Η Πανδημία του Δυτικού Νεοκρατισμού

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Ηλίας Καραβόλιας

Ήταν Νοέμβριος του 2017 και πριν επιβάλλει ο πρόεδρος Τραμπ τους δασμούς των ΗΠΑ σε κινεζικά προϊόντα ο πάντα διορατικός και έμπειρος Αθ. Παπανδρόπουλος με άρθρα του σε έγκριτες εφημερίδες και sites τότε μιλούσε για το πώς ο καλπάζων «κινεζικός νεοκρατισμός» θα δημιουργούσε τις συνθήκες για την επικράτηση παρόμοιου μοντέλου νεοκρατισμού στον δυτικό κόσμο. Τότε πολλοί αναλυτές ίσως να το είδαν ως μια ακόμα θεωρητική προσέγγιση για την Κίνα και τη μεγέθυνσή της.

Πέρασαν μόλις 2,5 χρόνια και ζούμε ένα φαινόμενο απίστευτο στην παγκόσμια ιστορία. Θάνατοι χιλιάδων ανθρώπων και ταυτόχρονο εγκλεισμό της Οικονομίας σε Ευρώπη-ΗΠΑ. Όλοι παραθέτουν δεδομένα μετά απο μελέτες ώστε να κατανοήσουμε το πρωτόγνωρο φαινόμενο για την ανθρωπότητα.Ταυτόχρονα είναι γνωστές πολλές διεθνείς αναλύσεις για τον πολυετή ρυθμό καπιταλιστικής μεγέθυνσης της Κίνας.

Ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα κυρίως μέσω των εξαγωγών της, που όμως άρχισε προ ενός έτους να επιβραδύνεται ως φαινόμενο μετά και την επιβολή δασμών σε κινεζικά προιόντα απο τον Τραμπ. Ήταν φυσικά εμφανή τα σημάδια του εμπορικού πολέμου που τότε ξεκινούσε. Πόλεμος που κορυφώθηκε με την απαγόρευση/ έξωση απο της ΗΠΑ του τηλεπικοινωνιακού κολοσσού Huawei και της ανάπτυξης δικτύων 5G στις τηλεπικοινωνίες-μείζον πεδίο πολέμου στο παγκόσμιο ψηφιακό τοπίo.

Τα στοιχεία λοιπόν έδειχναν τον Νοέμβριο 2019 (βλ www.kathimerini.gr/1053119/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/epistrefoyn-oi-amfivolies-gia-ta-statistika-stoixeia-ths-kinas) ότι προσπαθούσε το κινεζικό καθεστώς να δείξει στην παγκόσμια κοινή γνώμη βελτίωση στην καμπύλη επιβράδυνσης του ΑΕΠ της μετά τον έμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ. Τι ζούμε σήμερα, 3 μήνες μετά;

Έχουμε οικονομική καθήλωση σε ΕΕ-ΗΠΑ, αφού ζούμε σοκ πτώσης σε εργασία και κατανάλωση, άρα σε προσφορά και ζήτηση. Επίσης ακούμε για τεράστιες ποσότητες νέου χρήματος που θα εκδοθεί απο ΕΚΤ, FED, ΕΕ, Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση ΗΠΑ, ώστε να τονωθούν συνολικά οι οικονομίες.

Με απλά λόγια: στη Δύση έχουμε σχεδόν σταματήσει και να παράγουμε αλλά και να ψωνίζουμε προϊόντα και υπηρεσίες ενώ σήμερα σχεδόν μόνο η Κίνα παράγει-που δεν έχει πια καραντίνα στα εργοστάσιά της. Και φυσικά εμείς είμαστε που θα ψωνίσουμε ξανά -μετά την καραντίνα- τα προϊόντα της αφού εν τω μεταξύ η παραγωγή αμερικανικών/ευρωπαϊκών προϊόντων είχε ήδη άρχισε να πέφτει αρκετά πριν την πανδημία (βλ. www.capital.gr/diethni/3411115/ipa-ptosi-tis-biomixanikis-paragogis-ton-ianouario-me-fonto-tin-boeing)

Να θυμίσω ότι το Πεκίνο έχει στην κατοχή του συνολικά $1,12 τρισ. αμερικανικά κρατικά ομόλογα και άγνωστο- σε μένα τουλάχιστον- πόσα αμερικανικά και ευρωπαϊκά εταιρικά. Κατέχει δε και αρκετά ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα, περίπου 500 δισ. λένε κάποιες πηγές. Έχει λοιπόν συγκριτικό πλεονέκτημα στις νομισματικές σχέσεις-ας το κρατήσουμε αυτό γιατί είναι ύψιστης σημασία στο καθεστώς οικονομικού νεοκρατισμού που έχτισε μεθοδικά.

Ευρώπη και ΗΠΑ περνούν δύσκολη περίοδο με τη μεγάλη ύφεση προ των πυλών. Αφού με τα μηδενικά επιτόκια το χρήμα δεν κυκλοφόρησε τελικά εντός του παραγωγικού/ εμπορικού κυκλώματος, τώρα η δημοσιονομική επέκταση θα είναι μάλλον αναγκαστική επιλογή. Και φυσικά θα είναι βόμβα στα θεμέλια των Πολιτειών στην Αμερική αλλά και των κρατών-μελών στην ήπειρο μας. Η λύση όμως είναι σχεδόν μονόδρομος.

Κρατική παρέμβαση που ίσως στο άμεσο μέλλον να περιλαμβάνει και κρατικοποιήσεις εταιρειών, προγράμματα νέας λιτότητας, ασυμφωνία εταίρων στην ΕΕ για το ύψος και τη μορφή των δημοσιονομικών στόχων και στην έκδοση ευρωομολόγων (να μην επαναλαμβάνουμε όσα γράφουν εδω και εβδομάδες πολλοί έγκριτοι αναλυτές).

Κυρίως γεννιέται μια «ορθολογική διστακτικότητα» για εκκαθάριση εταιρειών στον ιδιωτικό τομέα, αφού το ΑΕΠ θα υποχωρήσει παντού και η ανεργία θα εκτοξευθεί τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ. Η σπειροειδής αυτή συσχέτιση θα γεννήσει ένα κύμα νεοκρατισμού ειδικού τύπου που θα διαφέρει μεν ως προς τα βασικά του χαρακτηριστικά απο το κινεζικό οικονομικό καθεστώς (σημ: όσο και αν ζούμε βιοπολιτική επιβολή απο φιλελεύθερες κυβερνήσεις).

Αλλά ελλοχεύει ένας κίνδυνος: πιθανή -έστω και μερική -κρατικοποίηση του δυτικού τραπεζικού συστήματος θα οδηγήσει τις οικονομίες της Δύσης σε μια νέα φάση. Σε ένα νέο είδος μεταλλαγμένου κρατικοδίαιτου καπιταλισμού με άγνωστες τις πιθανές στρεβλώσεις απο φαινόμενα εκμετάλλευσης ευκαιριών εκ μέρους των ολιγαρχικών ελίτ.

Ο δυτικός νεοκρατισμός των πολλών τρισ. δολαρίων/ευρώ που θα διατεθούν είναι φυσικά αναγκαία παράπλευρη συνέπεια της μεγάλης κρίσης που ζούμε λόγω της απίστευτης οικονομικής αδράνειας. Μένει στις κυβερνήσεις να σχεδιάσουν κεντρικά (αναγκαστικά) και με χρονοδιάγραμμα ακρίβειας έναν στρατηγικό τρόπο απεγκλωβισμού αγορών και οικονομιών από τον πιθανό κίνδυνο της υπερπροστατευτικής πολιτικής.

Μια πολιτική που κάνει ακριβώς την ίδια ζημιά με την πλήρη απορρύθμιση αγορών, την υπερφιλελευθεροποίηση κανόνων και μέτρων εποπτείας στις οικονομίες.

Δεν είναι κακό να αναστηθεί ο Κέυνς. Αρκεί να μην ξεθάψουμε μαζί του και τον κρατικό καπιταλισμό που σήμερα δεν μπορεί να μοιράσει ισότιμα στους λαούς την ευημερία άσχετα αν και η παγκοσμιοποίηση φαίνεται να απέτυχε σε αυτό...