«Αναζητώντας τα Μυστικά της Καρδιάς»: Η φυσιολογική καρδιά
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 583 ΦΟΡΕΣ
Γράφει ο καθηγητής Δημήτρης Κρεμαστινός
Η καρδιά είναι το όργανο που δημιουργείται αμέσως μετά τη σύλληψη, λειτουργεί κατά την ενδομήτρια ζωή συνεχώς και σταματά ως τελευταίο όργανο, όποτε σηματοδοτεί την έναρξη της διαδικασίας του θανάτου. Αποστολή της είναι να στέλνει συνεχώς οξυγονωμένο αίμα σε όλα τα όργανα και τους ιστούς μαζί με όλες τις απαραίτητες ουσίες για τη θρέψη και την ομαλή λειτουργία τους.
Λειτουργεί συνεχώς, χωρίς διακοπή και χωρίς να κουράζεται, ημέρα και νύχτα, με 60-75 παλμούς το λεπτό. Όταν λειτουργεί φυσιολογικά, στέλνει 4-5 λίτρα αίμα το λεπτό προς τα περιφερειακά όργανα, το οποίο αυξάνεται σε 15-20 λίτρα κατά τη μεγάλη προσπάθεια.
Το αίμα ακολουθεί δύο δρόμους: τον δρόμο της μικρής κυκλοφορίας και τον δρόμο της μεγάλης κυκλοφορίας.
Η μικρή κυκλοφορία αφορά το αίμα που επιστρέφει από τα διάφορα όργανα στην καρδιά, σε μια μικρή κοιλότητα που λέγεται δεξιός κόλπο. Από τον δεξιό κόλπο το αίμα πηγαίνει στη δεξιά κοιλία διά μέσου της βαλβίδας που λέγεται τριγλώχινα και η οποία ανοίγει κυρίως από την πίεση που ασκεί το αίμα όταν αθροίζεται στον δεξιό κόλπο. Η δεξιά κοιλία είναι μεγαλύτερη κοιλότητα από τον δεξιό κόλπο, η οποία αρχίζει να συστέλλεται όταν αδειάσει ο δεξιός κόλπος και γεμίσει με αίμα η δεξιά κοιλία.
Η πίεση που ασκεί το αίμα ανοίγει μια άλλη βαλβίδα, την πνευμονική, και το αίμα κινείται προς την πνευμονική κυκλοφορία (πνευμονική αρτηρία, πνευμονικά τριχοειδή). Όταν το αίμα φτάσει στα τριχοειδή αγγεία του πνεύμονα, αρχίζει η ανταλλαγή των αερίων (διοξείδιο του άνθρακα με οξυγόνο. Το αίμα οξυγονώνεται περισσότερο και στη συνέχεια επιστρέφει, διά των πνευμονικών φλεβών, οξυγονωμένο στον αριστερό κόλπο.
Τότε αρχίζει η μεγάλη κυκλοφορία. Από τον αριστερό κόλπο, δια μέσου της μιτροειδούς βαλβίδας, το αίμα φτάνει στην αριστερή κοιλία. Εκεί, δια μέσου της αορτικής βαλβίδας, φτάνει σε μια μεγάλη αρτηρία που λέγεται αορτή, η οποία οδηγεί το αίμα στις μικρότερες αρτηρίες όλων των οργάνων του οργανισμού.
Για να θεωρηθεί η καρδιά υγιής θα πρέπει τα τοιχώματά της (το μυοκάρδιο) να είναι φυσιολογικά σε μέγεθος, να είναι ελαστικά και να συστέλλονται φυσιολογικά. Το ηλεκτρικό ρεύμα της καρδιάς πρέπει να παράγεται αυτομάτως και να διεγείρει το μυοκάρδιο φυσιολογικά, ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η συστολή του.
Η αιμάτωση (άρδευση) της καρδιάς από τις στεφανιαίες αρτηρίες (τη δεξιά και την αριστερή) πρέπει να γίνεται φυσιολογικά, δηλαδή να μην υπάρχουν στενώσεις ή τοιχωματικές βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες. Οι τέσσερις βαλβίδες της καρδιάς πρέπει να ανοίγουν και να κλείνουν στεγανά, χωρίς να εμφανίζουν στένωση ή ανεπάρκεια κατά τη λειτουργία τους.
Η κατασκευή της καρδιάς πρέπει να μην παρουσιάζει συγγενείς ανωμαλίες. Όταν υπάρχουν βλάβες στην καρδιά, κάποια στιγμή εμφανίζονται παθολογικά συμπτώματα, που τα αξιολογούν οι γιατροί, οι οποίοι με την κλινική εξέταση και τις ειδικές καρδιολογικές εξετάσεις αποκαλύπτουν το πρόβλημα.
Σήμερα με τις απεικονιστικές τεχνικές μπορούμε να απεικονίσουμε όλες τις δομές της καρδιάς και τις ενδεχόμενες βλάβες τους.
Το ηχωκαρδιογράφημα (υπέρηχο), η αξονική και η μαγνητική τομογραφία μπορούν να απεικονίσουν τις βαλβίδες, το μυοκάρδιο, τις στεφανιαίες αρτηρίες και τις συγγενείς ανωμαλίες (βλάβες) με τις οποίες μπορεί να γεννηθεί ένα παιδί. Με τις τεχνικές αυτές απεικονίζονται ακόμα η λειτουργικότητα της καρδιάς, δηλαδή ο τρόπος που λειτουργεί η καρδιά μέχρι και η ποσότητα του αίματος που κυκλοφορεί μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες.
Τελευταία μια άλλη νεότερη μέθοδος που ονομάζεται PET (Τομογραφία ποσιτρονίων) απεικονίζει τη μυοκαρδιακή ισχαιμία σε επίπεδο κυττάρου, δηλαδή εάν και πόσο ισχαιμεί το μυοκαρδιακό κύτταρο ενώ οι κλασικές απεικονιστικές μέθοδοι που αναφέραμε ανωτέρω απεικονίζουν την ισχαιμία συνολικά σε επίπεδο μυοκαρδίου, δηλαδή στο σύνολό του. Έτσι με αυτές τις τεχνικές καθίσταται πρακτικά η κλασική στεφανιογραφία μη χρήσιμη για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου.
Η κλασική στεφανιογραφία γίνεται σήμερα όταν ο γιατρός διαβλέπει από την κλινική εικόνα του αρρώστου ότι θα πρέπει να επακολουθήσει επέμβαση, δηλαδή αγγειοπλαστική –stent (μπαλονάκι) ή χειρουργική επέμβαση by-pass.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
