Σωτήρης Ντάλης: Το διακύβευμα της ανάπτυξης και της Προόδου και ο κομβικός ρόλος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο
Σωτήρης Ντάλης
Πρόεδρος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών

Η καταστροφή που βιώνει τις τελευταίες ημέρες το όμορφο νησί της Ρόδου, μας οδηγεί να αναζητήσουμε την αισιοδοξία μας στα λόγια του ποιητή.

«Εγκαταλείψαμε τη ζωή μας και βρήκαμε τη στάχτη... Βρήκαμε τη στάχτη. Μένει να ξαναβρούμε τη ζωή μας, τώρα που δεν έχουμε πια τίποτα». (Από το Τετράδιο γυμνασμάτων: 1928-1937 του Γιώργου Σεφέρη).

Όλες αυτές τις μέρες που δοκιμάζεται η Ρόδος από τις καταστροφικές πυρκαγιές, είδαμε την ελπίδα και την αισιοδοξία στα μάτια των φοιτητών, των φοιτητριών και του προσωπικού του Πανεπιστημίου μας που πρωταγωνίστησαν στον εθελοντισμό.

Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτελεί τον ορισμό της αισιοδοξίας και της δημιουργίας, γιατί είναι η συνέχεια του οράματος ενός από τους κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες παγκόσμιας εμβέλειας, του μαθηματικού και συνεργάτη του Αϊνστάιν, Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, ο οποίος πρότεινε στον Ελευθέριο Βενιζέλο την ίδρυση Ιωνικού Πανεπιστημίου στη Σμύρνη.

Πράγματι, ο Βενιζέλος τον κάλεσε το 1919 να οργανώσει ένα πανεπιστήμιο που θα λειτουργούσε ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Δυστυχώς, το σχέδιο το συμπαρέσυρε η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.

Ο Καραθεοδωρή γεννήθηκε το 1873 στο Βερολίνο, όπου σπούδασε και ήρθε στην Αθήνα για να διδάξει για μικρό διάστημα στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Τότε πρότεινε την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Η ιδέα του θα υλοποιηθεί αρκετά χρόνια αργότερα με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αιγαίου το 1984, ενός περιφερειακού πανεπιστημίου που αποτελεί φάρο εκπαιδευτικής ποιότητας, διαμορφώνοντας το ανθρώπινο κεφάλαιο τόσο σε τοπικό, περιφερειακό αλλά και πανελλήνιο επίπεδο.

Σήμερα, η παρουσία του Πανεπιστημίου σ’ όλο το εύρος των νησιών του Αιγαίου προσδίδει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα που διαχέεται από τη γεωπολιτική και γεωοικονομική του βαρύτητα, ευρύτατα στη ΝΑ Μεσόγειο.

Ειδικότερα, το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, ιδρύθηκε το 1997 και λειτουργεί στη Ρόδο στο πλαίσιο της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών. Αποτελεί το μοναδικό Πανεπιστημιακό Τμήμα «Σπουδών Περιοχής» στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Με διεπιστημονικό αντικείμενο τις Μεσογειακές Σπουδές προσφέρει υψηλής ποιότητας, προπτυχιακά, μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, διδακτορικές σπουδές και μεταδιδακτορική έρευνα.

Με θεσμοθετημένες τρεις Επιστημονικές Κατευθύνσεις Ειδίκευσης, στην Αρχαιολογία, την Γλωσσολογία Νοτιοανατολικής Μεσογείου και τις Διεθνείς Σχέσεις και Οργανισμούς, έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα στο Πρόγραμμα Σπουδών του, την υποχρεωτική διδασκαλία και εκμάθηση τριών γλωσσών της Μεσογείου, των Αραβικών, Εβραϊκών και Τουρκικών. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε και ως πρωτοπορία στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Παράλληλα με το σύγχρονο και δυναμικό Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών, στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, λειτουργούν Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών στα γνωστικά αντικείμενα και των τριών Επιστημονικών Κατευθύνσεων του Τμήματος.

Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών έχει κατακτήσει μία θέση ισότιμου και πολύτιμου εταίρου στην αναπτυξιακή πορεία της περιοχής της Δωδεκανήσου και διαδραματίζει έναν ειδικό εθνικό σκοπό και ως τέτοιο πρέπει να το βλέπει η Πολιτεία.

Στη σημερινή εποχή της αστάθειας και της ανακατάταξης των διεθνών σχέσεων σε μία άκρως κομβική περιοχή που βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, επιτελεί έναν ειδικό εθνικό σκοπό με την αλληλοτροφοδότηση γνώσεων, έρευνας και προτάσεων και προσδίδει ένα πλέγμα συγκριτικού πλεονεκτήματος στην πόλη της Ρόδου και στα γύρω νησιά.

Η γνώση και η τεχνολογία αντιμετωπίζονται σήμερα ως προαπαιτούμενα για τη μετάβαση στην κοινωνία του μέλλοντος.

Με κινητήρια δύναμη τις τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση, βαδίζουμε σε μία εποχή ραγδαίων μεταβολών στις διαδικασίες της μάθησης και της έρευνας, οι οποίες θα βασίζονται όλο και περισσότερο στην καινοτομία.

Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών αναγνωρίζει την αναγκαιότητα σύνδεσης της εκπαίδευσης με την επιχειρηματικότητα σ’ έναν εξωστρεφή δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης και στοχεύει να αποτελέσει δημιουργικό χώρο ανάπτυξης και προώθησης καινοτόμων ιδεών.

Προτρέπουμε τους πτυχιούχους μας να αναζητήσουν την απόκτηση νέων και συμπληρωματικών δεξιοτήτων με τη διαρκή επιμόρφωση αλλά και την πιστοποίηση των γνώσεων.

Κερδίζουμε κάθε χρόνο αυτό το στοίχημα, γιατί πιστεύουμε στο κρίσιμο και καταλυτικό διακύβευμα της Ανάπτυξης και της Προόδου.

Ο Μπαράκ Ομπάμα στην πρόσφατη ομιλία του στην Αθήνα, ανέδειξε τη μάχη των ιδεών όπως εκδηλώνεται με την αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας κρατών και προσωπικών ελευθεριών, τον κατακερματισμό και τη χειραγώγηση της πληροφορίας που απειλεί την κοινή πρόσληψη της πραγματικότητας.

Μίλησε για την ανατροπή που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη και τα ηθικά διλήμματα που καλούμαστε να απαντήσουμε, όπως και την ανάγκη σεβασμού της ελευθερίας και της αξίας όλων των ανθρώπων, κάτι που όπως τόνισε είναι και η βασική ποιοτική διαφορά της δημοκρατίας από τον αυταρχισμό.

Και απέναντι στον κυνισμό της αδιαφορίας ή την παραίτηση, είχε μία απάντηση που δεν είναι πολύ δημοφιλής τελευταία: την ιστορική αντίληψη.

Θα σταθώ λίγο περισσότερο στην παρουσία του πρώην προέδρου των ΗΠΑ στην Αθήνα και στην αποφοίτηση 105 νέων «ηγετών» από όλο τον κόσμο που συμμετείχαν στο πρόγραμμα “Obama Leaders”, γιατί η απόφοιτος που τον υποδέχτηκε, η κα Ελπίδα Κόκκοτα, έχει αποφοιτήσει από το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών.

Απευθυνόμενος στους φοιτητές και στις φοιτήτριές μας που θα συνεχίσουν από σήμερα το όμορφο ταξίδι της ζωής τους ως απόφοιτοι του Τμήματος Μεσογειακών, θα τους έλεγα να μην ξεχάσουν ποτέ τη σημασία που έχει η παιδεία. Να αυξάνουν συνεχώς τις γνώσεις τους και να γνωρίζουν το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Να μην διστάσουν να αντικρούσουν, να μάθουν ή να επιδιώξουν να κατανοήσουν απόψεις οι οποίες είναι αντίθετες με τις δικές τους.

Όλο το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό τους ευχόμαστε να συνεχίσουν με αισιοδοξία και να είναι πάντα χαρούμενες και χαρούμενοι!

*Το κείμενο αυτό αποτέλεσε τον χαιρετισμό στην τελετή καθομολόγησης και απονομής πτυχίων που πραγματοποιήθηκε στον αύλειο χώρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Ρόδο.