Σημαίες και λάβαρα της Ελληνικής Επανάστασης και τα σύμβολα του Καστελλορίζου
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 1244 ΦΟΡΕΣ
Γράφει ο
Κυριάκος Μιχ. Χονδρός
chondros.kyr@gmail.com
Οι σημαίες και τα λάβαρα, είχαν την τιμητική τους από τα χρόνια του Μεσαίωνα, οπότε δεν έλειψαν πολεμικά γεγονότα, όπου κάθε στρατός ορκιζόταν στη δική του σημαία, στο δικό του σύμβολο, με την ελπίδα της νίκης. Καμιά φορά ή της νίκης ή του θανάτου.
Εμείς οι Έλληνες, όπου δεν σταμάτησαν οι εξεγέρσεις και τα επαναστατικά κινήματα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, κάθε αρχηγός ύψωνε και από ένα δικό του σύμβολο. Πολλά από αυτά τα λάβαρα είχαν επιρροές από το Βυζάντιο, ή από την ορθόδοξη πίστη, (σταυρός, δικέφαλος αετός κ.ά.), τα οποία τα προσκυνούσαν οι Έλληνες εξεγερμένοι.
Με το παράδοξο του χρόνου ο σταυρός έγινε και πολιτικό και θρησκευτικό (εκκλησιαστικό) σύμβολο. Και μάλιστα υπήρχαν ορισμένοι κληρικοί οι οποίοι ευλογούσαν τα κινήματα ή οι πλέον τολμηροί έμπαιναν στην πρώτη γραμμή.
Κατά την Επανάσταση του 1821, εφόσον δεν υπήρχε ελεύθερο ελληνικό κράτος, δεν υπήρχε και ενιαίο σύμβολο στις μάχες, στους αγώνες.
Όσες επαναστατικές σημαίες υψώθηκαν, είχαν τρία χρώματα: το άσπρο, το κόκκινο και το μαύρο. Άλλες είχαν τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας και άλλες μια άγκυρα και άλλες τον σταυρό με τον Άγιο Γεώργιο. Ένα χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα το 1822 όταν πραγματοποιήθηκε η πρώτη Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο, όπου ψηφίστηκε το προσωρινό πολίτευμα της Ελλάδας (το πρώτο Σύνταγμα), συναντάται η πρώτη απόφαση για τη μορφή της ελληνικής σημαίας με την οποία καθιερώθηκε το κυανό και το λευκό ως τα χρώματα της.
Στις 30 Ιουλίου 1828, ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας εξέδωσε ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο τα πολεμικά και εμπορικά πλοία της Ελλάδας να φέρουν «μίαν και αυτήν σημαίαν την μέχρι σήμερον πολεμικήν».
Παρ’ όλα αυτά πολλά από τα νησιά του Αιγαίου που αγωνίστηκαν γενναία για την ανεξαρτησία της χώρας, είχαν δικά τους σύμβολα, όπως η Ύδρα, τα Ψαρά, οι Σπέτσες, η Αστυπάλαια, το Καστελλόριζο, όπου διέκρινε κανείς όχι μόνο τον σταυρό και την άγκυρα αλλά και τις λέξεις «Ελευθερία ή θάνατος» και άλλα τις λέξεις ΙΣ. ΧΡ. ΝΙ. ΚΑ.
Ερχόμαστε τώρα στο Καστελλόριζο. Το νησί αυτό συμμετείχε στον κατά θάλασσα Αγώνα, μετατρέποντας τον εμπορικό στόλο του σε πολεμικό, με κανόνια και ικανό πλήρωμα. Κατάφερε και ναυμάχησε τον τουρκικό στόλο στον κόλπο της Αττάλειας και σε άλλα σημεία του Οθωμανικού Κράτους.
Ύψωσε δική του σημαία, όπως έκαναν και τα άλλα νησιά, αλλά και πόλεις και χωριά στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Η σημαία αυτή είχε μόνο δύο σύμβολα τον σταυρό που σήμαινε πίστη στην εκκλησία του Χριστού και άγκυρα με διπλή σημασία σιγουριά για νίκη και σημείο της ναυτοσύνης. Τα δύο αυτά σύμβολα τα βλέπουμε και σε έγγραφα που συνέτασσε η Δημογεροντία Καστελλορίζου, αλλά και σε ιδιωτικά όταν αυτά τα επικύρωναν με σφραγίδα και υπογραφές τα συμβαλλόμενα μέρη. Πουθενά, μα πουθενά, δεν υπάρχουν καρδούλες, ούτε οι ονομασίες του ακριτικού και βασανισμένου νησιού, «Μεγίστη Καστελλόριζο».
Πριν προσαρτήσουμε σ’ αυτές τις διαπιστώσεις, ερευνήσαμε αρχεία και συλλογές με δικαιοπρακτικά τα οποία τεκμαίρουν την άποψη πως τα μόνο σύμβολα ήταν ο σταυρός και η άγκυρα.
Αυτά τα δύο σύμβολα, σεβάστηκαν μετά το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας, τόσο οι Γάλλοι, όσο και οι Ιταλοί.
Μάλιστα οι τελευταίοι κατασκεύασαν στην περιοχή του Κάβου ανάγλυφο με τον σταυρό και την άγκυρα, το οποίο μέχρι σήμερα υπάρχει. Το διατήρησαν ακόμη σε γραμματόσημα, σε βιβλία και σε άλμπουμ. Επομένως αποτελεί λάθος και παραχάραξη κάθε πρόσθετο σύμβολο στη σημαία του Καστελλορίζου, όπως είναιτο σχήμα της καρδιάς.
Η καρδιά, προφανώς και έχει προστεθεί σε κεντήματα σπιτιών από γυναίκες που κεντούσαν θαυμάσια έργα για να διακοσμήσουν τους τοίχους των σπιτιών τους. Καρδιές, λουλούδια, πουλιά, ζώα κ.λπ. κοσμούν κεντήματα που προξενούν ακόμα και σήμερα εντύπωση. Όχι όμως πάνω στη σημαία που πρέπει να δείχνει ο καθένας σεβασμό στην ιστορία, στον πολιτισμό και στους προγόνους.
Ο λαός, ο πάντα σοφός λαός, μας, έχει λόγια παρηγοριάς. Το ποτέ δεν είναι αργά (για να διορθώσεις ένα λάθος, προσθέτουμε εμείς). Και το όλα διορθώνονται (αρκεί να το θέλει κανείς).
Και το πλέον εντυπωσιακό. Τουρκικό σκάφος που μεταφέρει τουρίστες από τον Αντίφιλο στο Καστελλόριζο, έχει αναρτήσει τα σύμβολα (έστω και λανθασμένα) με τη συμπλήρωση @meisexpress! Αυτά.
Σημείωση:
Το ταπεινό αυτό σημείωμα, ας είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς που έφυγαν από τη ζωή και μας παρέδωσαν σπουδαία έργα που αφορούν την ιστορία, τη λαογραφία και τον πολιτισμό του νησιού μας: Αχιλλέας Διαμαντάρας, Εμμανουήλ Κισθήνιος, Μιχάλης Γ. Πετρίδης, Ευάγγελος Βαρδαμίδης, Ευάγγελος Σπάρταλης, Γιώργος Ξενόπουλος, Ιωάννης Χατζηφώτης, Νίκος Στεφάνου και Μιχαήλ Χονδρός.
Ακολουθήστε τη Ροδιακή στο Google News
