23 χρόνια από τον θάνατο του Δωδεκανήσιου πολιτικού Ιωάννη Γ. Ζίγδη

Rodiaki NewsRoom

(Πνευματικό Κέντρο Λίνδου «Ιωάννης Γ. Ζίγδης» - Το ιστορικό της ίδρυσής του)

Γράφει ο Κυριάκος Ι. Φίνας

Στις 21 Οκτωβρίου 2020 συμπληρώθηκαν 23 χρόνια από τότε που ο συμπατριώτης μας Οικονομολόγος και Πολιτικός Ιωάννης Γ. Ζίγδης έφυγε για το μακρινό ταξίδι, το αχερούσιο το στερνό, αφήνοντας παρακαταθήκες πολιτικής συνέπειας και αρετής, η οποία κατά τον Αθηναίο τραγικό ποιητή Ευριπίδη, ζει και μετά θάνατον.

Ο Γιάννης Ζίγδης, πρωτότοκο παιδί του δημοδιδασκάλου Γεωργίου και της Χρυσάνθης, το γένος Γανωτάκη, γεννήθηκε στη Λίνδο το 1913, στη σκλαβωμένη τότε Δωδεκάνησο, στις αρχές της μεθοδευμένης ανθελληνικής 33ετούς (1912-1945), ιταλικής κατοχής, που είχε διαδεχθεί τα 389 χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς (1523-1912).

Παρά ταύτα, σε πείσμα του χρόνου, τα δώδεκα λαμπερά διαμάντια του Αιγαίου άντεξαν και αντλούσαν δυνάμεις επί 6,5 αιώνες περίπου, σαν τον μυθικό πρόγονό μας, τον Ανταίο.

Στις 8.2.1996 υπό την ιδιότητα του Προέδρου της Κοινότητας Λίνδου εισηγήθηκα στο Κοινοτικό Συμβούλιο ότι πρέπει η Λίνδος να τιμήσει εν ζωή το τέκνο της, τον Γιάννη Ζίγδη και να εξευρεθεί στην Κοινότητά μας ο κατάλληλος κτηριακός χώρος, όπου θα εκτεθεί οτιδήποτε αφορά τη ζωή και το έργο του Λίνδιου Πολτικού Γιάννη Ζίγδη. Η πρότασή μου έγινε ομόφωνα αποδεκτή από όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου της Λίνδου και αυτά της Αντιπολίτευσης.

Τούτο εγνώρισα με επιστολή μου στον Γιάννη Ζίγδη και του ζήτησα να μας διευκολύνει στη συγκέντρωση του υλικού που τον αφορά, όπως για παράδειγμα φωτογραφίες, τιμητικές διακρίσεις, συγγραφικό έργο, αγορεύσεις στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, σε Διεθνείς Οργανισμούς κ.λπ.

Από την επιδειχθείσα συμπεριφορά του διαπίστωσα ότι ο Γιάννης Ζίγδης άρχισε να προβληματίζεται για όσα του έγραψα και μου απέστειλε επιστολή στις 18 Νοεμβρίου 1996 και μου γνωστοποίησε ότι κατή ρτισε διαθήκη και ότι ένα κεφάλαιο αναφέρεται στην Κοινότητα της αγαπητής Λίνδου και δεν θα ήθελε να γίνει λόγος επί του προκειμένου. Σεβάστηκα την παράκλησή του.

Ο Γιάννης Ζίγδης απεβίωσε στις 21 Οκτωβρίου 1997. Η διαθήκη του δημοσιεύθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών στις 21 Νοεμβρίου 1997, ένα μήνα περίπου από τότε που έπαψε να κτυπά η καρδιά του. Επικυρωμένο αντίγραφο από τη συμβολαιογράφο Α. Νικολάτου - Θεοδωρικάκου πήραμε στις 9 Ιανουαρίου του 1998 και συνοδευόταν με την παρακάτω επιστολή:

«Αθήνα 30 Δεκεμβρίου 1997
Προς τον Πρόεδρο Κοινότητας Λίνδου
κ. Κυριάκο Φίνα
Κύριε Πρόεδρε,
Σας στέλνω συνημμένα επίσημο αντίγραφο της Διαθήκης του αείμνηστου Ιωάννη Γ. Ζίγδη, που δημοσιεύθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών και στην οποία Διαθήκη τιμάται η Κοινότητα Λίνδου-Ρόδου, για τις περαιτέρω ενέργειες εκ μέρους σας.
Με εκτίμηση,
Α. Ν. Θεοδωρικάκου».
Από το κείμενο της Διαθήκης πιστοποιείται κατά τον πλέον εύγλωττο τρόπο η αγάπη του Γ. Ζίγδη για τη Λίνδο. Και εγώ προσωπικά, όμως, αισθάνθηκα ικανοποίηση ότι έγινε δεκτή η εισήγηση που του είχα κάνει.

Απόσπασμα από τη Διαθήκη του Γιάννη Ζίγδη
α) «...Στην Κοινότητα Λίνδου της Ρόδου, που είναι γενέτειρά μου, να περιέλθουν τα εξής: Το αρχείο μου, τα ευρισκόμενα στη βιβλιοθήκη μου πρακτικά της Βουλής, ως και όσα εκ των βιβλίων της βιβλιοθήκης μου αφορούν τη Δωδεκάνησο, β) Το ακίνητό μου, οικία μετά του οικοπέδου της, που βρίσκεται επί της οδού Ευριπίδου, αριθμός 16 στην πολιτεία της Κηφισιάς-Αττικής, προκειμένου η εν λόγω κοινότητα να το πουλήσει και να χρησιμοποιήσει τα εκ της πωλήσεώς του χρήματα για την κατασκευή στη Λίνδο ενός ανάλογου με την ιστορία της Πνευματικού Κέντρου, στο οποίο θα φυλάσσονται τα Αρχεία της Κοινότητας ως και το αρχείο μου και όσα από τα βιβλία μου, όπως παραπάνω αναφέρω, αφήνω στην κοινότητα Λίνδου και στο οποίο Πνευματικό Κέντρο θα υπάρχει ένα τμήμα που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αίθουσες παραμονής διακεκριμένων ξένων μελετητών της Ιστορίας και των Μνημείων της κοινότητας Λίνδου».
• • •
Όπως αναφέρω στην αρχή του άρθρου μας ο Γιάννης Ζίγδης απεβίωσε στις 21 Οκτωβρίου 1997 και σε εκτέλεση επιθυμίας του η ταφή του έγινε στη Λίνδο, όπου και αναπαύεται. Ανεγέρθηκε ο κατάλληλος τάφος, στην πλάκα του οποίου, πάλι ύστερα από εκφρασθείσα επιθυμία του, χαράχθηκαν τα εξής: «Υπηρέτησα τη Δωδεκάνησο και την Ελλάδα. Πολέμησα από παιδί κάθε τυραννία». Το Κοινοτικό Συμβούλιο Λίνδου, ύστερα από εισήγησή μας, τιμώντας τη μνήμη του Ανδρός, τον ανακήρυξε Μέγα Ευεργέτη, έδωσε το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της Λίνδου, που οδηγεί στο μέρος της οικίας που γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Ανέθεσε, δε, στον καθηγητή-Γλύπτη Κωνσταντίνο Παλαιολόγο τη φιλοτέχνηση της προτομής, η οποία τοποθετήθηκε σε κατάλληλο σημείο της Κωμόπολης, την Πλατεία.

Από πλευράς μας, χωρίς καθυστέρηση προχωρήσαμε στα σχετικά, με την υλοποίηση της βούλησης του Γιάννη Ζίγδη, αφού εν τω μεταξύ ξεπεράστηκαν όλα τα πάσης φύσεως γραφειοκρατικά ζητήματα. Ωστόσο, επειδή η δωρεά γινόταν προς νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (στην κοινότητα Λίνδου, όλα έγιναν υπό την επίβλεψη και έγκριση του υπουργείου Οικονομικών.

Στη φάση αυτή έγινε και η αποδοχή από την κοινότητα Λίνδου της δωρεάς του Γιάννη Ζίγδη. Έτσι, με δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό, που έγινε στην Αθήνα, με την παρουσία και του εκπροσώπου του αρμόδιου υπουργείου, δόθηκε η οικία που δώρισε ο Γιάννης Ζίγδης, αντί του ποσού των διακοσίων είκοσι εκατομμυρίων δραχμών.

Το ως άνω ποσό κατατέθηκε άμεσα και έντοκα στην Εθνική Τράπεζα, δεσμευμένο μέχρι να αρχίσουν οι οικοδομικές εργασίες του Πνευματικού Κέντρου στη Λίνδο, σύμφωνα με την επιθυμία του Γιάννη Ζίγδη. Εν τω μεταξύ, και όλες τις περαιτέρω ενέργειες και διαδικασίες για την ανέγερση του κτηρίου για το Πνευματικό Κέντρο στη Λίνδου τις άρχισαν και αποτελείωσαν οι διάδοχοί μας στο Κοινοτικό Συμβούλιο Λίνδου, καθόσον εγώ δεν έθεσα υποψηφιότητα νέας επιλογής μου και ασχολούμουν με τη δημοσιογραφία στην τοπική εφημερίδα «Πρόοδος Δωδεκανήσου».

Το οικόπεδο της ανέγερσης του Πνευματικού Κέντρου δωρήθηκε από την Εκκλησία Λίνδου. Και εδώ χρειάστηκε αρκετός χρόνος για την παραχώρηση, καθόσον απαιτούνταν συγκατάθεση από το Πατριαρχείο. Παρακολουθούσα, εν τω μεταξύ, την πορεία ανέγερσης του Πνευματικού Κέντρου και όπου ήταν απαραίτητη η επέμβασή μου, με όλη την καλή μου διάθεση, την προσέφερα.

Χρειάστηκαν 8 χρόνια περίπου για να διεκπεραιωθούν όλες οι διαδικασίες.Το χρονικό διάστημα που διανύουμε είναι ευτύχημα για την καλή λειτουργία του Πνευματικού Κέντρου «Ιωάννη Γ. Ζίγδη». Δήμαρχος στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές αναδείχθηκε ο κ. Αντώνης Καμπουράκης, γιος του πεπειραμένου μακαρίτη Ξενοδόχου Βασιλείου Καμπουράκη. Με δαπάνη του δήμου Ρόδου συμπληρώνεται όποια λεπτομέρεια λειτουργίας του Κέντρου του χρειάζεται και η εργασία παρακολούθησης ανατέθηκε στους αντιδημάρχους κ.κ. Νικόλαο Καραμαρίτη και Αθανάσιο Στάμο.

Ένα γεγονός από τα παιδικά χρόνια του Ιωάννη Γ. Ζίγδη
Ο Γιάννης Ζίγδης από μικρό παιδί γεύτηκε την απάνθρωπη φασιστική διακυβέρνηση του δωδεκανησιακού συμπλέγματος. Στην αυτοβιογραφία του παραθέτει, μεταξύ άλλων, δύο περιστατικά, τα οποία, όπως αναφέρει, έμειναν χαραγμένα στη μνήμη του και στην υπόλοιπη ζωή του. «...Ήμασταν στην τετάρτη τάξη του Δημοτικού. Οι Ιταλοί πήγαν στο Σχολείο μας σε μία φασιστική φιέστα στην Εκκλησία του Σαν Τζιοβάννι, του σημερινού Ευαγγελισμού.

Τότε δεν μπορούσες να πεις ότι δεν θα πας, γιατί την άρνησή σου θα την πλήρωνε όλη η οικογένεια. Εκεί, μέσα στην Εκκλησία μάς έβαλαν σε μια γωνία και μας επιτηρούσαν πολύ, μήπως κάποιος από εμάς κάνει καμιά ζαβολιά. Δεν το άντεξα. Και άρχισα να ψιθυρίζω στους διπλανούς μου: «Αυτοί οι αχάριστοι. Η Εκκλησία είναι για να λατρεύεις τον Θεό και όχι τον Μουσολίνι». Χωρίς να το καταλάβω, μ’ άρπαξε κάποιος από το σβέρκο και με έβγαλε από την Εκκλησία. Ήταν ένας από τους φασίστες, που μας επιτηρούσαν. Μόλις βγήκαμε έξω, με πήγε στην προκυμαία και μου είπε: «Τώρα κάνε τον σταυρό σου, γιατί θα σε ρίξω στη θάλασσα, αναιδέστατε». Ευτυχώς, δεν το έκανε, κι έτσι γύρισα τρομαγμένος μεν, περήφανος δε στο σπίτι».

Ύστερα από 29 χρόνια, συνέχεια ο Ζίγδης, η Θεία Πρόνοια το θέλησε έτσι ώστε ο Δωδεκανήσιος Πολιτικός και πολέμιος του φασισμού Ιωάννης Ζίγδης να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα, ως Υπουργός, όταν διεξάγονταν οι διαπραγματεύσεις για το ύψος και το είδος των αποζημιώσεων στα Δωδεκάνησα από την Ιταλία στην Ελλάδα.

...Θέλω να σας πω ξανά ότι ουδέποτε ξέχασα την καταγωγή μου, ότι είμαι Λινδιακός και δεν θα ξεχάσω ποτέ -κι όταν ακόμα έλθει η ώρα να πω το: «νυν απολύεις τον δούλον σου...». Και θέλω να σας εκμυστηρευθώ και τούτο: Όταν δεν θα είμαι πια ζωντανός, θέλω να ταφώ εδώ στη Λίνδο, στον «Αχταρμά», εκεί που πέφτει το έδαφος προς τη θάλασσα και βλέπει κανείς από κάτω την Παλαίστρα, απέναντι στον Οικισμό της Λίνδου, την Ακρόπολη, τον τύμβο του Κλεόβουλου, τον απέραντο Πόντο...
Γιάννης Ζίγδης