Πολίτες, κοινωνική ανάπλαση και νοσηρότητα

Φίλιππος Ζάχαρης

Οι πολίτες έχουν στη διάθεσή τους πολλές δυνατότητες για να ξεπεράσουν τα περισσότερα προβλήματα που τους αναλογούν αρκεί να θελήσουν να τις ενεργοποιήσουν και να μην φοβηθούν πως θα εκτεθούν ή πως θα αδειάσουν ψυχικά και δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν σε νέες καταστάσεις που πιθανόν τους επιβαρύνουν.

Οι σημερινές εποχές δεν ενδείκνυνται ούτε για πολλά ρίσκα ούτε για τολμηρές ενέργειες με δεδομένες τις δυσκολίες που προκύπτουν από μέρα σε μέρα και την εγρήγορση που πρέπει να υπάρχει. Αν θελήσει κανείς να καταλάβει πώς θα πρέπει να αντιδράσει απέναντι σε όλα αυτά που συναντά καθημερινά, θα πρέπει πρώτα απ΄ όλα να συνηθίσει τις δυσκολίες αλλά και τα εμπόδια που θα συναντήσει στην πορεία και δεν θα πρέπει να πτοηθεί από τη σκοτεινή εικόνα.

Μιλάμε για εποχές, όπου το μέτρο έχει χαθεί, για περιόδους, όπου το να εκφράσει κάποιος τη διαφορετικότητά του απλά δεν έχει νόημα, γιατί αυτή ακριβώς η διαφορετικότητα έχει γίνει κανονικότητα λόγω της διαφημιστικής επέλασης.

Οι δυνατότητες όμως υπάρχουν και ας λένε κάποιοι πως δεν είναι κατάλληλος ο καιρός. Το να εναντιώνεσαι σε κάποια πράγματα, το να εκφράζεις τις αντιλήψεις σου σε εποχές, όπου οι ιδεολογίες έχουν στερέψει επειδή κάποιοι θέλησαν να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον για μια στείρα ζωή, είναι ένα φυσικό επακόλουθο και μια υγιής στάση απέναντι σε όλα όσα μας περιστοιχίζουν.

Αν δεν είναι η εποχή για ρίσκα, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να καταβάλλεται η προσπάθεια για την προσέγγιση του αδυνάτου, για την αναζήτηση νέων μορφών ζωής, μακριά από αυτό τον λαβύρινθο των αναπαραγωγικών σχέσεων και δομών που δεν έχουν το παραμικρό αντίκρυσμα στην κοινωνία. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι πολύ απλά η κατάκτηση μιας δίκαιας κοινωνίας περνά μέσα από συνεχή αναζήτηση και διαρκή εγρήγορση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εγρήγορση αυτή δεν πρέπει να υφίσταται και για τις πτυχές της επικρατούσας νοσηρής πραγματικότητας.

Ο αγώνας λοιπόν είναι διμέτωπος: Από τη μια οι εξελίξεις που προκαλούν ανησυχία ενεργοποιούν τα αμυντικά αντανακλαστικά, και από την άλλη η επιθυμία για μια ελεύθερη ζωή γιγαντώνεται, καθώς η μη πλήρωση των επιθυμιών προκαλεί ένα δυαναπλήρωτο κενό.

Τι γίνεται στο τέλος; Μια συνεχής διαμάχη για την επικράτηση του δικαίου. Δεν θα πάψει ποτέ αυτή η συνεχής πάλη. Δεν θα επικρατήσει ο υποτακτικός λόγος ούτε η υπαναχωρητική στάση γιατί έτσι είναι ο άνθρωπος, έτσι δικαιολογείται το ασυμβίβαστο του χαρακτήρα ακόμη και σε αυτούς που δεν ελπίζουν σε τίποτε.

Έχουν πολλές δυνατότητες οι πολίτες, αυτό είναι σίγουρο. Σε αυτή την κατάσταση που βιώνουν τις αντιθέσεις, την πληθώρα των αντιφάσεων μιας εκρηκτικά αρνητικής κοινωνικής δυσμορφίας, περισσεύουν οι αντιστάσεις και οι άμυνες. Αυτό από μόνο του αν το αντιληφθούν οι πολίτες, έχουν κάνει το πρώτο σοβαρό βήμα. Οι δυνατότητες λοιπόν είναι πολλές και ας μειώνονται οι ευκαιρίες. Εξάλλου, ποιος δημιουργεί τις ευκαιρίες αυτές αν όχι οι ίδιοι οι πολίτες;
Με τη φράση αυτή καλύτερα είναι να κάνουμε σκέψεις προς μια άλλη κατεύθυνση, προς τα εκεί που ο εκλεκτικισμός επικεντρώνεται στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Εξάλλου, ποιος ορίζει αν όχι ο ίδιος ο άνθρωπος την τύχη του; Τα προβλήματα μπορούν λοιπόν να ξεπεραστούν, αρκεί να υπάρχει το θάρρος για μια ύστατη απόπειρα αλλαγής των κοινωνικών δομών.

Δεν χρειάζεται να υπάρχει ρίσκο στις σημερινές εποχές που από μόνες τους προασφέρονται για ριζική αλλαγή. Χρειάζεται απλά σύνεση και επιμονή αλλά πάνω απ΄όλα διαφύλαξη των ασυμβίβαστων ιδεών. Οι πιέσεις για υποχωρήσεις θα αυξάνουν με τον καιρό όσο οι κανόνες θα ορίζονται από τις εξουσίες που αποβλέπουν μονάχα στην επιβολή θέσφατων. Οι πολίτες είναι όμως αυτοί που θα αποφασίσουν τελευταίοι για το τι θα γίνει στο μέλλον. Αυτοί έχουν το πρώτο και τελευταίο λόγο για το αν θα μεταμορφώσουν τη ζωή τους ή θα συντηρήσουν τη νοσηρότητα. Αυτοί και μόνο αυτοί.