Για μια αειφόρο τουριστική πορεία της Ρόδου...

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας-Μεταδιδάκτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Διαβάζω ότι η Ρόδος αποτελεί το δεύτερο «πείραμα» για το βιώσιμο τουρισμό μαζί με τη Σαντορίνη, σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ).

Η Ρόδος προκαλεί το ενδιαφέρον μέσα από μια διαφορετική ματιά στη σύγκλιση δύο διαφορετικών κατευθύνσεων, ήτοι: της επανατοποθέτησης του τουριστικού προϊόντος αλά και της διαχείρισης των επισκεπτών.

Ενώ η Σαντορίνη μελετάται μέσα από την αναβάθμιση των υποδομών της και τον έλεγχο των επισκεπτών και της κρουαζιέρας ώστε να εκτονωθεί η πιθανότητα του «υπερτουρισμού» στο νησί, πράγμα που συναντάμε και σε άλλα μέρη της Ευρώπης.

Για τη Ρόδο, η μελέτη της ΕΤΑΑ προτείνει ενισχυτικά τη Δημιουργία Γραφείου Συνεδρίων (θέμα που έχει απασχολήσει και παλαιότερα την τουριστική μας κοινότητα), τον εμπλουτισμό των πολιτιστικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων με την αναζήτηση μιας συγκεκριμένης ταυτότητας του νησιού. Η δημιουργία μιας στρατηγικής μάρκετινγκ σε συνέχεια της υπάρχουσας από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με παράλληλες δράσεις για εκπαίδευση, για επενδύσεις ποιότητας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Στο δεύτερο σκέλος της «διαχείρισης επισκεπτών» διακρίνεται ο σχεδιασμός των περιπατητικών διαδρομών, την επανατοποθέτηση πινακίδων και σημάνσεων προς διευκόλυνση των φιλοξενουμένων στην πόλη, ανάδειξη της προσβασιμότητας της Μεσαιωνικής Πόλης σ’ ένα κοινωνικό αρμονικό μείγμα κατοίκων και επισκεπτών.

Και τέλος η σύνδεση πρωτογενούς και τριτογενούς τομέα με τη σχετική πιστοποίηση (πράγμα που ήδη έχουν τεθεί οι βάσεις από το Υπουργείο Τουρισμού και το Επιμελητήριο Δωδ/σου).

Ο τουρισμός του αύριο δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο στον μαζικό τουρισμό. Οφείλει να εμπλουτισθεί με σχέδιο και συνεργασία ώστε να προκύψει ο αειφόρος τουρισμός ως η εναλλακτική πρόταση στη μονοδιάστατη εμπορευματοποίηση του τουριστικού προϊόντος. Ο αειφόρος τουρισμός σκέπτεται τις υπάρχουσες και μελλοντικές γενιές στα πεδία της οικονομίας, περιβάλλοντος, κοινωνίας και πολιτισμού ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των τουριστών χωρίς να θίγει όμως την κοινωνικοπολιτική κατάσταση του τόπου προορισμού.

Συνεπώς δεν είναι ένας απλός μηχανισμός για την προστασία του περιβάλλοντος.

Είναι μια «επανάσταση» που συνδράμουν όλοι για πολλά.

Είναι αναγκαίο να τονιστεί ότι η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη κάθε περιοχής εξαρτάται κυρίως από τους τοπικούς παράγοντές της (πολιτική ηγεσία, τουριστικοί φορείς, μόνιμοι κάτοικοι). Αυτοί ανάλογα με τις πολιτικές αποφάσεις που θα λάβουν και τη συνεργασία που θα αναπτύξουν έχουν τη δυνατότητα να σχεδιάσουν και να ανοίξουν τον δρόμο για την αειφόρο ανάπτυξη του τόπου τους.

Συνεπώς, η ραγδαία ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας προκαλεί επιπτώσεις που πολλές φορές έχουν αρνητικά αποτελέσματα στο οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον των τουριστικών περιοχών, ενώ μακροχρόνια μπορούν να υποβαθμίσουν την ίδια τη διαδικασία του τουρισμού εφόσον δεν υπάρχει μέτρο και χωροταξία.

Η πρόκληση είναι να καταστούν και οι τουρίστες μαζί με τους δημότες ευαίσθητοι με οικολογικοποιημένη σκέψη ώστε να συνεισφέρουν στη βιωσιμότητα των τουριστικών περιοχών και να ενθαρρύνουν τους τοπικούς παράγοντες προς αποφάσεις και σχεδιασμούς βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Ο νέος τουρίστας είναι «ψαγμένος επισκέπτης» και επιζητεί τη διαφορετικότητα και μια εικόνα γνησιότητας και αυθεντικότητας. Τα ψέματα τελείωσαν.

Ο τουρίστας «παραγκωνίζει» τον χώρο του ταξιδιώτη, φωτογραφίζει τα πάντα, ακόμη και τον ίδιο τον ταξιδιώτη, μετατρέποντάς τον σε αξιοθέατο, κομμάτι του τουριστικού παζλ που καλείται ο τουρίστας να το συμπληρώσει. Έτσι το ταξίδι μετατρέπεται σε μια μηχανική αποθέωση γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχουν «πέρατα του κόσμου».

Καταγράφεται μια αντιπαράθεση ταξιδιώτη και τουρίστα σχετικά με την ουσία του ταξιδιού. Παρά τα προβλήματα ο τουρίστας παραμένει ένα ειδικό μέγεθος του μαζικού ρεύματος και των οικονομικών ωφελειών του, ξεχωρίζοντας από τον ρομαντικό αλλά εγωπαθή μοναδικό ταξιδιώτη.

Χρειάζονται και οι δύο τύποι στον μύλο της τουριστικής αειφορίας ώστε το υπάρχον μοντέλο του τουρισμού στο νησί να μετατραπεί σε ελπιδοφόρο, εναλλακτικό και κερδοφόρο.

Είμαστε υποχρεωμένοι να συμβάλλουμε όλοι σε αυτό το σχέδιο νικώντας προκαταλήψεις και βαρίδια της συνήθειας και του άτοπου.