Μια πλατεία σαν τις άλλες- Το παράδειγμα της πλατείας Κύπρου

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας-Μεταδιδάκτορας
του Πανεπιστημίου Αιγαίου

Με την ευκαιρία του διαλόγου που αναπτύσσεται για την πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα και την επαναφορά της στην αρχική μορφή της με το δεσπόζον σιντριβάνι της, στοχάστηκα την πλατεία Κύπρου της Ρόδου.
Η πλατεία, η οποία αποτελεί τοπόσημο για το νησί συγκεντρώνοντας πολυποίκιλες χρήσεις και ιστορία. Μια πλατεία ξεχωριστή, μοναδική, νευραλγική.

Στις αρχές του ’60 με την ανάπτυξη της πόλης φάνταζε σαν μια όαση από τα εξωτικά μέρη, ικανή ακόμη και να σταθεί κάποιος στη μέση της για να μπορέσεις να μιλήσει ή να θαυμάσει τα νεοκλασικά που την περιτριγύριζαν.
Ήταν μια λατρεμένη εποχή, που ακόμη η «επίθεση» του τουρισμού και της οικοδόμησης ήταν στα σπάργανα, όταν οι κλίνες στην πόλη μετρούσαν μερικές εκατοντάδες, όταν ακόμη η Νέα Αγορά ανθούσε, όταν ακόμη τα αυτοκίνητα ήταν μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, όταν ακόμη οι άνθρωποι βρίσκονταν στους δρόμους για να μιλήσουν, για να αστειευτούν, να κουτσομπολέψουν.

Όταν ακόμη τα «μαράσια» ήταν χρωματιστά από τις βουκαμβίλιες και τους ιβίσκους, όταν ακόμη οι Ροδίτες/Ροδίτισσες στα πεζούλια τους «άνοιγαν τις καρδιές τους», όταν ακόμη ο λόγος ήταν συμβόλαιο, η Παλιά Πόλη ήταν ο πνεύμονας της πόλης, όταν ακόμη το «τσιμέντο» δεν είχε καταλάβει το τοπίο και την σκέψη μας.

Από τα τότε, η πόλη αισθάνθηκε την έκρηξη, την απογείωση του τουριστικού ρεύματος και των αυτοκινήτων, της αλλαγής χρήσης γης και της υπερ-επιχειρηματικότητας και της εμπορευματοποίησης.

Σήμερα πλέον η πλατεία Κύπρου μοιάζει σαν όλες τις άλλες πλατείες της σύγχρονης εποικοδόμησης. Χωρίς ιδιαιτερότητα και ταυτότητα πορεύεται συμπληρωματικά της λειτουργίας της πόλης με κτήρια ανάμικτης αρχιτεκτονικής, χωρίς το αίσθημα του δημόσιου χώρου και της μεγέθυνσης του κοινού οφέλους.

Η προτεινόμενη ανάπλαση «ως ανοιχτό κέντρο εμπορίου» της περιοχής πέριξ της Πλατείας από τους συμμετέχοντες δημιουργεί την ελπίδα για μια άλλη ματιά της Πλατείας. Η «απρόσωπη πλατεία» δεν μπορεί να είναι ένα κέντρο διεκπεραίωσης της ροής των αυτοκινήτων εγκλωβισμένη σε γωνίες και σε παράγωνα, στην μυρωδιά του καυσαερίου αλλά κυρίως να «εκπέμπει» το θάνατο του δημόσιου χώρου.

Η πλατεία Κύπρου χρήζει αναμόρφωσης και αναδιατύπωσης στο πνεύμα της συμμετοχικής συζήτησης για ένα κόσμο διασύνδεσης και ανταλλαγής γνώσεων και δράσεων για το κοινό καλό, για τη βιώσιμη πορεία του τόπου μας.
Αλλά πάνω από όλα να καθιερωθεί η πλατεία στη συνείδηση της μεταμοντέρνας Ρόδου, ως πνεύμονας των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων αφήνοντας πίσω την ανωνυμία και την απροσωπία.

Θέλουμε να μην μοιάζουμε με τους άλλους, αλλά να αγαπάμε τη Ρόδο το ίδιο.