Για την πολιτιστική αξιοποίηση της Λίνδου να αποδίδεται το 40% των εισπράξεων από τα εισιτήρια της Αρχαίας της Ακρόπολης

Rodiaki NewsRoom

Το σπουδαιότερο από τα μεγάλα ροδιακά ιερά σε όλη την ιστορική πορεία της αρχαίας Ρόδου είναι το Ιερό της Λινδίας Αθηνάς, Ηώ Ζερβουδάκη, Αρχαιολόγος

Γράφει ο Κυριάκος Ι. Φίνας

Κατά την χρονική περίοδο 1995-1998, υπό την ιδιότητα του αιρετού Προέδρου της Κοινότητας Λίνδου, της γενέτειράς μου, ασχολήθηκα συστηματικά με την πολιτιστική αξιοποίησή της, τόσο με ανάλογα υπομνήματα, όσο και προσωπικές παραστάσεις στην Αθήνα στους κατά διαστήματα Υπουργούς Πολιτισμού, καθώς και με υπομνήματα στον τότε Πρωθυπουργό κ. Κώστα Σημίτη.

Και αργότερα, στις 12.1.2005, υπό την ιδιότητα πλέον του τέως αιρετού Πρόεδρου της Κοινότητας Λίνδου, επωφελούμενος της πραγματοποιηθείσας διήμερης επίσκεψης του Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στον Όλυμπο της Καρπάθου, όπου σε χαιρετισμό του τόνισε με έμφαση, εκτός των άλλων: “...Για νέα πολιστική ανάπτυξη της Περιφέρειας, εντοπίζοντας τη στήριξη των δράσεων που αποβλέπουν στην ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού, ως και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς....” και του ανέπτυξα τα προβλήματα της Λίνδου.

Σεβόμενος, ωστόσο, το χώρο της φιλόξενης “Ροδιακής” θα αναφερθώ σήμερα όχι τόσο, όσο αναλυτικά επιβάλλει το θέμα.

Η Λίνδος έπρεπε αμέσως μετά την απελευθέρωση να είχε ανακηρυχθεί σε Δήμο, έστω και αν δεν συγκέντρωνε τον απαιτούμενο κατά το Νόμο πληθυσμό. Πιστεύω απόλυτα και το έχω αποδείξει από την επιμονή που έδειξα προς αυτή την κατεύθυνση την περίοδο 1995-1998, όταν συζητιόταν το Σχέδιο Καποδίστριας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Έτσι, σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό που της δίνουν όσοι έχουν ασχοληθεί με την ιστορία της, αλλά και όπως αναφέρουν και όλες οι Εγκυκλοπαίδειες, η «ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ, μάλιστα, αναφέρει ότι είναι “Αρχαιοτάτη και σημαντικοτάτη πόλη”».

Η Λίνδος εξακολουθεί να είναι ένα από τα λίγα κέντρα, που συγκεντρώνουν πολιτιμότατους θησαυρούς Πολιτιστικής κληρονομιάς: Ακρόπολις, Ναός Λινδίας Αθηνάς, Τύμβος Κλεοβούλου, Αρχαίο Θέατρο και Πάρκο Αγίου Στεφάνου, Αρχαίο Υδραγωγείο, δώρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αθηνά Λινδία (χ), Μοναστήρι του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, την Βυζαντινή Εκκλησία κ.λπ., η δε πόλις διατηρεί τη δομή, όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά την εποχή των Ιπποτών. Είναι κατάσπαρτη από αρχαιολογικά κατάλοιπα, πλήθος των οποίων χάνονται λόγω της ανεπαρκούς οργάνωσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τον ενάλιο (χχ) πλούτο.

Σύμφωνα με τον αείμνηστο Δωδεκανήσιο Πολιτικό Γιάννη Ζίγδη: “...η Λίνδος απαιτεί ιδιαίτερη μεταχείριση από το Ελληνικό Κράτος για την αξιοποίηση των θησαυρών που περικλείει”.

Από τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού προκύπτει ότι επί συνόλου οκτώ Αρχαιολογικών χώρων που είναι επισκέψιμοι στο νησί της Ρόδου, η Ακρόπολη της Λίνδου έρχεται πρώτη στη σειρά κατάταξης.

Ωστόσο, αν και η Λίνδος προσφέρει ανελλιπώς κάθε χρόνο πάνω από 2.800.000 ευρώ κάθε χρόνο, ήτοι το 50% των Ροδίτικων εισπράξεων, τα έργα τα οποία πραγματοποιούνται στην Κωμόπολη της Λίνδου είναι μηδαμινά, τα τελευταία 12 χρόνια. Και αυτά ακόμη τα επί χρόνια εκτελούμενα με ρυθμούς χελώνας έργα αναστήλωσης των αρχαιολογικών Μνημείων της Ακρόπολής της, επιχορηγούνται από τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και είναι νομοθετικά ρυθμισμένο ότι με βάση το νομοθετικό Διάταγμα 131/10.8.1961 ΦΕΚ Α’, όπως συμπληρώθηκε μεταγενέστερα, στο άρθρο 22 προβλέπεται: “... τα πάσης φύσεως έσοδα, ως οι λοιποί αρχαιολογικοί πόροι της Δωδεκανήσου, συνιστούσιν Λογαριασμόν εις την Τράπεζαν της Ελλάδος και διατίθενται αποκλειστικώς διά τας αρχαιολογικάς ανάγκας της περιοχής Δωδεκανήσου”.

Κατά κοινή, ως εκ τούτου λογική, η Λίνδος με βάση την προαναφερθείσα διάταξη νομιμοποιείται να απαιτεί αν όχι ολόκληρο το ποσό εκ των εισπράξεων, τουλάχιστον να παίρνει ανάλογο μέρος, που πραγματικά τα έχει ανάγκη για την αξιοπρεπή συνεχή συντήρηση των Αρχαίων Μνημείων της, αλλά και παράλληλων έργων που ανάγονται στην εμφάνιση ως αναντικατάστατου Πολιτιστικού Μνημείου των 3.500 και πάνω χρόνων.

Και ενώ επί τέσσερα χρόνια, 1995-1998, αγωνιζόμασταν να διαθέσει το Υπουργειό Πολιτισμού ανάλογο ποσό ετήσιας συντήρησης κ.λπ. των αρχαιολογικών Μνημείων και των 3-4 παραδοσιακών σπιτιών ιδιοκτησίας του Δημοσίου, κανένας αρμόδιος δεν συγκινιόταν χωρίς, ωστόσο, να δινόταν επί του προκειμένου και κάποια πειστική απάντηση για την άρνηση.

Να γίνει, δε, πεποίθηση σε κάθε αρμόδιο παράγοντα ότι η πολιτιστική ανάκαμψη της Λίνδου αποτελεί προτεραιότητα και πρέπει προγραμματισμένα να προχωρήσει, χωρίς αναβολή.

Και δεν αποτελεί μονοτονία, εάν επαναληφθεί ότι για τη Λίνδο και για τη γύρω των χωριών περιοχή, δεν υπάρχει όχι μόνο σήμερα, αλλά ούτε και στο ορατό μέλλον, τουλάχιστον, άλλη λύση εκτός από την τουριστική δραστηριότητα. Φυσικά η Λίνδος μεταπελευθερωτικά τουριστικά, όπως και ολόκληρη η Ρόδος, αναπτύχθηκαν κάπως άναρχα. Τώρα, πλέον, υπάρχει μια πραγματικότητα.

Κατόπιν των προαναφερθέντων αναμφισβήτητων διαπιστώσεων, ανακύπτει το ερώτημα τί πρέπει να γίνει. Κατά τη γνώμη μας, 7 είναι οι άξονες στους οποίους πρέπει να επικεντρωθούν οι ενέργειες και οι αποφάσεις.

Πρώτο: Με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού Πολιτισμού και επί μία 20ετία να δεσμεύεται σε ειδικό λογαριασμό το 40% των εισπράξεων που πραγματοποιούνται τοπικά στη Λίνδο από την επίσκεψη των Αρχαιολογικών της χώρων.

α) Το 20% του παραπάνω ποσού να παραμένει δεσμευμένο και με ένα χρονοδιάγραμμα για το οποίο και η Δημοτική Κοινοτική Αρχή Λίνδου θα έχει λόγο, να διατίθεται ανελλιπώς και αποκλειστικά για έργα που θα αναβαθμίζουν την Αρχαιολογική δομή της Λίνδου.

β) Το έτερο ποσοστό 20% να χορηγείται κατ’ έτος στη Δημοτική Κοινότητα Λίνδου, με δέσμευση της τελευταίας να το διαθέτει στην σχολαστική καθαριότητα, και για τους εν γένει τρέχοντες πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς προβολής της Λίνδου γενικότερα. Έτσι, θα ενεργοποιηθούν εντονότερα και οι δύο Πολιτιστικοί Σύλλογοι που υπάρχουν στη Λίνδο.

Εξυπακούεται ότι κακώς αυξήθηκε η τιμή από το Υπουργείο Πολιτισμού του εισιτηρίου επίσκεψης της Ακρόπολης Λίνδου. Τέτοιες αψυχολόγητες ενέργειες πρέπει να αποφεύγονται. Να επανέλθει η τιμή στα προηγούμενα επίπεδα και ίσως και παρακάτω.

Δεύτερο: Δημιουργία κατάλληλου μονόδρομου προσπέλασης (παρακαμπτήριας) οχημάτων, δικύκλων κ.λπ. από την Κεντρική Πλατεία της Λίνδου, που θα καταλήγει στο δημόσιο δρόμο (περιοχή “Φούρκες”-”Αμφιθέατρο”), προκειμένου να λυθεί αρκετά το οξύ κυκλοφοριακό πρόβλημα της Λίνδου, ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο, το οποίο μαστίζει αφάνταστα την περιοχή.

Απόδειξη ότι ενδείκνυται να προχωρήσει η παρακαμπτήριος αυτή προσπέλαση αποτελεί και το γεγονός του ότι κατά την χρονική περίοδο 1977-1978 ο τότε Έφορος Αρχαιοτήτων Ντούμας είχε εγκρίνει τέτοια λύση. Δυστυχώς, αργότερα η Αρχαιολόγος Ζερβουδάκη “μπλοκάρισε” αυτό το σωτήριο για τη Λίνδο πρόβλημα, ως προς τη λύση του κυκλοφοριακού της. Ο μονόδρομος αυτός είναι απαραίτητος, καθόσον η οδός που καταλήγει στη Λίνδο είναι στενή και με τη συνάντηση δύο οχημάτων η κατάσταση καθίσταται επικίνδυνη.

Τρίτο: Αξιοποίηση του τύμβου του Κλεόβουλου.

Το ιστορικό αυτό Μνημείο, το οποίο διαφημίζεται διεθνώς κατάντησε χώρος των περιττωμάτων των ζώων. Να δημιουργηθεί αφού δημιουργηθεί κι εδώ χώρος προσπέλασης, σε συνδυασμό με τον προαναφερθέντα μονόδρομο εξόδου των οχημάτων από κυρίως χώρο της Λίνδου.

Τέταρτο: Σύνταξης Χωροταξικής-Ρυθμιστικής Μελέτης καθορισμού των αρχαιολογικών ορίων, καθώς και των πάσης φύσεως συναφών προβλημάτων (οικιστικά, επαγγελματικά, ρυμοτομικά κ.λπ.). Στην Κοινότητα, καθώς ενθυμούμαι καλώς, υπήρχε προσχέδιο, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για παραπέρα ενέργειες.

Πέμπτο: Απαραίτητη τακτική συντήρηση των παραδοσιακών οικημάτων, που βρίσκονται στη δικαιοδοσία της Αρχαιολογίας. Στην κατάσταση που βρίσκονται τώρα είναι απαράδεκτη.

Στην κατηγορία αυτή των οικημάτων υπάρχουν δύο, δεν χρησιμοποιούνται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα οποία μπορούν να δοθούν, ως προς τη χρήση στην Κοινότητα για Εκπολιτιστικούς σκοπούς:

α) Το ένα από τα δύο παραπάνω οικήματα, το οποίο βρίσκεται επί χρόνια κλειστό (συνεχόμενο του Αστυνομικού Σταθμού και με χωριστή είσοδο), αφού επισκευασθεί κατάλληλα να παραχωρηθεί, ως προς τη χρήση στην Κοινότητα.

β) Ένα άλλο οίκημα, με ελάχιστο ενοίκιο να εκμισθωθεί σε μια Λινδιακιά οικογένεια που θα το έχει ανάγκη.

Έκτο: Παραχώρηση, ως προς τη χρήση, του οικήματος που προορίζεται για Μουσείο και διαφημίζεται σαν τέτοιο στα φυλλάδια του Ελληνικού Τουρισμού και το οποίο επί δεκαετίες παραμένει και χρησιμοποιείται σαν αποθήκη. Πρόκειται για το παραδοσιακό οίκημα Παπακωνσταντή, Μνημείο του 16ου αιώνα, το οποίο απαλλοτρίωσαν το 1938 οι Ιταλοί επί Κυβερνήτη Ντε Βέκκι και έφεραν Ιταλούς ειδικούς από τη Ρώμη και το ανακαίνισαν αρχαιολογικά. Κι εμείς, αν και το βρήκαμε έτοιμο το έχουμε κλειστό!

Είναι δε, ενδεικτικό να αναφέρω εδώ ότι κατά το χρονικό διάστημα της ανακαίνισης του εν λόγω αρχαίου ακινήτου ο Φασίστας Διοικητής Ντε Βέκκι παρακολουθούσε σχολαστικά τις εργασίες και ερχόταν στη Λίνδο, σχεδόν, κάθε Κυριακή. Οι εργασίες αυτές γίνοντας το 1938 και 1939. Δήμαρχος Λίνδου τη χρονική εκείνη την περίοδο ήταν ο Δημήτριος Χατζηδημητρίου, ο οποίος μόλις πληροφορείτο την άξιξη του Διοικητή, καθόσον ερχόταν αιφνιδιαστικά, έσπευδε από καθήκον προς συνάντησή του. Όταν, δε, αναχωρούσε τον κατευόδωνε.

Έβδομο: Η παραπάνω απόδοση του 40% των εισπράξεων από τις διαθέσεις των εισπράξεων των εισιτηρίων επίσκεψης της Ακρόπολης Λίνδου να επιδιωχθεί συνολικά από τους κατοίκους της Κωμόπολης σε ειδικής προς τούτο συγκέντρωσης. Εκεί οι Λίνδιοι, να ζητήσουν από το Δήμαρχο Ρόδου να ενεργήσει κατάλληλα.

Γιατί είναι, πράγματι, “εξωφρενικό” -εντελώς παράλογο- το Υπουργείο Πολιτισμού, όπως, τουλάχιστο, προκύπτει από τη γραπτή απάντηση που δόθηκε στο βουλευτή Δωδεκανήσου κ. Μανώλη Κόνσολα, ενώ εισέπραξε την 11ετία 2004-2014 το ποσό των 27.476.811 ευρώ από τα εισιτήρια από την Ακρόπολη της Λίνδου, δαπάνησε μόνο για την Κομόπολη 192.500 ευρώ. και αυτά τα ψίχουλα για καθαρισμό του Αρχαίου χώρου της Ακρόπολης. Δηλαδή, ούτε καλά-καλά 0,70%!!!

Σημειώσεις.

χ. Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έγινε κύριος του Περσικού Κράτους, ύστερα από τη μάχη των Γαυγαμήλων (331 π.Χ.) έκαμε θυσίες με αποστολή αντιπροσώπου του στην Αθήνα και πρόσφερε δώρα, σύμφωνα με μια μαντεία. Η σχετική επίγραφή στο “Χρονικό της Λίνδου” από τον Τιμαχίδα 99 π.Χ. λέει: “...Βασιλεύς Αλέξανδρος μάχα κρατήσας Δαρείου έθυσε τα Αθάνα τα Λινδία κατά μαντείαν”.

χχ. Ενάλιος, είναι ο κλάδος της Αρχαιολογίας που ασχολείται με την έρευνα υποθαλασσίων Μνημείων. Ο Ρόδιος Μιχάλης Ζησιμάτος, επικεφαλής ομάδας ερασιτεχνών δυτών, εντόπισε το Μάρτιο του 2008 ένα άγνωστο υποθαλάσσιο σπήλαιο στη θαλάσσια περιοχή της Λίνδου κάτω από τα απόκρυφα βράχια της Αρχαίας Ακρόπολής της. Το σπήλαιο βρίσκεται σε βάθος 25 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και καλύπτει έκταση 300 τ.μ. Εξάλλου, όπως περιγράφουν οι ερασιτέχνες της κατάδυσης, το σπήλαιο καταλήγει σ’ έναν κλειστό εσωτερικό χώρο στο ύψος της επιφάνειας της θάλασσας. Μάλιστα στο σημείο αυτό έβγαλαν τις μάσκες οξυγόνου και ανέπνεαν κανονικά.