχώς αντέδρασαν οι αρχαιολόγοι (κυρίως από την Αθήνα) και έτσι αποφεύχθηκε το ανοσιούργημα αυτό. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, ο ΕΟΤ παραχώρησε στο Δήμο Ρόδου το «Ρόδων» και το «Έλλη» με την προϋπόθεση να τα κατεδαφίσει, μάλιστα δε, ανέθεσε στους Ροδίτες αρχιτέκτονες Γιώργο Ανδριωτάκη, Γιώργο Χατζηκωνσταντίνου και Κυριάκο Μπαλαλή, να προχωρήσουν στη σύνταξη της σχετικής μελέτης. Φυσικά, οι τρεις αρχιτέκτονες αρνήθηκαν να αναλάβουν το έργο αυτό και έτσι η μελέτη ανατέθηκε σε Αθηναίο αρχιτέκτονα (που αργότερα «διέπρεψε» στη Ρόδο σε μεγάλες δουλειές).

Όταν, μαθεύτηκε η εξέλιξη αυτή, στη Ρόδο σήμανε συναγερμός. Έπρεπε να αποτραπεί πάση θυσία η κατεδάφιση των δύο ιστορικών κτιρίων. Έτσι, μια ομάδα συμπολιτών μας (κυρίως νέων) ανέλαβε μια πρωτοβουλία και αποφάσισε να διαμαρτυρηθεί δημόσια, ώστε να αντιληφθεί το καθεστώς ότι δεν έπρεπε να προχωρήσει στα σχέδια του.

Στο σπίτι, λοιπόν, του αρχιτέκτονα Γιώργου Ανδριωτάκη (επί της οδού Βασιλόπαιδος Μαρίας-σήμερα Ηρώων Πολυτεχνείου) έγινε μυστική συνάντηση μιας ομάδας συμπολιτών μας, οι οποίοι ανέλαβαν να συντάξουν ένα κείμενο διαμαρτυρίας και να ζητήσουν να το υπογράψουν και άλλοι.

Στη σύσκεψη ήταν παρόντες, εκτός του Γιώργου Ανδριωτάκη, ο σκιτσογράφος Βαγγέλης Παυλίδης, ο Νίκος και η Εφη Καρπαθίου, ο Νίκος Βασιλαράς, ο Γιάννης Πανάγος, ο Απόστολος Κορονέλος και άλλοι, όπως επίσης και ο γράφων ο οποίος το 1972 ανέλαβε την υποχρέωση να δημοσιεύσει το κείμενο στη «Ροδιακή» που ήταν τότε διευθυντής. Θα πρέπει να σημειώσω ότι στο δρόμο από κάτω από το σπίτι, βρισκόταν ο Λευτέρης Καβαλιέρος, ο οποίος φύλαγε «τσίλιες» !..

(Εδώ πρέπει να κάνω μια παρένθεση και να σημειώσω ότι οι συμπολίτες μας που υπέγραψαν το κείμενο ήταν διαφορετικών ιδεολογικών αντιλήψεων. Ήταν άτομα που προδικτατορικά ανήκαν στην δεξιά ΕΡΕ, άλλα στην Ένωση Κέντρου και άλλα στην αριστερά που εκφραζόταν από την ΕΔΑ. Όλοι αυτοί, για το καλό του τόπου, ενώθηκαν και προχώρησαν στην υπογραφή της διαμαρτυρίας αυτής, η οποία απέβη καθοριστικής σημασίας και τελικά το «Ρόδων» και η «Ελλη» γλίτωσαν την κατεδάφιση!.. Πρέπει ακόμη να επισημάνω ότι πολλά από τα άτομα αυτά μετά την μεταπολίτευση αποτέλεσαν τον «πυρήνα» για τον σχηματισμό της παράταξης του Σταύρου Αυγουστάκη, που κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην πόλη της Ρόδου. Υπενθυμίζω ότι στην παράταξη του Αυγουστάκη είχαν συμπαραταχθεί συμπολίτες μας προερχόμενοι από τη Νέα Δημοκρατία, την Ένωση Κέντρου, το ΠΑΣΟΚ και την Ενωμένη Αριστερά !.. Το επιτυχημένο αυτό πείραμα δεν επαναλήφθηκε ξανά στη Ρόδο!..)

Η δημοσίευση της διαμαρτυρίας έγινε στις 19 Δεκεμβρίου 1972 στη «Ροδιακή» και πραγματικά προκάλεσε όχι μόνο την κατάπληξη των συνταγματαρχών, αλλά και την οργή τους για το «θράσος» που είχαν οι 56 πολίτες να προχωρήσουν σε μια τέτοια ενέργεια. Μάλιστα, λίγες μέρες αργότερα ο τότε νομάρχης Αλαμάνος σε ομιλία του στο «Παλλάς» επιτέθηκε με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά των 56, αλλά τελικά το καθεστώς δεν τόλμησε να προχωρήσει στην κατεδάφιση. Πάντως, με την ευκαιρία πρέπει να σημειώσω ότι και μετά την μεταπολίτευση επιχειρήθηκε η αγορά του «Ρόδων» από την Εθνική Τράπεζα έναντι 400 εκατ.δρχ. που θα εισέπραττε ο Δήμος Ρόδου. Το σχέδιο προέβλεπε την κατεδάφιση του κτιρίου, την ανέγερση μοντέρνας ξενοδοχειακής μονάδας και σειράς καταστημάτων στην πρόσοψη επί της οδού Παπανικολάου. Αντέδρασε σθεναρά ο τότε δήμαρχος Σταύρος Αυγουστάκης και έτσι γλίτωσε και πάλι το «Ρόδων».

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ 56
Την ίδια περίοδο γινόταν και το ξερίζωμα των δέντρων στο δρόμο Ρόδου-Καλλιθέας προκειμένου να γίνει η διαπλάτυνση του δρόμου και γι’ αυτό υπήρξε ανάλογη διαμαρτυρία στο κείμενο. (Το ξερίζωμα αφορούσε τα κυπαρίσσια στο δρόμο του Φυτωρίου). Το κείμενο των 56 συμπολιτών μας όπως δημοσιεύτηκε στη «Ροδιακή» στις 19 Δεκεμβρίου 1972 έχει ως εξής:

«Οι υπογεγραμμένοι Ρόδιοι και λοιποί κάτοικοι Ρόδου, από αγάπη και ενδιαφέρον για τον τόπο τους με συνείδησιν του παρελθόντος και ανησυχίαν δια το μέλλον του, υψώνουν φωνήν διαμαρτυρίας δια την από ετών συνεχιζόμενην και ολοέν εντεινόμενην καταστροφή του τοπίου και των φυσικών καλλονών του νησιού. Ελπίζοντες ότι έστω και αργά θα ληφθούν μέτρα δια την περίσωσιν του ότι απέμεινεν Διαμαρτύρονται και ζητούν --Να σταματήσει το ξερίζωμα των δέντρων και του πράσινου γενικά. Τις ημέρες αυτές συντελείται η παντελής καταστροφή της «Καλιθέας» και η μετατροπή της σε σεληνιακό τοπίο με το ξερίζωμα των δέντρων προκειμένου να διαπλατυνθεί η υπάρχουσα δημόσια οδός. --Να σταματήσει κάθε ενέργεια δια την κατεδάφισιν του ΕΛΛΗ και του ξενοδοχείου ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ διότι θεωρούν την αρχιτεκτονική τους άρρηκτα και σφικτά δεμένη με το τοπίο και την ανάπτυξιν του Ροδιακού τουρισμού. --Και ζητούν από όλους τους Ρόδιους επιστήμονες, καλλιτέχνες και γενικά από όλους όσους πραγματικά ενδιαφέρονται για τον τόπο τους, να επιδείξουν κάθε ενδιαφέρον δια την διάσωσιν του τοπίου».

Το ιστορικό αυτό κείμενο υπέγραψαν οι εξής (με αλφαβητική σειρά):
Αρνάς Αλέξανδρος, γενικός αντιπρόσωπος Αραπούδης Αντώνης, φοιτητής ΑΣΟΕΕ
Ασπράκης Γεώργιος του Β., έμπορος
Ασπράκης Νικόλαος, φοιτητής
Αντωνιάδης Αντώνης, έμπορος
Αντωνιάδης Β ασίλης, χρυσοχόος
Αγγέλου Δημήτρης, χρυσοχόος
Αγγέλου Μιχαήλ, χρυσοχόος
Ανδριωτάκης Γεώργιος, αρχιτέκτων
Αχιολάς Σπύρος, ιδιωτικός υπάλληλος
Βασιλαράς Νικόλαος, χρυσοχόος
Βεργωτής Ζαχαρίας, πτυχιούχος πολιτικών επιστημών
Βενετσιάνος Γεώργιος, έμπορος
Γεωργίου Πάτροκλος, ξενοδόχος
Διακονικόλας Γεώργιος, έμπορος
Καρπαθίου Νίκος, οικονομολόγος
Κατσαρίδης Ιωάννης, πολιτικός μηχανικός
Καβαλιέρος Ελευθέριος, οικονομολόγος
Καραβοκυρός Φωκίων, ξενοδοχοϋπάλληλος
Κανταρζόγλου Γεώργιος, έμπορος
Κορονέλλος Απόστολος, εμπορικός αντιπρόσωπος
Λουιζίδης Μιλτιάδης, οδοντίατρος
Μαλτέζος Νίκος, έμπορος
Μαλτέζου Έφη, λογίστρια
Μιχαηλίδης Γεώργιος, φοιτητής ΟΠΕ
Μαρκουλής Αναστάσιος, φαρμακοποιός
Νταργάκης Εμμανουήλ, μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος
Νισυρίου Νίτσα, σχεδιάστρια
Νεοφύτου Κώστας, βιομήχανος
Νεοφύτου Αντώνιος, δικηγόρος
Νικολιδάκης Βασίλειος, χρυσοχόος
Παυλίδης Σάββας, τέως οικονομικός έφορος
Παυλίδης Βαγγέλης, ζωγράφος
Πατούνας Στέργος, βιοτέχνης
Ποντίκας Ιωάννης, έμπορος
Πλάτσης Γεώργιος, μηχανικός ψυγείων
Ποντίκας Νικόλαος, έμπορος
Παρασκευάς Παναγιώτης, ασκούμενος δικηγόρος
Παπαιωάννου Ιωάννης, οικονομολόγος
Παπαιωάννου Ηρακλής, τουριστικός επιχειρηματίας
Παπανικολάου Γεώργιος, χρυσοχόος
Παπανικήτας Νίκος, ασκούμενος δικηγόρος
Παπανικήτα Μαίρη, καθηγήτρια αγγλικής
Πανηγύρη Παρασκευή, επιχειρηματίας
Σαρρής Κωνσταντίνος, ασκούμενος δικηγόρος
Σακελλαρίδης Γεώργιος, φοιτητής Ανωτάτης Εμπορικής
Σωτηράκης Ιωάννης, ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος
Φανουράκης Αργύρης, φαρμακοποιός
Φραράκης Θεόδωρος, τουριστικός πράκτωρ
Χατζηδημητρίου Γεώργιος, βιομήχανος
Χρυσοχόος Βασίλειος, χειρουργός
Χατζηαντωνίου Αν., ξενοδοχοϋπάλληλος
Χρυσοβέργος Θεόδωρος, πρακτικός φαρμακοποιός
Χαρίτος Ιωάννης του Α., έμπορος
Χαλκίτου Άννα-Μαρία, σχεδιάστρια