Νύχτες μαγικές και ονειρεμένες!...

Rodiaki NewsRoom

Με τους «Αθηναίους» στη δεκαετία του ‘60 στη Ρόδο

Γράφει ο δημοσιογράφος Γιώργος Ζαχαριάδης

Η Ρόδος τίμησε την περασμένη Κυριακή τους «Αθηναίους» -ένα μουσικό φωνητικό συγκρότημα που άλλαξε τη μορφή της νυχτερινής ζωής του νησιού μας και όχι μόνο-και παράλληλα σημάδεψε αξέχαστες εποχές μιας πόλης που έφυγε και που οι νεώτεροι δεν γνώρισαν κι΄ εμείς οι παλαιότεροι νοσταλγούμε.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η Ρόδος άρχισε να κάνει σημαντικά βήματα. Ο μαζικός τουρισμός βρισκόταν σε ανάπτυξη , νέες ξενοδοχειακές μονάδες βρισκόντουσαν υπό ανέγερση, αλλά ταυτόχρονα μεγάλωναν οι απαιτήσεις τόσο των ξένων και των πολλών Ελλήνων επισκεπτών , αλλά και του ντόπιου πληθυσμού που αναζητούσε «κάτι το καλύτερο».

Και βέβαια η ψυχαγωγία στο πλαίσιο μιας πολιτιστικής ανάτασης ήταν απαραίτητη. Φυσικά (για να θυμηθούμε λίγα από τα παλιά) η νυχτερινή ζωή της Ρόδου –τους καλοκαιρινούς μήνες περιορίζονταν, αναφέρομαι πάντα στις αρχές της δεκαετίας του 1960-στη «Γιορτή του Κρασιού» στο Ροδίνι με την ορχήστρα του Γιώργου Μουζάκη , στο «Ρόδος μπάι νάιτ» του Νιόνιου Χατζηδάκη και του Λευτέρη Μαυράκη, στο «Ακταίον» με τις δοξαριές της έξοχης βιολίστριας Ξένης Παπαχαλκίτου με τη γλυκιά φωνή του Κουτσούκου , αλλά και ενός ιστορικού νυχτερινού κέντρου του «Μπαμπούλα» από το οποίο παρέλασαν όλες οι τότε μεγάλες φίρμες του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού.(Αυτό είναι μια άλλη ,επίσης σπουδαία ιστορία.)

Η Ρόδος τότε έψαχνε «το κάτι άλλο» . Και αυτό το έψαχνε και το βρήκε ο Χρόνης Στεργιόπουλος.(H σύζυγος του Ηβη συμμαθήτριά μου στην Αμαράντειο Σχολή και το Πρότυπο της Ακαδημίας ,ενώ ο γιος του Νίκος-που όπως μαθαίνω-είναι άξιος συνεχιστής της ιστορίας και των ικανοτήτων του πατέρα του).
Ο Χρόνης ήταν διευθυντής των επιχειρήσεων του «Αστέρα»-θυγατρικής εταιρίας της Εθνικής Τράπεζας- που είχε τότε στη διαχείρισή του τα ξενοδοχεία «Ρόδων», «Θέρμαι», το «Πίνδος», το «Έλαφος και Ελαφίνα», τις «Πηγές Καλλιθέας», το «Ακταίον» και το «Έλλη». Πρέπει να επισημάνω ότι ο Χρόνης Στεργιόπουλος ήταν από τους στυλοβάτες του τουρισμού και η Ρόδος του οφείλει πολλά. Συνεργάτης του ήταν ο Νίκος Σκουλής από το χωριό Φάνες, που ήταν διευθυντής στο «Θέρμαι», αργότερα δε πήγε στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου έγινε και ιδιοκτήτης μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων. Δυστυχώς ούτε ο Σκουλής υπάρχει πια στη ζωή.

Έτσι ,λοιπόν, ύστερα από κάποιες επαφές που είχε με καλλιτεχνικούς κύκλους των Αθηνών,έφερε στη Ρόδο τους «Αθηναίους», γνωστούς μέχρι τότε ως «Τρίο Καντσόνε».
Και από το πρώτο βράδυ που εμφανίζονται οι «Αθηναίοι» στο «Θέρμαι» γίνεται μια επανάσταση !...Παρουσιάζεται κάτι το καινούργιο στη μουσική σκηνή. Απίστευτες φωνές, απίστευτη εκτέλεση ελληνικών και ξένων τραγουδιών. Κυριολεκτικά ο κόσμος –αυτό που λέμε-τρελαίνεται από τις μελωδίες και το κέφι που πρόσφερε το μοναδικό συγκρότημα που αποτελούσαν τότε ο Φίλιππας Παπαθεοδώρου, ο Γιώργος Πετσίλας, ο Κώστας Τρούπσιος, ο Κλεάνθης Μανταμόπουλος και ο Σπύρος Λιβιεράτος.

Πενήντα χρόνια μετά ήρθαν την περασμένη Κυριακή στη Ρόδο ο Φίλιππας, ο Γιώργος και ο Κώστας, δηλαδή αυτοί οι τρεις που αποτελούσαν το «Τρίο Καντσόνε». Δυστυχώς οι άλλοι-όπως και ο Γρηγόρης Σουρμαίδης που αργότερα συμπλήρωσε το συγκρότημα -δεν βρίσκονται πια στη ζωή !...
Ο κήπος του «Θέρμαι» σαφώς δεν είχε τη σημερινή μορφή του. Ηταν ο κήπος με τα δέντρα και στη μέση του υπήρχε ένα μεγάλο συντριβάνι πάνω στο οποίο στήθηκε μια πίστα. Και πριν έρθουν οι «Αθηναίο» λειτουργούσε το «Θέρμαι» από τη δεκαετία του 1950 με την πλωτή πίστα και από το χώρο αυτόν πέρασαν διάφορες ελληνικές ορχήστρες, με τη φημισμένη (μιλώ πάντα για την εποχή εκείνη) του Σταύρου Ρουχωτά.

Εμφανίζονται, λοιπόν οι «Αθηναίοι» (Αύγουστος του 1962) και ο κήπος γεμίζει ασφυκτικά κάθε βράδυ. Ντόπιοι και επισκέπτες απολαμβάνουν κάτι το μοναδικό. Κάτι το ανεπανάληπτο. Είναι η περίοδος που το ελληνικό τραγούδι αρχίζει να γίνεται ευρύτατα γνωστό, γιατί μεγάλοι Έλληνες συνθέτες ,όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζηδάκης μελοποιούν κορυφαίους ποιητές όπως είναι ο Σεφέρης, ο Γκάτσος, Ελύτης. Τότε δεν υπήρχαν ούτε τηλεόραση, ούτε ιδιωτικοί ραδιοσταθμοί, αλλά μόνο το κρατικό ραδιόφωνο (το ΕΙΡ) για να προβληθούν τα τραγούδια αυτά. Ήρθαν, λοιπόν, οι «Αθηναίοι» και ανέδειξαν –με τις μοναδικές εκτελέσεις τους- τα σπουδαία αυτά τραγούδια. Και έτσι εδώ στη Ρόδο, τα έμαθε όλος ο κόσμος.

Στο «Θέρμαι» τότε, κάθε βράδυ, οι νεολαίοι (και όχι μόνο) της Ρόδου, οι επισκέπτες του νησιού γέμιζαν τον κήπο, ενώ πολλοί άλλοι είτε πήγαιναν στο πεζοδρόμιο μπροστά από το ξενοδοχείο, είτε πήγαιναν στο απέναντι πάρκο, είτε κρυβόντουσαν στο πάρκο για ν΄ακούσουν τους «Αθηναίους» !..Υπήρχε, ένας φύλακας (που φορούσε και στολή) από τον Αρχάγγελο ο οποίος έδιωχνε αυτούς που κρυβόντουσαν στον κήπο, ενώ ψηλά στην είσοδο του «Θέρμαι» βρισκόταν το γκαρσόνι ο Σταύρος Κομνηνός που είχε ένα ρόλο φέις κοντρόλ και κανόνιζε ποιοι θα μπουν μέσα και πού θα καθίσουν !..
Εάν δεν κάνω λάθος η κονσομανσιόν ήταν 20 δραχμές το άτομο (δηλαδή δύο άτομα έπαιρναν ένα μπουκάλι κρασί και διασκέδαζαν όλο το βράδυ με 40 δραχμές). Τον επόμενο χρόνο η κονσομασιόν ανέβηκε στις 25 δραχμές !..Σημειώνω ότι τότε το καλύτερο μεροκάματο ήταν 50 δραχμές ! Κάποιοι νεαροί που δεν είχαν χρήματα , κρυβόντουσαν στο πάρκο και όταν έπεφταν τα φώτα για να παίξουν οι «Αθηναίοι» κάποιο μπλούζ «την έπεφταν» στις τουρίστριες και τις σήκωναν για να χορέψουν και τις έκλειναν ραντεβού για…αργότερα !..

Με δύο άλλα κέντρα που λειτουργούσαν –ας πούμε ανταγωνιστικά με το «Θέρμαι», δηλαδή το «Ρόδος Μπάι Νάιτ» και το «Μίρα Μάρε» με την ορχήστρα του Καρδάμη, έληξε η σαιζόν με θρίαμβο των «Αθηναίων» οι οποίοι πλέον ξεκίνησαν τη νέα τους πορεία στο εξωτερικό. ‘Όμως αμέσως οι Ροδίτες άρχισαν να πιέζουν τον Χρόνη Στεργιόπουλο να φροντίσει ώστε και το επόμενο καλοκαίρι να ξανάρθουν οι «Αθηναίοι». Αυτό που ξέρουμε εμείς είναι ότι «τη δόξα των Αθηναίων πολλοί εζήλεψαν» και διάφοροι μουσικοί κ.α. κρυβόντουσαν τα βράδια εδώ κι΄εκεί στον κήπο σε μια προσπάθεια να τους αντιγράψουν!.. Ανεπιτυχώς βέβαια.

Και η δεύτερη χρονιά (τον Αύγουστο του 1963) ήταν επίσης θριαμβευτική. Κυριολεκτικά χαλούσαν κόσμο κάθε βράδυ. Είχαν καθιερώσει τότε και δύο βραδιές την εβδομάδα με ελληνικά τραγούδια με μπουζούκια, μάλιστα δε φορούσαν και μια παραδοσιακή στολή με τις άσπρες μπότες.
Τότε ο ραδιοφωνικός σταθμός της Ρόδου είχε συγκροτήσει ένα συνεργείο από τρεις τεχνικούς (τον Τάσο Χατζηαντωνίου, τον Σταύρο Δρούλια και τον Θέμη Χριστόπουλο) οι οποίοι πήγαιναν στο «Θέρμαι» και με ένα μεγάλο μαγνητόφωνο Κρούντικ ηχογραφούσαν το πρόγραμμα των «Αθηναίων» !.. ‘Έτσι κάθε Κυριακή το πρωί (και ορισμένες φορές τα βράδια) ο ραδιοσταθμός –αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία που μετέδιδε από την εκκλησία του Ευαγγελισμού-έπαιζε τα τραγούδια των «Αθηναίων» με όλες τις αυθεντικές εκτελέσεις τους.

Δυστυχώς οι μαγνητοταινίες δεν υπάρχουν πια στο ραδιοφωνικό σταθμό της Ρόδου, αλλά ευτυχώς κάποιοι φανατικοί θαυμαστές τους όπως ο Σταύρος Χαρτοφύλης, ο Νίκος Μαστόρου, ο Αγαπητός Πάχος ίσως και κάποιοι άλλοι, μπόρεσαν να διασώσουν ένα σημαντικό μέρος των σπάνιων αυτών εκτελέσεων.

Για δύο χρόνια (1964 και 1965) οι «Αθηναίοι» δεν ήρθαν στη Ρόδο. Συνέχισαν μια ανεπανάληπτη τουρνέ σε πολλές χώρες του εξωτερικού, αλλά θυμάμαι πάντα τον Χρόνη Στεργιόπουλο να μου λέει «δεν αντέχω τις παρακλήσεις των Ροδιτών που μου ζητούν να φέρω τους Αθηναίους» .Δεν τους είχαν ξεχάσει γιατί υπήρχαν οι μεταδόσεις των τραγουδιών από το τοπικό ραδιόφωνο που τους κρατούσε πάντοτε ζωντανούς στη μνήμη τους. Νέα πορεία θριάμβου των «Αθηναίων» στο εξωτερικό για δύο χρόνια και τελικά ο Χρόνης καταφέρνει να τους ξαναφέρει στη Ρόδο το 1966.

Η επιτυχία ήταν και πάλι ανεπανάληπτη. Όταν πρωτοήρθαν στη Ρόδο υπήρχαν δύο νυχτερινά κέντρα. Και το 1966 βρήκαν πάνω από δέκα. Να θυμηθούμε μερικά: « Ριεν», «Γκόλντεν Μπητς», «Νεράιδα», «Έλλη», ΝΟΡ, «Μπελ Πάσο» κ.α. Ακόμη και δίπλα στο «Θέρμαι» είχε ανοίξει ένα νυχτερινό κέντρο-το «Κίνγκς» για να …χτυπήσει τους «Αθηναίους». Αλλά, οι «Αθηναίοι» παρέμεναν αχτύπητοι !..
Τελείωσε και η χρονιά του 1966 και έφυγαν οι «Αθηναίοι» για το εξωτερικό. Από τότε μαθαίναμε μόνο τα νέα τους και τις επιτυχίες τους ,είτε μόνοι σαν συγκρότημα, είτε με τη Νάνα Μούσχουρη. ‘Όμως ήταν πάντοτε μέσα στις μνήμες και στις καρδιές μας.

Ήταν το συγκρότημα που έδωσε μια άλλη διάσταση στον πολιτισμό μας, βοήθησε σημαντικά στην προβολή του τόπου και πρόσφερε ανεπανάληπτες βραδιές μουσικής απόλαυσης στα τρία χρόνια της παρουσίας του στη Ρόδο.

Πενήντα χρόνια μετά, τρεις από τους «Αθηναίους» ήρθαν στη Ρόδο. Ο Φίλιππας, ο Γιώργος και ο Κώστας. Τους ευχαριστούμε για ό,τι πρόσφεραν όχι μόνο σ΄εμας, αλλά στον ελληνικό πολιτισμό μέσα από την καλλιτεχνική πορεία τους. Θέλουμε να τους δείξουμε την αγάπη, την ευγνωμοσύνη και τον θαυμασμό μας.
(Το κείμενο αυτό αποτελεί ομιλία μου στην εκδήλωση που έγινε την περασμένη Κυριακή στο «Θέρμαι» κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Φίλιππου Παπαθεοδώρου «Οι Μουσικές μου Διαδρομές» που έκανε ο δικηγόρος Μανώλης Κουτσούκος)