Ελ. Κουντουρά: Στόχος μας να ενισχύσουμε τις αφίξεις μετά την λήξη της θερινής περιόδου

Μιχάλης Μαστής

Για τα προβλήματα, τους στόχους, τις επιτυχίες και τον διαρκή αγώνα που δίνει το Υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με τα υπόλοιπα υπουργεία, τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμαρχο Ρόδου και όλους τους υπόλοιπους εκπροσώπους φορέων του τόπου μας, προκειμένου να ισχυροποιηθεί και να αποδώσει ακόμα καλύτερα η «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας που είναι ο τουρισμός, μίλησε σε αποκλειστική συνέντευξή της στη ΡΟΔΙΑΚΗ, η υπουργός Τουρισμού κα Έλενα Κουντουρά.

Η ίδια με εξαιρετική άνεση, απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις , καλύπτοντας όλο το φάσμα για τα τουριστικά και επιχειρηματικά δεδομένα στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου, ενώ κατέγραψε την αισιοδοξία της αφενός για το δυναμικό ξεκίνημα της τουριστικής σεζόν στα νησιά μας αλλά και την εξέλιξη που αναμένεται να έχει μέσα στους επόμενους μήνες.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για το τον φόρο διαμονής που έχει επιβληθεί ανά δωμάτιο σε κάθε διανυκτέρευση, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους επιχειρηματίες στον κλάδο του τουρισμού, η υπουργός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να επανεξεταστεί ο συγκεκριμένος φόρος όταν οι δημοσιοοικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.

Κυρία Υπουργέ, βρισκόμαστε στην έναρξη της τουριστικής μας σεζόν κι αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι να πληροφορηθούμε, είναι το ποιες εκτιμήσεις υπάρχουν σε ό,τι αφορά την εξέλιξή της.
Το 2018 έχει ξεκινήσει εξαιρετικά για την Ελλάδα. Tα τρία τελευταία χρόνια είχαμε διαδοχικά ρεκόρ σε όλα τα τουριστικά μεγέθη. Το 2017 φέραμε 30 εκατ. διεθνείς αφίξεις και αυξήσαμε τα τουριστικά έσοδα 10% που αποτελούν τις υψηλότερες επιδόσεις όλων των εποχών. Για το 2018 έχουμε εξασφαλίσει νέα αύξηση 10%. Όλοι οι διεθνείς φορείς αναγνωρίζουν αυτή τη θετική δυναμική του ελληνικού τουρισμού.
Πρόσφατα το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού WTTC ανακοίνωσε τη σημαντική αύξηση όλων των μεγεθών του ελληνικού τουρισμού το 2018, τονίζοντας ότι θα αυξηθεί κατά 5,3% η συμβολή του τουριστικού τομέα στο ΑΕΠ, και θα συνεχίσει να αυξάνεται κάθε χρόνο τουλάχιστον με ρυθμό 3,7% για την επόμενη δεκαετία.

Η επιτυχία αυτή είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής που εφαρμόζουμε από το 2015, διότι ο τουρισμός είναι προτεραιότητα της κυβέρνησής μας. Με σκληρές διαπραγματεύσεις και στρατηγικές συμφωνίες με διεθνείς ταξιδιωτικούς ομίλους και αεροπορικές εταιρείες ενισχύσαμε το τουριστικό μας μερίδιο και τα πτητικά μας προγράμματα όλα αυτά τα χρόνια στην Ελλάδα, και το 2018 είναι μία ακόμη χρονιά ισχυρής ανάπτυξης. Το πρώτο τρίμηνο έκλεισε με 30% αύξηση το Μάρτιο στις διεθνείς αφίξεις στα αεροδρόμια της χώρας σε σχέση με το 2017. Επίσης από τον Απρίλιο και μέχρι τον Οκτώβριο έχουν προστεθεί περισσότερες από 3 εκατ. επιπλέον αεροπορικές θέσεις για την πατρίδα μας.

Το Νότιο Αιγαίο πρωταγωνιστεί στην ανάπτυξη του τουρισμού τα τελευταία χρόνια και καταγράφει διψήφια αύξηση στην τουριστική ζήτηση και για το 2018. Ειδικά, για τα αεροδρόμια της Ρόδου και της Κω έχουν προγραμματιστεί περισσότερες από 1 εκατ. επιπλέον αεροπορικές θέσεις σε σχέση με το 2017, που αποτελεί ισχυρή ένδειξη για τη πολύ θετική δυναμική της φετινής θερινής περιόδου.
Βασική μας επιδίωξη είναι οι υψηλές αυτές επιδόσεις να συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια και έχουμε δημιουργήσει τις βάσεις ώστε μέσα από τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη τα οφέλη να διαχυθούν σε όλη την Ελλάδα και να στηρίξουν τις τοπικές κοινωνίες.
Στο πλαίσιο αυτό, ισχυροποιήσαμε τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας και τον ενεργό θεσμικό μας ρόλο στα παγκόσμια κέντρα αποφάσεων για τον τουρισμό. Εκλεγήκαμε μέλος στο εκτελεστικό συμβούλιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού UNWTO για την περίοδο 2018-2021. Ενδυναμώσαμε τη συνεργασία μας με τον ΟΟΣΑ και συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση πολιτικών για τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Εγκαινιάσαμε με πρωτοβουλία μας και σε συνεργασία με την Ομόλογό μου Άλα Μανίλοβα το Έτος Τουρισμού Ελλάδας- Ρωσίας 2017-2018 ώστε να διασυνδέσουμε τουριστικά τις ελληνικές και ρωσικές περιφέρειες. Στόχος μας είναι η διαρκής αύξηση των τουριστικών ροών τα επόμενα χρόνια, και ειδικά για το Νότιο Αιγαίο που αποτελεί δημοφιλή επιλογή των Ρώσων.

Υποστηρίξαμε επίσης το Νότιο Αιγαίο στην υποψηφιότητά του, που ανακηρύχθηκε Γαστρονομική Περιφέρεια της Ευρώπης για το 2019. Εξασφαλίσαμε για το 2018 κορυφαίες διοργανώσεις στην Ελλάδα, όπως το Διεθνές Τουριστικό Φόρουμ της Λουκέρνης και το Φόρουμ για τον Τουρισμό του Δρόμου του Μεταξιού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού. Το ASTA Destination Expo της Αμερικανικής Ένωσης Ταξιδιωτικών Γραφείων, πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στην Αθήνα, όπου συμμετέχει το Νότιο Αιγαίο και συμπεριλαμβάνονται και επισκέψεις Αμερικανών τουριστικών πρακτόρων στη Ρόδο. Οι διοργανώσεις αυτές δημιουργούν νέες ευκαιρίες για τη δυναμική προώθηση των ελληνικών προορισμών στις διεθνείς αγορές όλα τα επόμενα χρόνια.

Στη Ρόδο αλλά και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου, τις τελευταίες τέσσερις τουλάχιστον δεκαετίες, ακούμε ότι γίνονται ενέργειες για την επιμήκυνση της τουριστικής μας σεζόν. Αλλά μόνο το ακούμε, γιατί δυστυχώς, διαπιστώνουμε ότι αντίθετα, συρρικνώνεται χρόνο με τον χρόνο. Υπάρχει ελπίδα – άραγε – αυτή την φορά, για πραγματική επιμήκυνση η οποία αποτελεί τεράστιο κεφάλαιο για εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρηματίες και εργαζόμενους στον κλάδο του τουρισμού;

Η επιμήκυνση της τουριστικής θερινής περιόδου είναι πλέον πραγματικότητα. Το 2015 σχεδιάσαμε και ξεκινήσαμε να υλοποιούμε την εθνική και περιφερειακή τουριστική πολιτική με στόχο, όπως γνωρίζετε, να καταστήσουμε την Ελλάδα παγκόσμιο ελκυστικό προορισμό για τουρισμό 365 ημέρες το χρόνο. Την περίοδο 2015-2017 καταφέραμε να επιμηκύνουμε την περίοδο από αρχές Απριλίου έως και τέλη Οκτωβρίου.

Το 2017 και το 2018 η ανταμοιβή ήταν πολύ μεγαλύτερη. Οι πρώτες πτήσεις ξεκίνησαν το Μάρτιο, ενώ ενισχύσαμε συνολικά τον τουρισμό κατά 20% περίπου το χειμώνα ακόμη και σε μέρη που προηγουμένως δεν είχαν τουριστική κίνηση. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι ότι έγιναν ουσιαστικά βήματα και ότι χρονιές που έρχονται θα έχουν πολύ μεγαλύτερη τουριστική αύξηση. Στον αναπτυξιακό σχεδιασμό μας η επιμήκυνση της θερινής τουριστικής περιόδου αποτέλεσε στρατηγική επιλογή, όπως και να προωθήσουμε νέους ελληνικούς προορισμούς και θεματικά τουριστικά προϊόντα.

Ειδικά για τη Ρόδο είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία τριετία οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις τους μήνες της άνοιξης Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο ήταν αυξημένες 12% σε σχέση με την περίοδο πριν από το 2015, και είχαν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση 26% τους μήνες του φθινοπώρου Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο σε σχέση πάντα με την περίοδο πριν από το 2015. Επιδιώξαμε και πετύχαμε σημαντικά αποτελέσματα, σε εξαιρετική συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τους Δήμους, τα Επιμελητήρια και όλους τους τουριστικούς και αναπτυξιακούς φορείς.

Με όραμα τον τουρισμό 365 ημέρες το χρόνο σχεδιάσαμε και εγκαινιάζουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη Ρόδο, στη βάση επιχειρησιακού και επικοινωνιακού σχεδιασμού με ορίζοντα τριετίας, σε στενή συνεργασία με τον Περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, τον Δήμαρχο Φώτη Χατζηδιάκο, και όλους τους παραγωγικούς φορείς. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε τις αφίξεις μετά τη λήξη της θερινής τουριστικής περιόδου και να ενεργοποιήσουμε ακόμη πιο δυναμικά το χειμερινό τουρισμό. Η Ρόδος αποτελεί έναν ώριμο προορισμό με ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες που προσφέρει ολοκληρωμένα τουριστικά προϊόντα και αυθεντικές ταξιδιωτικές εμπειρίες. Σε αυτήν την προσπάθεια η επιτυχία του προγράμματος έγκειται πρωτίστως στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, στα ξενοδοχεία, τα καταστήματα, τις επιχειρήσεις εστίασης ώστε να συμμετέχουν και να παραμείνουν ανοικτά για το πιλοτικό πρόγραμμα, και με τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, ο προορισμός να επωφεληθεί από την αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας και να ενισχυθούν τα έσοδα όλο το χρόνο.

Ασπάζεστε την άποψη ότι η καλύτερη αμυντική θωράκιση για τα νησιά και τους κατοίκους αυτών σε ολόκληρο το Αιγαίο είναι η οικονομική, κοινωνική και πληθυσμιακή τους ενδυνάμωση; Κι αν ναι, τι ενέργειες έχετε κάνει σε αυτήν την κατεύθυνση ως κυβέρνηση και ως υπουργείο;
Παρακολουθώντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένη στρατηγική για την νησιωτική πολιτική μας με στόχο την κοινωνική στήριξη και την οικονομική ενδυνάμωση των νησιών μας και φυσικά την ανάπτυξη. Και αυτός είναι ο ρόλος των συνεδρίων που πραγματοποιεί η κυβέρνηση σε όλες τις Περιφέρειες, με την ενεργή συμμετοχή των παραγωγικών και κοινωνικών φορέων και των τοπικών κοινωνιών. Αυτήν την περίοδο ολοκληρώνεται με επιτυχία το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Ξεκινά σε νέες υγιείς βάσεις και μέσα από το διάλογο η εφαρμογή αναπτυξιακού σχεδιασμού στη βάση των ιδιαίτερων αναγκών αλλά και των ευκαιριών σε κάθε περιφέρεια, με στόχο την παραγωγική ανασυγκρότησή τους, την κοινωνική και οικονομική ευημερία.

H κυβέρνηση καταβάλλει σημαντική προσπάθεια να επιλύσει συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών και για πρώτη φορά έχουν δρομολογηθεί θεσμικές παρεμβάσεις για τη νησιωτικότητα, τις ίσες ευκαιρίες και τη στήριξη των νησιών του Αιγαίου. Ο αρμόδιος Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Παναγιώτης Κουρουμπλής αλλά και ο υφυπουργός Νεκτάριος Σαντορινιός προανήγγειλαν μεταξύ άλλων πολύ σημαντικών μέτρων, το σχεδιασμό για το μεταφορικό ισοδύναμο, ενώ κάθε υπουργείο ξεχωριστά υλοποιεί δράσεις και προγράμματα για την ανάπτυξη στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης κυβερνητικής νησιωτικής πολιτικής.

Σε αυτήν την προσπάθεια, ο ρόλος του τουρισμού είναι καθοριστικός. Αποτελεί ισχυρή κινητήρια δύναμη για την εθνική οικονομία και πραγματική «γέφυρα» ανάπτυξης όλων των παραγωγικών κλάδων. Στηρίζει τις τοπικές κοινωνίες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και νέες πηγές εσόδων και ειδικά στο Αιγαίο όπου αποτελεί κυρίαρχη και ζωτική δραστηριότητα. Δίνουμε προτεραιότητα στην βιώσιμη δίκαιη και ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη, στη δημιουργία νέων τουριστικών υποδομών με απόλυτο σεβασμό και εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον, στην ανάδειξη όλων των ιδιαίτερων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων κάθε προορισμού, για την επίτευξη υψηλών επιδόσεων που θα οδηγήσουν σε νέα ανάπτυξη. Ο ΕΟΤ ως εθνικός φορέας για την παγκόσμια προώθηση και προβολή, υλοποιεί ένα πολύ δυναμικό πρόγραμμα επικοινωνίας στο εξωτερικό εφαρμόζοντας τις κατευθύνσεις της εθνικής τουριστικής πολιτικής. Προβάλλουμε στις παραδοσιακές και νέες αγορές επισκεπτών υψηλής αγοραστικής δύναμης που ανοίξαμε, τους δημοφιλείς αλλά και νέους προορισμούς, τα κρυφά διαμάντια του Αιγαίου που επιδιώκουμε να γνωρίσουν οι ξένοι επισκέπτες, και μέσα από την ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού επιδιώκουμε να προσελκύσουμε τουρισμό όλο το χρόνο.

Η πολύ μεγάλη επιτυχία του ελληνικού τουρισμού τα τρία τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον. Έλληνες και ξένοι επενδυτές διερευνούν τις ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες. Ήδη στον πρώτο κύκλο του αναπτυξιακού νόμου, μόνο για το Νότιο Αιγαίο έχουν υποβληθεί 66 προτάσεις ξενοδοχειακών επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 288 εκατ. €.
Το Υπουργείο Τουρισμού έχει δεχθεί σε όλη την Ελλάδα τα τρία τελευταία χρόνια περίπου 350 αιτήσεις για επενδύσεις σε τετράστερα και πεντάστερα ξενοδοχεία και σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Συγχρόνως προκηρύξαμε δύο προγράμματα μέσω του ΕΠΑΝΕΚ, το πρώτο πρόγραμμα 110 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων όπου από το Νότιο Αιγαίο έχουν ενταχθεί 234 προτάσεις που ενισχύονται με συνολική δημόσια δαπάνη 13,4 εκατ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή τρέχει το νέο πρόγραμμα για την ίδρυση νέων μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων, συνολικού προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ και η υποβολή των αιτήσεων λήγει 15 Μαΐου.

Στην προσπάθεια που κάνουμε για την ενίσχυση της ανάπτυξης του τουρισμού σε όλη την Ελλάδα, ώστε να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και ποιότητα, η διασύνδεση του τουρισμού με την πρωτογενή παραγωγή και την αγροδιατροφή είναι πολύ σημαντική. Μέσα από το Φόρουμ Αγροδιατροφής Βιομηχανίας και Τουρισμού διαμορφώνουμε πολιτικές ώστε να στηρίξουμε τους παραγωγούς, τους επαγγελματίες, τις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις και να εντάξουμε τα τοπικά προϊοντα στην ευρύτερη τουριστική αλυσίδα, μεγιστοποιώντας έτσι τα οφέλη της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης των τελευταίων ετών στις νησιωτικές οικονομίες και κοινωνίες. Στηρίζουμε το «Ελληνικό Πρωϊνό» του ΞΕΕ και το Καλάθι Πρωινού της ΣΕΤΚΕ. Χορηγούμε το Σήμα Ελληνικής Κουζίνας και το Ειδικό σήμα επισκέψιμου οινοποιείου. Και στηρίζουμε την ενίσχυση της τουριστικής δραστηριότητας ώστε να δημιουργήσουμε κυρίως νέες πηγές εσόδων και νέες θέσεις εργασίας.

Υλοποιώντας τις δεσμεύσεις προχωράμε στην αναβάθμιση της δημόσιας τουριστικής εκπαίδευσης με στόχο την υψηλού επιπέδου κατάρτιση των στελεχών του τουριστικού τομέα και την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας. Στη Ρόδο υπάρχει η ΑΣΤΕ και το ΙΕΚ Τουρισμού που όπως γνωρίζετε στο παρελθόν είχαν εγκαταλειφθεί και απαξιωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, επεξεργαζόμαστε την αναβάθμιση της τουριστικής μας εκπαίδευσης, εκσυγχρονίζουμε και ενισχύουμε το ρόλο των ΑΣΤΕ και των ΙΕΚ Τουρισμού, και ανοίξαμε, όπως είχαμε δεσμευτεί, μετά από επτά χρόνια τη Σχολή Ξεναγών στην Αθήνα.

Για το τέλος διανυκτέρευσης που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από φέτος; Θα είναι ένας περιστασιακός φόρος, ή ένας φόρος που ήρθε προκειμένου να… μείνει για πάντα;
Το Υπουργείο Τουρισμού χαράσσει την εθνική τουριστική πολιτική, νομοθετεί και ελέγχει, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος και προστατεύει τον τουριστικό κλάδο.

Το Υπουργείο Οικονομικών έχει ενημερώσει ότι οι φορολογικές επιβαρύνσεις που εφαρμόζονται αφορούν στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και σε δεσμεύσεις που κληρονομήσαμε από το παρελθόν.
Η βούληση της κυβέρνησης είναι ότι όταν οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν, θα υπάρξει αποκλιμάκωση των φορολογικών επιβαρύνσεων και θα επανεξεταστούν όλα τα δίκαια αιτήματα.

Είναι ικανοποιημένη η κυβέρνηση με τη σημερινή λειτουργία των αεροδρομίων στα νησιά μας μετά την μετάβασή τους από τον δημόσιο σε ιδιωτικό φορέα και από τα οποία αναμένεται να διακινηθούν εκατομμύρια επιβάτες προς και από τα νησιά μας;
Τα αεροδρόμια ως βασικές πύλες εισόδου αποτελούν την πρώτη και τελευταία εικόνα της χώρας μας που αντικρύζουν οι τουρίστες. Η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσίαζαν τα αεροδρόμια ήταν σε όλους γνωστή. Επομένως η αναβάθμιση είναι πολύ σημαντική παράμετρος για την εξυπηρέτηση της αυξημένης ζήτησης που έχουμε πετύχει και αφετέρου για τη βελτίωση της εικόνας και συνολικής εμπειρίας των τουριστικών που επισκέπτονται την της πατρίδα μας.
Σε αυτήν την πορεία διαρκούς αύξησης των μεγεθών του ελληνικού τουρισμού, είναι βασικό ζητούμενο να διασφαλίσουμε υψηλής ποιότητας υποδομές και υπηρεσίες ώστε να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες. Τα 14 ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια υποδέχθηκαν μέσα στο 2017 αθροιστικά 27,6 εκατομμύρια επιβάτες.
Πρόκειται για επίδοση-ρεκόρ και το 2018 τα στοιχεία δείχνουν ότι θα είναι χρονιά με διψήφια αύξηση. Η αναβάθμιση των υποδομών στη συνδεσιμότητα ώστε να καλύπτουν τις νέες ανάγκες από την αύξηση του τουρισμού, μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει.

Θα επηρεάσει εκτιμάτε τις τουριστικές αφίξεις προς τη χώρα μας, η ένταση που επικρατεί αυτή τη χρονική περίοδο ανάμεσα στην χώρα μας και την γείτονα χώρα;
Ο τουρισμός είναι ευαίσθητος τομέας που επηρεάζεται από αστάθμητους και εξωγενείς παράγοντες. Είναι όμως ταυτόχρονα και ανθεκτικός, από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους παγκοσμίως. Την τελευταία τριετία η κυβέρνησή μας ξεπέρασε με επιτυχία διαδοχικές προκλήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου και της Ευρώπης. Το Υπουργείο Τουρισμού με άμεσες πολιτικές, επιχειρησιακές και επικοινωνιακές ενέργειες πέτυχε χρόνο με το χρόνο την αύξηση του τουρισμού μας.

Αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από τους διεθνείς φορείς και μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού ανέδειξε την Ελλάδα ως παράδειγμα μελέτης για την επιτυχημένη διαχείριση κρίσεων προορισμού. Σε κάθε περίπτωση είμαστε σε εγρήγορση παρακολουθώντας την τουριστική κίνηση, που εξελίσσεται θετικά σε όλη την ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών μας προορισμών που το 2018 δείχνουν να ανακάμπτουν από τις πιέσεις των προηγουμένων ετών.

Συγχρόνως η ζήτηση για την Ελλάδα είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Θα ήθελα να τονίσω ότι ο τουρισμός αναπτύσσεται όταν επικρατούν συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας. Είναι ισχυρός πυλώνας ανάπτυξης και αποτελεί γέφυρα για την οικονομική και κοινωνική πρόοδο και ευημερία. Ο τουρισμός είναι εθνική υπόθεση και πρέπει να μένει μακριά από μικροπολιτικές αντιπαραθέσεις.
Ο τουρισμός προάγει τις σχέσεις των λαών και αποτελεί πρόσφορο πεδίο συνεργασίας των χωρών σε όλους τους αναπτυξιακούς τομείς.