1918-2018: Η εκατονταετηρίδα από τον θάνατο του μεγάλου ευεργέτη της Καλύμνου

Rodiaki NewsRoom

Πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο -11 και 12 Αυγούστου- το προγραμματισμένο διήμερο εκδηλώσεων στη μνήμη του Μεγάλου Ευεργέτη του νησιού Νικολάου Εμμανουήλ Βουβάλη, με την ευκαιρία συμπλήρωσης εκατό χρόνων από το θάνατό του και στο πλαίσιο της ανακήρυξης του έτους 2018 σε έτος Νικολάου Βουβάλη, από το Δημοτικό Συμβούλιο τον περασμένο Μάιο.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων καταρτίστηκε από το Αναγνωστήριο Καλύμνου «ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ», το οποίο είχε και την κύρια ευθύνη κι εποπτεία της υλοποίησής του. Συνδιοργανωτές σ’ αυτές τις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής στον ύψιστο Καλύμνιο Ευεργέτη ήταν: Ο Δήμος Καλυμνίων, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, το “Ίδρυμα Αικατερίνης Νικολάου Βουβάλη”, η Ένωση Καλυμνίων Αττικής και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Πόλεως Καλύμνου.

Το Σάββατο το βράδυ ξεκίνησε το πρόγραμμα με ξενάγηση στον Ιερό Ναό της του Θεού Ειρήνης (Μοναστήρι Βουβάλη) από τη διακεκριμένη Καλυμνιά ξεναγό και συγγραφέα κ. Άρτεμη Σκουμπουρδή.

Ακολούθησε ομιλία στο προαύλιο του 2ου σχολείου, όπου ήταν οι αποθήκες, οι χώροι επεξεργασίας των σφουγγαριών και τα γραφεία της επιχείρησης του Νικολάου Βουβάλη, από τον καταξιωμένο αρχαιολόγο του νησιού κ. Μιχάλη Κουτελλά, με θέμα την προσωπικότητα και το πολυσχιδές έργο του μεγάλου αυτού ανδρός.

Ο ομιλητής, με μια άρτια, εμπεριστατωμένη, θεμελιωμένη σε αδιάσειστες ιστορικές πηγές ομιλία και στηριγμένη σε ένα πλούσιο φωτογραφικό υλικό που προβαλλόταν ταυτόχρονα σε μεγάλη οθόνη έτερψε το πολυπληθές ακροατήριο με στοιχεία και άγνωστα στη μεγάλη πλειοψηφία ντοκουμέντα, μέσα από την προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική ζωή, πολιτική και πατριωτική δράση, καθώς και το πολύπλευρο ευεργετικό έργο του «Βασιλιά των Σπόγγων», που τον κατέστησε, τελικά, αθάνατο.

Η ομιλία έκλεισε με ανάγνωση επιστολών του Ν. Βουβάλη προς τη Δημογεροντία με τις οποίες ανακοίνωνε στο Σώμα την επιθυμία του να αναλάβει τη δαπάνη μεγάλων τοπικών έργων, των αντίστοιχων Πρακτικών Συνεδριάσεων της Δημογεροντίας με αποφάσεις επί του περιεχομένου των επιστολών και των απαντητικών επιστολών που έστελνε η Δημογεροντία, ευχαριστώντας τον και ανακηρύσσοντάς τον, τελικά, Μεγάλο Ευεργέτη της Καλύμνου. Τα παραπάνω ανέγνωσε με φωνή στεντόρεια ο διευθυντής του 2ου Δημοτικού Σχολείου και γραμματέας του Αναγνωστηρίου κ. Γιάννης Θεοφιλίδης.

Είναι απαραίτητο να προσθέσουμε ότι ο ομιλητής, ο κ. Μιχάλης Κουτελλάς, ασχολήθηκε με ζέση και πυρετωδώς, κάνοντας έρευνα μεθοδική – επιστημονική κατά τα τρία τελευταία χρόνια, συλλέγοντας κάθε διαθέσιμο στοιχείο από έγκυρες ιστορικές πηγές όπως: Αρχείο Δημογεροντίας Καλύμνου, Αρχείο της Μητροπόλεως Καλύμνου (σ’ αυτά είχε αρωγό τον επίτιμο πρόεδρο του Αναγνωστηρίου κ. Κυριάκο Χατζηδάκη), υλικό από το Αρχοντικό Βουβάλη, πρωτότυπες επιστολές, πολύτιμα γραπτά ντοκουμέντα από ιδιωτικές συλλογές κι ό,τι άλλο κρίθηκε χρήσιμο από τον ίδιο για να ολοκληρώσει προσφάτως το άκρως ενδιαφέρον πορτραίτο του ιδιοφυούς επιχειρηματία και στοργικού πολίτη της Καλύμνου. Το πολύτιμο αυτό υλικό θα εκδοθεί προσεχώς σε δίτομο έργο, τη δαπάνη του οποίου θα αναλάβει ο Δήμος Καλυμνίων.

Προλόγισε ο πρόεδρος του Αναγνωστηρίου κ. Παναγιώτης Γιαμαίος και χαιρέτισαν, στη συνέχεια, την εκδήλωση κατά σειρά: Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης κ. Παΐσιος με επιστολή που ανέγνωσε ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Μητροπόλεως, πατήρ Αμφιλόχιος Σακαλλέρος (ο Μητροπολίτης βρίσκεται τις μέρες αυτές στην Αστυπάλαια για τον εορτασμό της Παναγίας), ο Δήμαρχος Καλυμνίων κ. Γιάννης Γαλουζής, ο κ. Γιάννης Ρήγας, ως εκπρόσωπος του Ιδρύματος Αικατερίνης Νικολάου Βουβάλη και ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Καλυμνίων Αττικής κ. Δημήτρης Καλικάτζαρος.

Παράλληλα, στον ίδιο χώρο, είχε στηθεί Έκθεση Φωτογραφίας από τη ζωή και το έργο του Νικολάου Βουβάλη, την οποία επιμελήθηκε ο ακάματος, ρέκτης Μιχάλης Κυράννης, ιδιοκτήτης του Νεοκλασικού Μουσείου. Οι φωτογραφίες του -πολλές από τις οποίες εκτέθηκαν για πρώτη φορά- μάγεψαν τους διψασμένους για αναδρομή στο παρελθόν της οικογένειας Βουβάλη παρευρισκομένους στην εκδήλωση.

Η βραδιά έκλεισε με πλούσιο κέρασμα που πρόσφερε το Ίδρυμα Αικατερίνης Νικολάου Βουβάλη.

Το δεύτερο βράδυ, στο Αρχοντικό Βουβάλη, χαιρέτισαν το πολυπληθές κοινό ο Αντιπρόεδρος του Αναγνωστηρίου, κ. Γεώργιος Χατζηθεοδώρου και η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου κ. Μαρία Μιχαηλίδου, η οποία συνεχάρη τους συντελεστές των εκδηλώσεων και, παράλληλα, ανακοίνωσε ότι πολύ σύντομα το Υπουργείο Πολιτισμού θα ανακαινίσει το Αρχοντικό Βουβάλη και θα το καταστήσει και πάλι ανοικτό κι επισκέψιμο μουσειακό χώρο. Έχει προς τούτο εγκριθεί και δεσμευτεί ποσό 1.300.000,00€.

Αξίζει να σημειώσουμε –παρενθετικά- ότι ο νέος ευεργέτης της Καλύμνου κ. Γιάννης Χαλίκος που είχε επισκεφτεί πριν δύο χρόνια το Αρχοντικό και είχε μάθει από τον αρχαιολόγο και τους φύλακες του Αρχαιολογικού Μουσείου για την κατάσταση του κτιρίου, ανέλαβε με προθυμία τη δαπάνη υγρομόνωσης της στέγης του οικοδομήματος, δεδομένου ότι η προχωρημένη φθορά της εγκυμονούσε πολλούς κινδύνους για την κατάσταση των εσωτερικών χώρων της ιστορικής αυτής κατοικίας. Τη μελέτη αυτή της συντήρησης κι αποκατάστασης της στέγης έκανε αφιλοκερδώς ο αρχιτέκτων μηχανικός – αναστηλωτής και μέλος του Δ.Σ. του Αναγνωστηρίου κ. Γιάννης Σταυρόπουλος.

Στη συνέχεια, η ξεναγός και συγγραφέας κ. Άρτεμις Σκουμπουρδή καθήλωσε και μάγεψε κυριολεκτικά το ακροατήριο με μια μοναδική και υψηλού επιπέδου ξενάγηση. Με τον χειμαρρώδη και γλαφυρό λόγο της, την παραστατικότητά της, την κατάρτιση και το εν γένει …βαθύ επιστημονικά υπόβαθρό της αποζημίωσε τους επισκέπτες που είχαν κατακλύσει όλους τους γύρω από το Αρχοντικό χώρους και την παρακολούθησαν με θαυμασμό και … θρησκευτική ευλάβεια.

Έτσι αποδείχτηκε στην πράξη πόσο ορθή ήταν η απόφαση για πρόσκλησή της στις εκδηλώσεις αυτές. Μόνο η Άρτεμις θα μπορούσε να …ζωντανέψει βουβά και ταλαιπωρημένα από το χρόνο οικοδομικά κουφάρια και να τα μεταμορφώσει στη σκέψη όλων μας σε λαμπρά, επιβλητικά, φρέσκα, ζωντανά και πολύβουα, όπως ήταν χθες.

Ακολούθησε η Καλύμνια καθηγήτρια μουσικής κ. Ειρήνη Γκοβάτσου, η οποία έπαιξε εξαιρετικά στο πιάνο κομμάτια που έπαιζε και η «Κυρά». Οι παρτιτούρες των μουσικών αυτών κομματιών βρέθηκαν αναλλοίωτες δίπλα στο πιάνο της οικοδέσποινας του Αρχοντικού και η εκτέλεσή τους από την πιανίστα μάς ταξίδεψε πίσω στο χρόνο και στους συνθέτες της εποχής εκείνης, πολλοί από τους οποίους ήταν εν ζωή στα χρόνια που η Αικατερίνη Βουβάλη έπαιζε τα έργα τους.

Ενδιάμεσα συμπλέχτηκαν και δύο μέλη της Θεατρικής Ομάδας. Ο Σπύρος Ζαΐρης που διάβασε υποδειγματικά ένα κομμάτι από τα «Ιστορικά Σημειώματα» του Γυμνασιάρχη Γιάννη Κλ. Ζερβού, που αναφέρεται στη βραδιά των εγκαινίων του Παρθεναγωγείου (1η Ιανουαρίου 1912) και στο γλέντι που ακολούθησε στο Αρχοντικό. Η Καλοτίνα Κορφιά απήγγειλε ποίημα της Αικατερίνης Βουβάλη, αφιερωμένο στον σύζυγό της, στον Νικολή της, όπως τον έλεγε. Ήταν κι αυτή, όπως πάντα, συναρπαστική.

Την εκδήλωση έκλεισε ο Αντιπρόεδρος του Αναγνωστηρίου κ. Γεώργιος Χατζηθεοδώρου.

Μετά το πέρας του καλλιτεχνικού προγράμματος οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να μπουν και να δουν το Αρχοντικό και, παράλληλα, να κεραστούν σε πλούσιο μπουφέ που είχε προετοιμάσει το Δ. Σ. της Ένωσης Καλυμνίων Αττικής, με παρόντες τον πρόεδρό του κ. Δημήτρη Καλικάτζαρο και το μέλος του την αεικίνητη και ικανότατη οργανωτικά κ. Ρένα Βάλλα.

Ήταν, κατά γενική ομολογία, δύο μαγευτικές βραδιές, αντάξιες, πραγματικά, της μνήμης και της ανεκτίμητης προσφοράς του Μεγάλου Ευεργέτη, που κατέστησε το όνομά του ταυτόσημο με αυτό της γενέτειράς του.