«Αναζητώντας τα Μυστικά της Καρδιάς»: Η προστασία από την αθηροσκλήρωση
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 307 ΦΟΡΕΣ
Άρθρο του Καθηγητή Δημήτρη Κρεμαστινού
Είναι δύσκολο να αντιληφθεί ο μη ειδικός τη σημασία της προστασίας από την αθηροσκλήρωση και τούτο γιατί δεν γνωρίζει ότι είναι η πηγή όλων των δεινών.
Η προστασία από την αθηροσκλήρωση ισοδυναμεί με προστασία από το έμφραγμα του μυοκαρδίου, προστασία από το εγκεφαλικό επεισόδιο, προστασία από ρήξη ανευρυσμάτων της αορτής και του εγκεφάλου και προστασία από αγγειοπάθειες των κάτω άκρων που μπορεί πολλές φορές να οδηγήσουν ακόμα και σε ακρωτηριασμό.
Η αθηροσκλήρωση προσβάλλει πρώτα το ενδοθήλιο, δηλαδή τον εσωτερικό χιτώνα της αρτηρίας. Οι πρώτες βλάβες παρουσιάζονται κατά την εφηβεία με τη μορφή λιποειδών γραμμώσεων στο ενδοθήλιο, οι οποίες προοδευτικά δημιουργούν με την πάροδο των ετών τις αθηρωματικές πλάκες
Η προστασία από την αθηροσκλήρωση κυρίως στοχεύει στο να διατηρηθεί ανέπαφο το ενδοθήλιο και να επιτευχθεί ελάττωση της κακής χοληστερίνης (LDL) που όταν είναι αυξημένη και βρει κατεστραμμένο το ενδοθήλιο εισέρχεται μέσα στο τοίχωμα της αρτηρίας και δημιουργεί τις αθηρωματικές πλάκες (βουλώματα).
Το ενδοθήλιο είναι η ασπίδα που προστατεύει το τοίχωμα της αρτηρίας γιατί ακόμα και η απλή διάβρωση του ενδοθηλίου χωρίς δηλαδή να υπάρχει στένωση (βούλωμα) μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Όταν το ενδοθήλιο δεν παράγει τις προστατευτικές ουσίες κατά του εμφράγματος τότε η αρτηρία είναι ευαίσθητη ακόμα και σε σπασμό, δηλαδή σε απότομη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος μέσα σ’ αυτή με αποτέλεσμα ο σπασμός τελικά να οδηγεί σε έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Αυτό συμβαίνει κατά κανόνα στους βαρείς καπνιστές και στους χρήστες κοκαΐνης ή ηρωίνης που παθαίνουν εμφράγματα όταν υπάρχει ακόμα και απλή διάβρωση του ενδοθηλίου χωρίς κατ’ ανάγκη, την ύπαρξη αθηροσκληρωτικής πλάκας.
Ο χρόνος που θα πρέπει να αρχίζει η προσπάθεια της προστασίας των αρτηριών του οργανισμού πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίς εάν είναι δυνατόν από την παιδική ηλικία. Ιδίως εάν υπάρχει βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή θάνατοι σε μέση ηλικία στην οικογένεια από εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια ή ρήξη ανευρυσμάτων της αορτής.
Ο τρόπος ζωής είναι ουσιαστικός για την προστασία των αρτηριών. Η σωματική άσκηση ή τουλάχιστον το βάδισμα μισή ώρα την ημέρα ενεργοποιεί αντιθρομβωτικές ουσίες και αγγειοδιασταλτικές ουσίες από τις αρτηρίες των άκρων και από τους μυς, δηλαδή ουσίες ανάλογες με αυτές που παράγει το ενδοθήλιο και οι οποίες προστατεύουν την αρτηρία.
Η παχυσαρκία και ειδικότερα στα παχύσαρκα παιδιά που αρέσκονται στην υπερκατανάλωση βουτύρου και ζωικών λιπών είναι αιτία πρώιμης αθηροσκλήρωσης με συνέπεια την εκδήλωση εμφραγμάτων σε ηλικίες μεταξύ 35 και 45 ετών.
Όμως γενικότερα οι λεγόμενοι προδιαθεσικοί παράγοντες που ονομάζονται και παράγοντες κινδύνου όπως είναι η αύξηση της κακής χοληστερίνης στο αίμα (LDL), η αύξηση του σακχάρου στο αίμα που παρατηρείται κυρίως στους διαβητικούς ασθενείς, η αυξημένη πίεση (υπέρταση), το κάπνισμα, η διατροφή και γενικότερα ο τρόπος ζωής είναι αιτίες που επιταχύνουν την αθηροσκλήρωση των αρτηριών και οδηγούν σε θανατηφόρες επιπλοκές.
Ειδικότερα όταν υπάρχει σταθερά αυξημένη πίεση (υπέρταση) τότε δημιουργούνται ρωγμές στο ενδοθήλιο οπότε ευκολότερα η κακή χοληστερίνη (LDL) εισέρχεται στο τοίχωμα της αρτηρίας. Η αυξημένη πίεση αφ’ ενός προκαλεί διάβρωση του ενδοθηλίου αφ’ ετέρου διευκολύνει την είσοδο στο τοίχωμα της αρτηρίας των μορίων της κακής χοληστερίνης (LDL) .
Το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα προκαλεί σαν ανεξάρτητος παράγοντας συνθήκες δυσλειτουργίας του ενδοθηλίου και συμβάλλει στην διάβρωσή του.
Το κάπνισμα σαν αυτοτελής καταστροφικός παράγοντας προάγει την δυσλειτουργία και διάβρωση του ενδοθηλίου και προκαλεί σπασμό των αρτηριών.
Ο τρόπος ζωής με την καθημερινότητα στο βάδισμα, στην άσκηση και την υγιεινή σωστή διατροφή συμβάλλουν στην φυσιολογική λειτουργία του ενδοθηλίου. Αντίθετα μπορεί να προκαλέσουν την επιδείνωση της δυσλειτουργίας του.
Τέλος, τα φάρμακα τα οποία πρέπει να χορηγούνται σε υποστηρικτική θεραπεία όταν διαπιστωθεί από τις εξετάσεις ότι υπάρχει δυσλειτουργία του ενδοθηλίου στοχεύουν στην καταπολέμηση των παραγόντων κινδύνου ούτως ώστε να εξασθενεί η καταστροφική τους επίδραση πάνω στο τοίχωμα της αρτηρίας.
Τέτοια φάρμακα είναι οι στατίνες, οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και της αγγειοτενσίνης και τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα (ασπιρίνη- κλοπιδογρέλη) που αντιστρατεύονται τη δημιουργία θρόμβου μέσα στην αρτηρία.
Οι στατίνες δεν ελαττώνουν μόνο τα επίπεδα της κακής χοληστερίνης (LDL) στο αίμα αλλά δρουν ως αντιφλεγμονώδη φάρμακα πάνω στην αθηρωματική πλάκα. Τέλος, οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και της αγγειοτενσίνης νεαροποιούν το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών δρώντας κυρίως επί του ενδοθηλίου.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
