Η μαγεία της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου είναι δίπλα μας…

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο αρχιτέκτονας Αγαπητός Ξάνθης

Σε μια απογευματινή βόλτα στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, ένοιωσα μια χαρά για την πληθώρα του κόσμου που περιτρυγυρνούσε τα στενά της.
Ήταν μια ανοιχτή γιορτή.

Χιλιάδες φώτα, παιδικές φωνές, καφετέριες γεμάτες, πλούσιες μυρωδιές από τα εστιατόρια, νότες από τραγούδια του Θεοδωράκη να απλώνονται σε όλο το μήκος. Η Μεσαιωνική Πόλη στις δόξες της.
Κάποιοι την ονομάτισαν στολίδι, άλλοι διαμάντι, άλλοι ιστορικό πνεύμονα του νησιού. Όμως για όλους μας είναι η παλιά Πόλη, η Πόλη που κρύβει στα σωθικά της μια μαγεία του χθες και με μία αστείρευτη μυστικότητα την παραδίδει στο σήμερα.
Στο σήμερα, είναι βέβαιο ότι υπάρχουν προβλήματα. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού έχει απορροφήσει τη γνησιότητα και την αυθεντικότητα.

Όλα σχετίζονται με το τουριστικό προϊόν συμπιέζοντας το χώρο κατοικίας στο ελάχιστό. Αυτό κάνει την Μ.Π ένα οργανισμό εποχιακού χαρακτήρα με τις επακόλουθες κοινωνικές ταλαντώσεις.
Τα χίλια και πλέον καταστήματα έχουν απορροφήσει την οικιστική ζώνη, μετατρέποντας τον μνημειακό χώρο της Μ.Π, σ’ ένα μεγάλο «κατάστημα».
Σ’ αυτό οφείλεται να γίνει μια ρύθμιση των χρήσεων γης και κυρίως μια Κανονιστική Απόφαση της φέρουσας αναπτυξιακής εικόνας της Μ.Π.
Το αστικό παίγνιο (urban game) που διεξάγεται στη Μ.Π, μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων στη βάση ετερόκλιτων συμφερόντων χρειάζεται ένα (ενανα)σχεδιασμό στη πρόβλεψη της βιωσιμότητας του μνημείου και της πολυπολιτιστικής του χροιάς.

Όλοι εμπλεκόμενοι οφείλουν να διαπραγματευτούν την αειφορική πορεία της περιοχής συνδυάζοντας την ήπια τουριστική ανάπτυξη και τον ουσιαστικό έλεγχο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Δομές και υποδομές, απόβλητα και απορρίμματα, κοινωνικό σύνολο, αυικίνητο οφείλουν να ακολουθήσουν τους κανόνες μιας ρυθμιζόμενης, «ορολογοποιημένης» ειδικής πόλης.
Η Μ.Π. είναι ένα ζωντανό σύνολο με συγκλίσεις και αποκλίσεις και το πολεοδομικό ενδιαφέρον είναι να βρεθεί η βέλτιστη ισορροπία του συστήματος ώστε να επιτευχθεί ο αθροιστικός στόχος (win/win).
Η πρόκληση είναι «όρθια» και πρέπει να την κοιτάξουμε στα μάτια και να την αντιμετωπίσουμε τώρα.

Με αυτές τις βαθυστόχαστες σκέψεις και τη ρεαλιστική χαρτογράφηση, η περιοχή της Μ.Π. συνεχίζει όμως να εκπέμπει ένα ρομαντισμό, μια φιλοσοφία, ένα μοναδικό λόγο.
Άλλοι την λάτρεψαν, άλλοι την τραγούδησαν και άλλοι την μελέτησαν ως σπουδαίο υπόδειγμα πολιτιστικής και αστικής ανάπτυξης στις προκλήσεις των καιρών μας.
Η επιβίωση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Τ.Α και ΥΠ.ΠΟ (η πρώτη 1985-2005) έδειξε ότι η Μ.Π θέλει ειδικούς χειρισμούς από τη σύγχρονη επεμβατική δύναμη.
Παρά τις όποιες αρνητικές επισημάνσεις, η Μ.Π αυτήν την περίοδο είναι γεμάτη, πλήρης, είναι η εξωστρέφεια του ροδιακού τουρισμού, είναι ο πνεύμονας της πόλης, είναι το αισθητικό απέναντι στο τσιμεντένιο, είναι η ιστορία απέναντι στο ανιστόρητο.

Είναι χρέος μας να την διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού τη Μ.Π., όχι ως μοντέλο εισπρακτικού χαρακτήρα, αλλά ως case study ενός κοινωνικού παίγνιου μιας περιοχής που ενέχει ιστορία, πολιτισμό, συμφέροντα, συγκρούσεις αλλά στα σωθικά της αγκαλιάζει τον μεσαιωνικό ρομαντισμό και την επιβλητικότητα του μεγέθους.
Είμαστε ευγνώμονες που έχουμε στον τόπο μας ένα τέτοιο κτηριακό σύνολο, που αναδεικνύει αξίες και αρμονία, άσχετα που λίγες φορές υπάρχουν παραφωνίες.
Αυτές υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν το κανόνα…, δηλαδή ότι η Μεσαιωνική Πολη της Ρόδου αποτελεί το μυρόβλητο άνθος του νησιού μας…που θέλει συνεχή καλλιέργεια και πότισμα.