Ενεργειακή αυτονομία στην Τήλο

Rodiaki NewsRoom

Της Χαράς Τζαναβάρα από την εφημερίδα των Συντακτών

Διπλό στοίχημα ετοιμάζεται να κερδίσει η επιστημονική ομάδα που δραστηριοποιείται στην Τήλο, υλοποιώντας ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα που συνδυάζει την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του ακριτικού νησιού με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2015 και φέρει την υπογραφή 13 επιστημονικών φορέων από επτά ευρωπαϊκές χώρες. Επιλέχθηκε έπειτα από μεγάλο συναγωνισμό ανάμεσα σε 86 υποψηφιότητες και εξασφάλισε χρηματοδότηση 15 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 11 εκατ. προέρχονται από το κοινοτικό πρόγραμμα «Horizon 2020» και τα υπόλοιπα από τον ιδιωτικό τομέα.

Εχει ήδη κερδίσει δύο βραβεία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Βιώσιμης Ενέργειας και ετοιμάζεται για το πιο σημαντικό βήμα: τη σύνδεση των «έξυπνων» συστημάτων παραγωγής ενέργειας με το δίκτυο του νησιού, που θα δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες, για να ακολουθήσει η αποσύνδεση της Τήλου από το σύστημα της Κω.

Η διασύνδεση θα συνεχίσει να υπάρχει όχι μόνο για λόγους ασφάλειας του δικτύου, αλλά και με την προοπτική να αντιστραφούν οι όροι και να τροφοδοτεί η Τήλος την Κω! Πίσω απ' αυτήν την πρωτοποριακή παρέμβαση βρίσκεται μια επιστημονική ομάδα, με συντονιστή το Εργαστήριο Ηπιων Μορφών Ενέργειας του ΑΕΙ Πειραιά. Για το εγχείρημα, για τα νέα συστήματα που επέτρεψαν την υλοποίηση του προγράμματος, μίλησε στην «Εφ.Συν.» ο επιστημονικός υπεύθυνος Δημήτρης Ζαφειράκης:

«Στην Τήλο έχει δημιουργηθεί ένας υβριδικός σταθμός αιολικής-ηλιακής ενέργειας και συσσωρευτών. Ταυτόχρονα, έχουν τοποθετηθεί “έξυπνοι” μετρητές και συσκευές διαχείρισης ζήτησης στις κατοικίες του νησιού ενώ παράλληλα εφαρμόζεται και μια “ευφυής” κεντρική διαχείριση με χρήση προγνωστικών μοντέλων. Η πρωτοπορία του έργου δεν εξαντλείται όμως στα τεχνικά χαρακτηριστικά του, καθώς είναι το πρώτο του είδους του που πραγματοποιείται σε όλη τη Μεσόγειο, ενώ φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρότυπο για εφαρμογή και σε άλλα νησιά της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης».

Πώς εξασφαλίζετε την ενεργό αποδοχή των κατοίκων;
Η αποδοχή των κατοίκων επιτυγχάνεται μέσα από συνεχή ενημέρωση και εκπαιδευτικά σεμινάρια. Τα σεμινάρια οργανώνονται με συνεργασία της WWF Ελλάς, του Δήμου Τήλου, του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΕΙ Πειραιά ΤΤ (πρώην ΤΕΙ Πειραιά) ανά τακτά χρονικά διαστήματα και έχουν στόχο την εκπαίδευση των κατοίκων στη χρήση των «έξυπνων» μετρητών αλλά και στη λειτουργία του ευρύτερου ενεργειακού συστήματος της Τήλου, καλλιεργώντας με τον τρόπο αυτό την περιβαλλοντική συνείδηση των νησιωτών και αναδεικνύοντας τα άμεσα και έμμεσα οφέλη ανάλογων ενεργειακών λύσεων τοπικής κλίμακας, που με τη σειρά τους οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα αποδοχής.

Θα υπάρχει και οικονομικό όφελος για τους κατοίκους, αλλά και για τη ΔΕΗ;
Στο πλαίσιο του έργου έχει αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη λύση μέτρησης και διαχείρισης των ηλεκτρικών φορτίων σε επίπεδο καταναλωτή. Δίνεται έτσι η δυνατότητα παρακολούθησης της ηλεκτρικής ζήτησης σε πραγματικό χρόνο, καταγραφής ιστορικών, λεπτομερών δεδομένων κατανάλωσης, καθώς και η δυνατότητα ελέγχου συγκεκριμένων συσκευών μέσω tablet για κάθε καταναλωτή. Μέσω της εξοικείωσής του με την ολοκληρωμένη λύση «έξυπνης» μέτρησης και διαχείρισης των φορτίων, ο χρήστης μπορεί να αξιολογήσει τις καταναλώσεις του, να διακρίνει αλόγιστες χρήσεις και να εξοικονομήσει ενέργεια.

Ταυτόχρονα υπάρχουν πολλά έμμεσα οφέλη από την αντιμετώπιση συχνών διακοπών ρεύματος αλλά και την αναβάθμιση του τοπικού ηλεκτρικού δικτύου με αυξημένη προστασία για τις συσκευές των καταναλωτών.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως εξετάζεται η δυνατότητα δημιουργίας ενεργειακού συνεταιρισμού με σκοπό την επέκταση του συστήματος σε βάθος χρόνου και την παραγωγή εσόδων για το συνεταιρισμό.

Ποιοι ήταν οι παράγοντες που οδήγησαν στην επιτυχία του TILOS;
Η στήριξη της τοπικής κοινωνίας και του δήμου ήταν πολύ σημαντική για την επιτυχία του TILOS. Υπήρχε επίσης μια δυνατή κοινοπραξία και πρόταση έργου το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση με 11 εκατ. ευρώ, μέσω του χρηματοδοτικού πλαισίου Horizon 2020, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται σε περίπου 15 εκατ. ευρώ.

Οπως μπορείτε να αντιληφθείτε, η συμβολή της Ε.Ε. ήταν καθοριστική για την υλοποίηση του έργου, καθώς ο μεγάλος προϋπολογισμός του και οι περιορισμένες εναλλακτικές χρηματοδότησης από άλλες πηγές καθιστούσαν την αποκλειστικά ιδιωτική χρηματοδότηση αδύνατη, παρ' όλο που κατά τη διάρκεια προετοιμασίας της πρότασης εξασφαλίστηκε και ιδιωτική επένδυση για τις εγκαταστάσεις των ΑΠΕ (ανεμογεννήτρια και φωτοβολταϊκός σταθμός) από τον ελληνικό όμιλο εταιρειών Eunice Energy Group.
Παράλληλα, αυτό που κάνει το έργο να ξεχωρίζει είναι ότι έχουμε εξασφαλίσει τη συνέχιση της λειτουργίας του σταθμού και μετά το πέρας του ευρωπαϊκού έργου.

Επομένως, ο υβριδικός σταθμός του έργου θα συνεχίσει να λειτουργεί με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο υβριδικών σταθμών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, παρέχοντας ενέργεια για την οποία θα αποζημιώνεται από τον διαχειριστή.