Μυθιστόρημα με τίτλο: «Σενάριο Γάμου» του Τζέφρυ Ευγενίδη, από τις Εκδόσεις Πατάκη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Κυριάκος Κώστας

Εκείνο που ξαφνικά απέσπασε την προσοχή μου καθώς το βλέμμα μου σάρωνε με τρόπο μάλλον νωχελικό την πληθώρα βιβλίων καθώς βρισκόμουν στο αγαπημένο μου βιβλιοπωλείο, ήταν το όνομα του βραβευμένου και γνωστού ανά τον κόσμο συγγραφέα: Τζέφρυ Ευγενίδης.

Αυτομάτως, τα πόδια μου με οδήγησαν κοντά στο ράφι όπου κειτόταν το βιβλίο. Την ίδια ώρα, η συμπαθητική μουσική που ακουγόταν στο υπόβαθρο καθώς επίσης και οι άλλοι πελάτες που μελετούσαν προσεκτικά κάποια βιβλία, ήταν σαν να εξανεμίστηκαν. Με μια κίνηση πήρα στα χέρια μου το βιβλίο.

Οι προσδοκίες μου κορυφώθηκαν αφού μέσα από το προηγούμενα έργα του, ο διεθνώς αναγνωρισμένος συγγραφέας Τζέφρυ Ευγενίδης είχε ήδη θέσει τον πήχη πολύ ψηλά.
Το τρίτο μυθιστόρημά του με τίτλο «Σενάριο Γάμου» (από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση της κυρίας Άννας Παπασταύρου) βρήκε τη θέση του στα ράφια των ελληνικών βιβλιοπωλείων για πρώτη φορά το έτος 2012 και δεν θα’ταν υπερβολή εάν λέγαμε ότι έκτοτε καταλαμβάνει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις καρδιές του αναγνωστικού κοινού.

Ο ίδιος ο συγγραφέας επίσης βρήκε μια θέση ανάμεσα στους πιο λαμπρούς, στους πιο μεγάλους σύγχρονους Αμερικανούς λογοτέχνες, κερδίζοντας μεταξύ άλλων θαυμάσιες κριτικές για όλα τα έργα του αλλά και το βραβείο Πούλιτζερ για το προηγούμενο μυθιστόρημά του (Middlesex: Ανάμεσα στα δύο φύλα, Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση κ. Άννα Παπασταύρου). Το δε πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Οι αυτόχειρες παρθένοι μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο.

Ωστόσο, σε αντίθεση με το προηγούμενο μυθιστόρημά του μέσα στο οποίο η πλοκή δεν περιορίζεται αλλά διευρύνεται και εξαπλώνεται μεταξύ πολλών αξιομνημόνευτων χαρακτήρων αλλά και ποικιλόμορφων καταστάσεων όσον αφορά την ιστορική, τη γεωγραφική και την χρονική δομή της θεματολογίας, το θέμα που πρωτοστατεί και με το οποίο ο συγγραφέας καταπιάνεται στο εξαιρετικό του βιβλίο με τίτλο «Σενάριο Γάμου» είναι ένα ερωτικό τρίγωνο μεταξύ τριών νέων ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, ο αναγνώστης θα παρατηρήσει πως το επίκεντρο δεν είναι τόσο ο έρωτας καθαυτός όσο οι δυσκολίες που οι τρεις νέοι πρωταγωνιστές υποχρεώνονται να συναντήσουν μέσα από την αναπόφευκτη δραματική πορεία τους προς την ενηλικίωση.

Στα μάτια τους, η πορεία αυτή, φαντάζει περισσότερο σαν μια διαδικασία που τους εγκλωβίζει σε ένα δύσβατο μονοπάτι που έχει ως τέρμα του έναν στόχο: εκείνον της ευτυχίας.

Παρά τις νεανικές ανησυχίες τους, οδεύουν με γοργούς ρυθμούς προς το άγνωστο κομμάτι που λέγεται «μέλλον». Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, οι τρεις νέοι θα κληθούν να περάσουν στο επόμενο στάδιο της ζωής ως ενήλικες πια.

Η τοποθεσία στην οποία διαδραματίζεται η ιστορία είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η χρονική περίοδος, οι αρχές της δεκαετίας του 1980.

Η Μάντλιν Χάνα σπουδάζει αγγλική λογοτεχνία και ετοιμάζει την πτυχιακή της εργασία με θέμα την Τζέιν Όστιν και άλλες γυναίκες συγγραφείς της Βικτωριανής εποχής, που έχουν ως κοινό παρονομαστή το θέμα του γάμου. Η Μάντλιν είναι μια κοπέλα που ξεχωρίζει χάρη στη σωφροσύνη και τη φρόνησή της αλλά και χάρη στην αξιοσημείωτη και διαρκή επαφή της με την πραγματικότητα.

Ο Λέναρντ Μπάκχεντ προέρχεται από μια μάλλον προβληματική οικογένεια. Είναι εξαιρετικά ευφυής, σπουδαστής Βιολογίας, υποφέρει ωστόσο από την ψυχική νόσο της μανιοκατάθλιψης. Η Μάντλιν, παρά τις ενστάσεις της μητέρας της, παραμένει ερωτευμένη με τον Λέναρντ μέχρι που αποδέχεται την αναπάντεχη πρόταση γάμου που της κάνει.

Θα ρίξει πολύ νερό στο κρασί της αποφασισμένη να παραμείνει στο πλευρό του συντρόφου και στη συνέχεια συζύγου της θέλοντας να απαλύνει, όσο μπορεί, τις δύσκολές του στιγμές ειδικά όταν εκείνος πειραματίζεται - εν αγνοία της - με τη δοσολογία του φαρμάκου του. Οι παρενέργειες είναι ακραίες και φέρνουν τον γάμο τους επίσης στα άκρα.

Όντας μανιοκαταθλιπτικός, η ασθένειά του τον φέρνει συνεχώς αντιμέτωπο με την επιφάνεια των υδάτων της αυτοκαταστροφής και της συνθλιβής. Αξιοθαύμαστη και αξιέπαινη παραμένει η δύναμη της Μάντλιν την οποία αντλεί μέσα από την αγάπη της για τον Λέναρντ, πασχίζοντας να τον στηρίξει με κάθε δυνατό μέσο, θυσιάζοντας τις περισσότερες φορές τα δικά της σχέδια και επιθυμίες προκειμένου να μετατραπεί σε σωσίβιο σωτηρίας για τον άνθρωπό της.

Σκηνές ολοζώντανες, γεμάτες ανθρωπιά, γεμάτες αντιφάσεις και συγκρούσεις, ζωντανεύουν μέσα στο μυαλό του αναγνώστη χάρη στην λεπτομερέστατη περιγραφή της θεματολογίας και της άψογης ψυχογράφησης των ηρώων που εγγυάται η καταξιωμένη πλέον πέννα του Ευγενίδη.

Ο τρίτος ήρωας της ιστορίας λέγεται Μίτσελ Γκραμάτικους. Σύμφωνα με την άποψη πολλών αναγνωστών, πίσω από αυτόν τον χαρακτήρα κρύβεται ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο Ευγενίδης δεν άφησε ασχολίαστη την παρατήρηση αυτή, αναφέροντας πως πολλά από τα χαρακτηριστικά και από τα βιώματα του Μίτσελ έχουν βασιστεί επάνω σε δικές του εμπειρίες.

Ο Μίτσελ είναι ο κολλητός φίλος της Μάντλιν ο οποίος είναι ερωτευμένος μαζί της, με τη διαφορά ότι ποτέ δεν μπόρεσε να βρει το απαραίτητο θάρρος και τον κατάλληλο τρόπο για να της ομολογήσει τα συναισθήματά του.

Είναι ένας νέος άνδρας, η καθημερινότητα του οποίου συνοδεύεται από έντονες πνευματικές και θρησκευτικές αναζητήσεις. Επιθυμεί να σπουδάσει Θεολογία, χωρίς ωστόσο να αφιερώνεται άμεσα ή ολοκληρωτικά σε κάποια συγκεκριμένη θρησκεία με εξαίρεση τον χριστιανικό μυστικισμό που τον ελκύει, χωρίς ωστόσο να προσκολλάται σε αυτόν.

Μετά από την αποφοίτηση, αποφασίζει να γνωρίσει τον κόσμο ξεκινώντας ένα ταξίδι αορίστου χρόνου με έναν φίλο του, τον Λάρυ.

Οι δύο νέοι θα ξεκινήσουν το ταξίδι τους στο Παρίσι όπου ο Μίτσελ θα βρεθεί αντιμέτωπος με οικονομικά προβλήματα και στη συνέχεια, οι δύο φίλοι θα βρεθούν στην Αθήνα. Έπειτα, ο Μίτσελ θα συνεχίσει το ταξίδι του μόνος καταλήγοντας σε πόλεις της Ινδίας, ανάμεσα στις οποίες και η Καλκούτα όπου θα περάσει τον περισσότερό του χρόνο ως εθελοντής στο ίδρυμα της μητέρας Τερέζας.

Ο Μίτσελ, ωστόσο, ποτέ δεν απαρνθήθηκε και ποτέ δεν παραιτήθηκε από την πεποίθησή του πως ο ίδιος και η Μάντλιν γεννήθηκαν για να είναι μαζί και θα επιχειρήσει να αλληλογραφήσει μαζί της καταβάλλοντας προσπάθειες να την μεταπείσει ώστε να μην παντρευτεί τον Λέναρντ.

Μέσα από αυτό το ερωτικό τρίγωνο οι πρωταγωνιστές βιώνουν τις διάφορες καταστάσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι στο διάβα της ζωής σε μιαν εποχή όπου θίγονται ζητήματα όπως το προγαμιαίο συμβόλαιο, η σεξουαλική απελευθέρωση, ο φεμινισμός και το διαζύγιο ενώ εκείνοι, το μόνο πράγμα που επιθυμούν, είναι να βιώσουν την προσωπική ευτυχία.

Από την αντίπερα όχθη, οι φωνές του αντιλόγου φτάνουν λέγοντας πως από το βιβλίο απουσιάζει η κορύφωση, ότι δεν διαθέτει επίκεντρο και ότι σε πολλά σημεία του καταγίνεται με επιστημονικούς όρους που αφορούν τη Βιολογία και την Ψυχιατρική.

Από την πλευρά μου δεν θα διαφωνήσω ούτε θα συμφωνήσω με αυτές τις απόψεις. Ομολογουμένως απουσιάζει το επίκεντρο.

Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα παρουσιάζεται η ανθρώπινη ανάγκη της κατάκτησης του αισθήματος της ολοκλήρωσης, αναζητώντας την μέσα από τον έρωτα, από τις γεωγραφικές περιπλανήσεις και τις περιπέτειες καθώς επίσης και μέσα από έναν ψυχικά ταλαιπωρημένο κόσμο ο οποίος πασχίζει να σπάσει τα δεσμά του και να σταθεί όρθιος στα πόδια του. Χαρακτηριστικό δε είναι το γεγονός πως η ιστορία δεν καταλήγει σε ένα συγκεκριμένος τέλος. Δεν υπάρχει ευτυχισμένο τέλος.

Οι πρωταγωνιστές έχουν σαφώς μεν αποκτήσει εμπειρίες, γεγονός που ενδυναμώνει τις προσωπικότητές τους· δεν έχουν ωστόσο καταφέρει να ενηλικιωθούν και να αποκολληθούν από το αόρατη ψυχική νόσο.

Το «Σενάριο Γάμου» είναι ένα βιβλίο που αφήνει μια έντονη γεύση μετά το τέλος της ανάγνωστής του χάρη στο συνονθύλευμα των εντυπώσεων που μεταφέρει και μεταδίδει στον αναγνώστη μέσα από την πολυπλοκότητα των στοιχείων για την οποία διακρίνονται οι τρεις νέοι πρωταγωνιστές της ιστορίας αυτής.

Ο Τζέφρυ Ευγενίδης, για άλλη μια φορά, έχει δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα με χαρακτήρες πειστικούς. Ο αναγνώστης εντοπίζει και συσχετίζεται με τα πραγματικά προβλήματα, τους προβληματισμούς και με τις καταστάσεις που βιώνουν οι πρωταγωνιστές και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες. Η αφήγηση ρέει με απολαυστικό ρυθμό παίρνοντάς σε μαζί του στο ταξίδι του. Τα τοπία (ΗΠΑ, Γαλλία, Ελλάδα, Ινδία, Μόντε Κάρλο)ζωντανεύουν κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης.

Συνοψίζοντας λοιπόν, το βιβλίο «Σεμινάριο Γάμου» αποτελεί ακόμη ένα κόσμημα της συλλογής του Τζέφρυ Ευγενίδη που δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο, πιστεύω, κανέναν από τους αναγνώστες του.

Το διάβα από την εφηβεία προς την ενηλικίωση είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως. Θέλοντας και μη, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ζωής όλων των ανθρώπων, είτε διανύουμε τώρα την τρυφερή αυτή νεανική χρονική περίοδο είτε έχουμε ήδη ενηλικιωθεί παραμένοντας μολαταύτα εγκλωβισμένοι μέσα σε μια μετέωρη κατάσταση αρνούμενοι - ίσως και ανήμποροι - να κοιτάξουμε κατάματα τον κόσμο των ενηλίκων.

Διότι, πολύ απλά, η αλήθεια είναι πως αν τον κοιτάξουμε προσεκτικά, ίσως προσέξουμε την απήνεια, την ασπλαχνία και τη βαρβαρότητα που συχνά πρωταγωνιστούν στη σκηνή της ζωής.