Το ταξίδι του Μαγγελάνου και η Ρόδος

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Σάββας Καραταπάνης
Ιατρός

Με αφορμή την δωρεά, που έγινε το περασμένο καλοκαίρι από την Ισπανική Πρεσβεία στην Αθήνα, ενός μνημείου αφιερωμένου στο επικό ταξίδι του περίπλου της γης από τον Μαγγελάνο κάνω αυτή τη δημοσίευση στη φιλόξενη εφημερίδα σας.

Αν και Πορτογάλος, ο Μαγγελάνος βρέθηκε να υπηρετεί στην Ισπανική Αυλή προσεγγίζοντας τους Βασιλείς της και πείθοντάς τους να χρηματοδοτήσουν το μεγάλο ταξίδι.
Κατέφυγε σε αυτούς, αφού ο Πορτογάλος Μονάρχης τον αντιμετώπισε με επιφυλακτικότητα, αρνούμενος τις προτάσεις του για τη μεγάλη αποστολή του Πρώτου Περίπλου της Γης.

Η συζήτηση που έγινε στο νησί μας αναφερόταν στη συμμετοχή τεσσάρων Ρόδιων ναυτικών και επεκτάθηκε στο μέρος όπου θα έπρεπε να τοποθετηθεί το μνημείο.

Υπήρξε άρνηση για την τοποθέτησή του στη Μεσαιωνική Πόλη, όπου η προβολή του θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Η Ρόδος όμως είχε ακόμα μεγαλύτερη και ουσιαστική συνεισφορά στη μεγάλη αυτή ναυτική περιπέτεια αφού σε ηγετικές θέσεις στο ταξίδι μετείχαν άλλοι δύο «Ρόδιοι».

Ο ένας ήταν ο λοστρόμος Φραντσίσκο Αλμπο, ο οποίος αργότερα έγινε πλοηγός και συνέγραψε για το ταξίδι προσφέροντας πληροφορίες που αφορούσαν όμως γεωγραφικά και αστρονομικά στοιχεία.
Το ύφος του όμως δεν παρουσίαζε καμία λογοτεχνική αρετή.

Ο δεύτερος είναι ο Ενετός Αντόνιο Πιγκαφέτα (1492-1531) ο οποίος με ιδιαίτερη τιμή και υπερηφάνεια χρησιμοποιεί τον τίτλο που κατέχει και που είναι του «Ιππότη της Ρόδου». Αυτός συνέγραψε όλο το ιστορικό του επικού ταξιδιού με αρχηγό τον Μαγγελάνο, τον οποίο εκτιμά ιδιαίτερα.

Οι δύο άνδρες έχουν ισότιμη σχέση αφού ο τίτλος του Ιππότη της Ρόδου είχε ιδιαίτερη αίγλη και υψηλότατο κύρος στην Ευρώπη, γιατί πολεμούσαν με ιδιαίτερη επιτυχία του Οθωμανούς.
Το ταξίδι ξεκινά στις 20 Σεπτεμβρίου του 1519 με πέντε πλοία και 270 άνδρες (δεν υπήρχε ούτε μια γυναίκα).

Στις 27 Απριλίου 1521 σκοτώνεται στις Φιιλιππίνες ο Μαγγελάνος σε σύγκρουση με ιθαγενείς και την αρχηγία αναλαμβάνει ο Ισπανός Ελκάνο, που ολοκλήρωσε την αποστολή το Σεπτέμβριο του 1522 με ένα μόνο πλοίο το «Βικτώρια».
Δεκαοκτώ άνδρες μόνο επιβίωσαν και ένας απ’ αυτούς είναι ο Αντόνιο Πιγκαφέτα.

Τα αμπάρια του Βικτώρια ήταν γεμάτα με μπαχαρικά και ήταν αρκετά για να χρηματοδοτηθεί όλη η αποστολή.
Η Ρόδος πολεμάει ακόμη τους Οθωμανούς αλλά στο τέλος του 1522 παραδίδεται και οι Ιππότες αποχωρούν ακολουθούμενοι οικειοθελώς από 4.000 Ρόδιους Ορθοδόξους.

Ο Πιγκαφέτα επισκέπτεται τον τελευταίο Μεγάλο Μάγιστρο της Ρόδου τον Φιλίπ του Βιλέ Ντε Λιλ Αντάμ, του αφιερώνει το βιβλίο που περιγράφει με διεισδυτικό τρόπο το μεγάλο ταξίδι.

Εκείνος χρηματοδοτεί την έκδοσή του και έτσι έχουμε μέχρι σήμερα ένα πολύτιμο ιστορικό ντοκουμέντο. Το έργο αυτό περιέχει πλούσιο εθνογραφικό υλικό από τη ζωή των ιθαγενών που συναντούν και επίσης αναφέρεται στην κοινωνική θέση των γυναικών, την αμφίεση και τη συμπεριφορά τους. Ακόμη περιγράφει αναλυτικά τα ζώα και τα φυτά που ανακαλύπτουν.

Είναι το σημαντικότερο ιστορικό αφήγημα για την ιδιαίτερα μεγάλη σημασίας αυτή θαλασσινή περιπέτεια, που είχε και τεράστια γεωπολιτική σημασία.
Το βιβλίο επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ πρόσφατα για όποιον αναγνώστη ενδιαφέρεται.