Ποιο κοινωνικό κράτος;

Φίλιππος Ζάχαρης

Δεν αναμένεται να αλλάξει τίποτε μετά τη νίκη της ΝΔ και την νέα κυβέρνηση – τουναντίον αναμένονται νέα σκληρά μέτρα που θα πρέπει να κρατούν σε εγρήγορση τους πολίτες.

Εξάλλου αυτό που είναι το πιο σημαντικό, έχει να κάνει με τη φτώχεια που συνεχίζει να πλήττει τα ελληνικά νοικοκυριά, την ανεργία που στην πραγματικότητα δεν έπεσε ποτέ μιας και δεν διασφαλίστηκαν θέσεις εργασίας αλλά και τον μέσο μισθό που μόλις και μετά βίας προσφέρει τη μερική ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών - και σε αυτόν φυσικά δεν συμπεριλαμβάνονται οι μισθοί πείνας που προσφέρονται στους νέους ανθρώπους με τις πολλές περγαμηνές σε πτυχία και μεταπτυχιακά αλλά την αδύνατη εύρεση εργασίας.

Ας φυλάξουν λοιπόν τα λόγια τους οι νέοι και απερχόμενοι υπουργοί κατά την παράδοση και ανάληψη των υπουργικών πόστων, νυν και τέως υπουργοί που καμαρώνουν στις οθόνες για τα καμώματά τους την τελευταία δεκαετία, αυτήν ακριβώς την περίοδο που μας καλούν σχεδόν εκλιπαρώντας να ξεχάσουμε τα πάντα στο όνομα της «καινούργιας Ελλάδας». Μια Ελλάδα που βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις από πλευράς εργασιακής απασχόλησης και στις πρώτες από πλευράς διαφθοράς.

Κατά τα άλλα οι ρήσεις περί επιστροφής των νέων στην πατρίδα τους που εύχεται ο νέος πρωθυπουργός μετά από τη δήθεν αναπτυξιακή πορεία της χώρας που θα πετύχει η κυβέρνησή του, ακούγονται μάλλον υποκριτικές. Τα στοιχεία διαψεύδουν και αυτόν και τον προκάτοχό του Αλέξη Τσίπρα.

Σύμφωνα με αυτά, η Διαφθορά και η έλλειψη Αξιοκρατίας συνεχίζουν να ωθούν το νεαρό Ανθρώπινο Κεφάλαιο της Ελλάδας να ζει και να εργάζεται στο εξωτερικό, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην τελευταία διεθνή έρευνα που διεξήγαγε η ICAP People Solutions για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, με σκοπό να διερευνήσει τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο της «μετανάστευσης ανθρώπινου κεφαλαίου» και τους παράγοντες που θα συντελούσαν, στην επιστροφή των ατόμων αυτών.

Πρόκειται για υψηλά εκπαιδευόμενους νέους που έχουν βρει εργασία στο εξωτερικό και που δεν θα ρίσκαραν την επιστροφή στην Ελλάδα υπό αυτές τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. Για να επιστρέψουν οι Έλληνες του εξωτερικού περιμένουν περισσότερη αξιοκρατία, ανταγωνιστικές χρηματικές απολαβές, καθώς και καλύτερο εργασιακό περιβάλλον αλλά και καινοτομία και συνεχή εκπαίδευση. Ποιος όμως θα τους τα παράσχει όλα αυτά;

Ποιο κοινωνικό κράτος θα προσφέρει καλά αμειβόμενη εργασία και ευοίωνες εργασιακές προοπτικές; Αστεία πράγματα. Μιλάμε για ένα κράτος και μια νομοθεσία που ακόμη δεν έχει ανανεωθεί παρά τα όποια μπαλώματα από τα νομοσχέδια και τα νομοθετήματα. Η ΝΔ, για παράδειγμα θα αυστηροποιήσει τις διατάξεις για την παραβατικότητα, ψηφίζοντας νομοσχέδιο για την πάταξή της. Ποιοι είναι όμως οι παραβατικοί σήμερα; Ο Ρουβίκωνας; Ή μήπως οι συλλογικότητες και πρωτοβουλίες πολιτών που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις; Μήπως οι κάθε είδους «διαφορετικοί»;

Όχι βέβαια. Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς την ηπιότητα με την οποία πρέπει να εκφράζονται οι όποιες διαμαρτυρίες, χωρίς να ξεχνά πως τίποτε δεν κερδίζεται με τη βία και τη στείρα αντιπαλότητα χωρίς επιχειρήματα, αυτό που διαπιστώνει με την πρώτη ματιά από την προγραμματική ατζέντα της νέας κυβέρνησης είναι πως οι κατασταλτικοί κρατικοί μηχανισμοί θα ενεργοποιηθούν με κάθε μέσο και τρόπο. Τα αποτελέσματα θα τα δούμε λίαν συντόμως.

Μήπως το ίδιο το κράτος δεν είναι παραβατικό όταν επί δέκα χρόνια απομύζησε τον πολίτη στο όνομα της «διάσωσης» της χώρας; Μήπως δεν θα έπρεπε να δικαστούν εκείνοι οι πολιτικοί που έβαλαν τις υπογραφές των μνημονίων που τώρα μας καλούν να ξεχάσουμε; Στο Σύνταγμα αναφέρονται από πολύ παλιά ένα σωρό άρθρα για την τήρηση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ρωτώ ευθεώς; Αυτοί που έφεραν - από πολλές δεκαετίες πριν - τη χώρα στο χείλος του γκρεμού δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσουν κατηγορίες για κατασπατάληση του δημόσιου πλούτου και κακοδιαχείριση της εθνικής κληρονομιάς; Όλοι αυτοί όμως εξακολουθούν να μένουν στο απυρόβλητο.

Την ίδια στιγμή, χιλιάδες πολίτες βρίσκονται στα όρια της απελπισίας αλλά για τους οπαδούς των κομμάτων αυτό δεν υπάρχει ή είναι υπερβολή. Καμμία «άλλη Ελλάδα» λοιπόν δεν πρόκειται να υπάρξει. Κανένας από τους νέους πολιτικούς δεν πρόκειται να σκεφθεί τον πολίτη και τα προβλήματά του. Καταστροφολογία, θα πει κανείς, δυσοίωνες και αρνητικές προβλέψεις χωρίς αντίκρισμα. Απαντώ:

Περιμένετε τα νομοσχέδια της νέας κυβέρνησης, αν δεν έχετε ήδη διαβάσει το πρόγραμμα της ΝΔ που δεν έχει κρύψει τη στοχευμένη αποδόμηση του όποιου - σχετικού πάντα - κοινωνικού κράτους. Του κράτους αυτού στο οποίο δεν πρόκειται να επιστρέψουν ούτε οι νέοι ούτε οι μεσήλικες που βρήκαν εργασία στο εξωτερικό. Και ο λόγος είναι απλός: Γιατί από λόγια και υποσχέσεις, οι κομματικές ατζέντες βρίθουν.