Ο Νίκος Παπάς, ο Αρχαγγελίτης που άνοιξε δρόμους στον τουρισμό

Pοδούλα Λουλουδάκη

«Ξέρεις τι ωραία έχω περάσει εγώ;...»

Την πρώτη στιγμή που θα δώσει… παράσταση, τον παρεξηγείς και θεωρείς ότι είναι πολύ υψηλοί οι τόνοι, σε λίγο τον παρακολουθείς και στη συνέχεια σε κερδίζει!

Ο Νίκος Παπάς όπως είναι το … καλλιτεχνικό του ανθρώπου που έφερε τους τουρίστες στον Αρχάγγελο, συνεχίζοντας το έργο του πατέρα του, του παπα Γιώργη που εκτός των άλλων έφτιαξε την πρώτη πανσιόν στο χωριό, συνεχίζει να γυρίζει την υφήλιο διαφημίζοντας το χωριό του με τον τρόπο που μόνον εκείνος μπορεί να κάνει. Με ελληνικές βραδιές κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του και φορώντας την παραδοσιακή βράκα ή το λευκό χιτώνα που αυτόματα προσελκύουν τα βλέμματα. Αν εξοικειωθείς, διαπιστώνεις την αρχαγγελίτικη φιλοξενία, γνωρίζεις τον Αίθωνα και τρως… σαλάδα που θα θυμάσαι τις χιονισμένες μέρες στην μακρινή πατρίδα σου.
Ένας μοναχικός καβαλάρης που δεν επεδίωξε τις τιμές, αλλά του αντιστοιχούν με βάση την προσφορά του τόσες δεκαετίες.
Κυριακή πρωί πριν δυό μήνες στον Αρχάγγελο - σήμερα ποιος ξέρει σε ποιο μέρος της υφηλίου μπορεί να βρίσκεται, κοντρολάρει την κουβέντα, χαιρετά τους περαστικούς που του λένε να προσθέσει το ένα ή το άλλο και με ξαφνιάζει αρχίζοντας το τραγούδι.

Μου είπανε ότι τραγουδάτε ωραία, κι ότι ψέλνετε!
Πάμε Μιχάλη μου να τραγουδήσουμε... με το συμμαθητή μου, από την α’ δημοτικού, τον Μιχάλη Φουτούλη: «απόψε θα πλαγιάσουμε σε μαλακό χορτάρι, θα δώσει και θα πάρει το γλέντι μας παιδιά...».. Ήμασταν στη γ΄ δημοτικού και μας έκανε μάθημα η Τιτίκα, η Αθηναία και την κοροϊδεύαμε που μιλούσε αθηναίικα, γελούσαμε μαζί της.

Είστε και ψάλτης δεν τα λέτε όλα, και ήσασταν και πολύ καλός ποδοσφαιριστής!
Εγώ δεν είμαι τίποτα. Εμείς είμαστε εδώ ένα βόσκημα του κόσμου τούτου και καθότι πήρα τις χριστιανικές αρχές από τον πατέρα μου τον παπα Γιώργη, συνεχίζω έτσι. Όπου κι αν πάω στον κόσμο, βρίσκω κι εκεί ορθόδοξη εκκλησία και ψέλνω. Ο παπα Γιώργης, κράτησε τα ήθη και τα έθιμα του χωριού, αναλάμβανε πρωτοβουλίες, αγαπούσε τη βυζαντινή μουσική, του έκανε πρόταση ο Μητροπολίτης Ρόδου Σπυρίδωνας να πάει στην Αμερική το 1962-63 για να λειτουργεί σε υπερωκεάνιο και να κρατά ζωντανή τη φλόγα του Χριστιανισμού, κι εκείνος διαφήμιζε και το χωριό του και τη Ρόδο. Τον τουρισμό στο χωριό τον έφερε αυτός ο παπάς.

Κι εσείς από κοντά... Πότε ξεκινήσατε, πώς έγινε;
Από μικρός ήμουν στην παναγιά Τσαμπίκα, εκεί όπου οι παπάδες λειτουργούσαν εκ περιτροπής, μία εβδομάδα ο ένας, μία ο άλλος. Θυμάμαι, οκτώ με εννιά χρονών που είδα τους τουρίστες τους οποίους έφερναν τα λεωφορεία κι εγώ έτρεξα από μόνος μου και τους λέω «Καλωσορίσατε κύριοι... κα-τουρίστες...»... Το είπα για να κάνω πλάκα, κι αυτοί γελάσανε. Ο παπάς ήξερε και ιταλικά, κι εγώ παιδάκι έκανα τα πάντα για να τους συγκινήσω, να τους κάνω να γελάσουν, να τους πάω στον Αίθωνα που μ’ έπαιρνε κι εμένα ο παππούς μου με το γαϊδουράκι, να κόψουμε πορτοκάλια. Αίθωνα, Αγιά Τσαμπίκα ψηλή, Γεμαχί, Σουλουντράνια, Κόκκινη Άμμος. Ο παπάς είπε «θα πάω στο ΚΤΕΛ να βάλουν το λεωφορείο των 9 το πρωί, καθώς έρχεται από την πόλη να περνά από την Παναγιά Τσαμπίκα, να ανάβουνε κερί τα καλοκαίρια οι τουρίστες. Έπεσε σε οδηγό μάρτυρα του Ιεχωβά, αλλά αφού η έγκριση δόθηκε τι να κάνει κι αυτός, σταματούσε. Το λεωφορείο επέστρεφε από τη Λίνδο στις 3 το μεσημέρι και έκανε στάση και πάλι για να ανάψουν οι τουρίστες κερί. Με τους πρώτους τουρίστες πήγα περπατώντας στην Παναγιά την Ψηλή και στο Τσινίκι (στην παραλία Τσαμπίκας). Από τότε, παιδάκι, έμεινε η καρδιά μου σ΄ όλα τα ωραία μέρη και αισθανόμουν περήφανος να φέρω τουρίστες στον τόπο μου: και στο Γεμαχί, απέναντι από την Παναγιά Τσαμπίκα και στον Αίθωνα, στην Κόκκινη Άμμο και στα Σουλουντράνια, δύο παραλίες ερημικές, τότε.

Μετά μεγαλώνοντας πώς κυλούσε ο καιρός, τι βρίσκατε για να περνάτε καλά;
Τα καλοκαίρια τραβούσαμε με την παρέα για μαγκιαρία (φαγητό), σ’ όλα τα μέρη που είπα και ιδιαίτερα στον Αίθωνα όπου υπάρχουν τα χτήματα των γονέων μου, με φαγητά από το σπίτι. Εκεί ψήναμε ρέγγα, φτιάχναμε τη σαλάτα μας, κανένα αυγό τηγανητό... Κάθε Σάββατο ζυμώνανε οι άλλες μαμάδες ψωμί, αλλά η δικιά μου η παπαδιά, έβρισκε έτοιμα τα πρόσπορα που έφερνε ο κόσμος στην εκκλησία. Οι μαμάδες μας, μας έβαζαν πάνω στα γαϊδουράκια, και πήγαιναν στον Χα τον ποταμό, να μπαγκιάσουν τα ρούχα (να τα πλύνουν), κι εμείς ρίχναμε ο ένας τον άλλο μέσα στους βοθύλους (βαθύ λάκκο γεμάτο νερό από τις πηγές του Καπιού).

Τρομερός ποδοσφαιριστής λένε ότι ήσασταν εκείνα τα χρόνια. Παίζατε στον Άρη Αρχαγγέλου, ήρθε η ΑΕΚ να σας πάρει μεταγραφή, λένε ότι εσείς ανακαλύψατε το «τάκλιν»… Γιατί τ’ αφήσατε αυτά;
Άστα τώρα αυτά! Τότε ο παπάς, βλέποντας ότι δεν κάνω για πουθενά αλλού άρχισε να ετοιμάζει την πανσιόν «Αρχάγγελος», η οποία τελείωσε το 1969, με λεφτά που είχε φέρει από τα υπερωκεάνια, κι έχοντας χρεωθεί και σε όλες τις τράπεζες της Ρόδου. Την έκανε δίπλα από το Γυμνάσιο και Λύκειο Αρχαγγέλου. Σήμερα από κάτω είναι σούπερ μάρκετ και από πάνω δωμάτια. Δεν υπήρχε τότε Φαληράκι, μόνο η Λίνδος είχε τουρίστες.

Λανσάρατε τη βράκα ως μέρος της ενδυμασίας σας, κάτι που έχει παίξει ρόλο στην προσέλκυσή τους και τη φοράτε ακόμα στις εμφανίσεις σας.
Έρχονταν Αρχαγγελίτες για το Πάσχα και τους έντυνα με τις παραδοσιακές στολές για την περιφορά του Επιταφίου, όπως ήταν οι παππούδες οι Αρχαγγελίτες ντυμένοι βρακάδες, στην καθημερινότητά τους. Έβαζα εγώ τη βράκα, έντυνα και τους τουρίστες, μέχρι και σήμερα, όποτε έκανα και κάνω ελληνικές βραδιές. Στο Νείλο, στην Ταϋλάνδη, να φοράω το μανδύα τον ελληνικό…. ξέρεις τι ωραία έχω περάσει εγώ; Να μ’ αγαπάει ο κόσμος γιατί τον αγαπώ κι εγώ. Ολλανδία, σε ελληνικά εστιατόρια να κάνω το evening.

Στην Τυνησία έτυχε να παίζουν ελληνική μουσική «Μαρία με τα κίτρινα, ποιόν αγαπάς καλύτερα...», μπαίνω με τη βράκα και να μη μ΄ αφήνουν να φύγω. Τώρα πάλι το χειμώνα πηγαίνω Ολλανδία, σε ελληνικά εστιατόρια και κάνω το evening. Ο πρώτος που με παραδεχόταν ήταν ο Σπύρος Κατέχης: «πρε, Αρχαγγελίτη, με πώς διάολο φέρνεις εσύ Απρίλιο-Μάιο τουρίστες στον Αρχάγγελο και η Ρόδος είναι άδεια;»... Λέω κοίταξε να δεις, εγώ σκάβω... Πηγαίνω στις τουριστικές εκθέσεις φορώντας τη βράκα μου και έχοντας στον ώμο το δισάκι μου, γεμάτο ούζα. Πάω στους τουρ οπερέιτορς χωρίς ραντεβού, καταφέρνω και μπαίνω και μετά πίνω μαζί τους ούζα.

Σας προσκαλούν από παντού για το κέφι και τη ζωντάνια σας. Ποιες είναι οι χώρες που επισκέπτεστε πιο συχνά;
Ολλανδία, Αγγλία, Γερμανία, Βέλγιο δέχομαι προσκλήσεις ως βρακοφόρος να τους τραγουδήσω. Αυτά θα κάνω όλο το χειμώνα, όπου γης και πατρίς. Έχουν έρθει τουρίστες όλα αυτά τα χρόνια στη Ρόδο για τον Νικόλα τον Παπά, αμέτρητοι. Υπάρχει τουρίστρια Αμερικανίδα, που ήρθε με κρουαζιερόπλοιο στον Πειραιά, πήρε τ’ αεροπλάνο και ήρθε να με δει και να φύγει. Τους φιλοξενώ στο κεπούλι μου στον Αίθωνα, να τους κάνω σαλάδα. Όπου και να βρεθώ στην υφήλιο, το τραγούδι μου είναι το συρτάκι. Ενώνω τους Αρχαγγελίτες με τους τουρίστες. Με καλούν στο εξωτερικό παντού, μόνο στο φεγγάρι δεν εφτάνουν τα χρήματα να πάω να εκπροσωπήσω.

Για το γάμο σας θέλω να μου πείτε με τη σύζυγό σας, την Ολλανδέζα. Κι αυτός αντισυμβατικός!
Ο γάμος δεν έχει ξαναγίνει. Έγινε στο Γεμαχί. Να με φέρνει ο γάδαρος πάνω από το βουνό με τα σαντούρια και τα βιολιά, ο κόσμος ελάμενε έξω από το μοναστήρι της Αγιά Μαρίνας ενώ η νύφη η Ολλανδέζα, κόντεψε να με φουντάρει. Κρατούσα και ανθοδέσμη από ασπαλάθους και μυρτιές. Εκείνη ήρθε με Πόρσε και 100 Ολλανδούς δικούς της. Κι επειδή αυτοί δεν έχουνε προίκα ανακοίνωσα εγώ τη δική μου, πάνω από το γάδαρο. Έβγαλα ένα χαρτί και διάβασα ότι μεταξύ αυτών που θα της έδινα ήταν ένας γάδαρος «φέρων άσπρας κηλίδας εις την γαστέραν του». Το 2002 ήταν και τραβήχτηκε κι από κανάλι.

Η Ριάν, η Ολλανδέζα σύζυγός σας, σας στηρίζει πολύ!
Έχει προσφέρει πάρα πολλά γιατί εγώ είμαι άχρηστος στους υπολογιστές.

Το όνομά σας είναι Νικόλαος Παπανικόλας, αλλά το κόψατε, το απλοποιήσατε!
Το καλλιτεχνικό μου είναι Νίκος Παππάς, και με ξέρουν μ΄ αυτό σ΄ όλην την υφήλιο. Δεν ασχολήθηκα όμως να βγω στους δημοσιογράφους. Στο πρώτο ξενοδοχείο που άνοιξε στο Γεννάδι, πήρα εγώ τους πρώτους τουρίστες.

Σηκώνεται να φύγει από το τραπέζι, σαν να μην τον αγγίζει τίποτα γιατί έχει τα σχέδιά του, τα ταξίδια του, το χειμώνα μέσα στον οποίο προετοιμάζει το καλοκαίρι.

Ο παπα Γιώργης