Ευ.Φραγκάκης (Δήμαρχος Χάλκης): «Τα μικρά νησιά να αποτελέσουν πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης που θα εμπνεύσουν την επιστροφή των νέων και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας»

Rodiaki NewsRoom

Ο δήμαρχος Χάλκης, του πρώτου GR ECO island μιλάει στο www.esgstories.gr για την πρόσφατη διεθνή βράβευση του νησιού, για τις προκλήσεις της μικρονησιωτικότητας και τον τρόπο που η πρότυπη ανακύκλωση άλλαξε το προφίλ της Χάλκης.

Η Χάλκη, ένα μικρό νησί της άγονης γραμμής του νοτιοανατολικού Αιγαίου έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να συνδέσει άμεσα τη φήμη του με την βιωσιμότητα. Με μία θαρραλέα πρωτοβουλία, Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και Δήμος Χάλκης ένωσαν τις δυνάμεις τους δημιουργώντας ένα πρωτοπόρο, ολιστικό πρόγραμμα κυκλικής οικονομίας και πράσινης μετάβασης, καθιστώντας την Χάλκη το πρώτο GR-eco island.

Από την χρήση ηλιακής ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση, αλλά και την συνεπή ανακύκλωση, η Χάλκη γίνεται «role model» της μετάβασης για τα μικρά, μη συνδεδεμένα, ελληνικά νησιά εμπνέοντας εντός και εκτός συνόρων! Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα, το νησί βραβεύθηκε κατακτώντας την πρώτη θέση στα Innovation in Politics Awards 2025 στο Λονδίνο, για την κατηγορία «Προστασία του Κλίματος», μια επιτυχία που ξεκινά από τη Χάλκη και συμπαρασύρει ολόκληρη τη χώρα. Με αφορμή αυτή τη σημαντική πρωτιά, μιλήσαμε με τον Δήμαρχο Ευάγγελο Φραγκάκη, σχετικά με την μικρονησιωτικότητα, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που φέρνει η πράσινη μετάβαση στα συγκεκριμένα μέρη, και φυσικά για την πορεία που έχει διαγράψει ήδη η Χάλκη στον τομέα της βιωσιμότητας.

1. Η Χάλκη κατάφερε να κατακτήσει την πρώτη θέση στην κατηγορία Προστασία του Κλίματος στα φετινά Innovation in Politics Awards 2025. Η συγκεκριμένη βράβευση είναι ένα μεγάλο βήμα τόσο για το νησί, όσο και για τη χώρα. Τι σηματοδοτεί αυτή η κατάκτηση για τον τόπο σας;

Η κατάκτηση της πρώτης θέσης από τη Χάλκη στην κατηγορία Προστασία του Κλίματος στα Innovation in Politics Awards 2025 για το πρόγραμμα «Greece's First Eco Island» είναι μια εξαιρετικά σημαντική διάκριση. Σηματοδοτεί την ευρωπαϊκή αναγνώριση της Ελλάδας και ειδικότερα ενός μικρού νησιού, ως πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης και πράσινης καινοτομίας, αποδεικνύοντας ότι η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, η ενεργειακή αυτονομία και η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση είναι εφικτές. Αυτή η βράβευση ενισχύει το διεθνές κύρος της Χάλκης, προσελκύοντας ποιοτικό τουρισμό και επενδύσεις που ευθυγραμμίζονται με το όραμα του νησιού για ένα μέλλον μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα.

2. Πέρα από τη νίκη σας, ποιες ήταν οι αντιδράσεις της επιτροπής και των υπόλοιπων συμμετεχόντων για το project της Χάλκης; Εσείς από την πλευρά σας, ξεχωρίσατε κάποια άλλη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα;

Η επιτροπή και οι συμμετέχοντες στα Innovation in Politics Awards 2025 υποδέχτηκαν το έργο της Χάλκης, «Greece's First Eco Island», με μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς η νίκη της Χάλκης στην κατηγορία Προστασία του Κλίματος αναδείχθηκε ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πρωτοποριακής πολιτικής και επιτυχημένης πράσινης μετάβασης σε επίπεδο μικρής κοινότητας. Η κριτική επιτροπή των 1000+ πολιτών, η οποία αξιολογεί τα έργα με βάση την καινοτομία, τη βιωσιμότητα και τον αντίκτυπο, επισήμανε την αυξανόμενη τάση για συνεργατικά έργα μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μια συνεργασία που ήταν καθοριστική για τη Χάλκη. Η επιτυχία του νησιού έγινε σημείο αναφοράς και πηγή έμπνευσης για όλους τους παρευρισκόμενους.

Από τις υπόλοιπες νικήτριες πρωτοβουλίες, ξεχωρίζει το έργο "Cascais' Circular Economy Model" από την Πορτογαλία, το οποίο κέρδισε στην κατηγορία Κυκλική Οικονομία. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που αφορά ένα Έξυπνο Σύστημα Συλλογής Μεταχειρισμένου Μαγειρικού Λαδιού, θα μπορούσε να εφαρμοστεί άμεσα και αποτελεσματικά σε μεγάλες και μικρές πόλεις της Ελλάδας, συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων και στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο, μειώνοντας παράλληλα τη ρύπανση. Άλλο ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα ήταν το "Campus Rural" από την Ισπανία για την αναζωογόνηση της αγροτικής ανάπτυξης της Ισπανίας μέσω πρακτικής άσκησης φοιτητών, μια ιδέα που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου.

3. Τα μικρά νησιά έχουν να αντιμετωπίσουν μια σειρά προκλήσεων, από την περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες μέχρι την δυσκολία αναβάθμισης των υποδομών. Θα ήθελα να μας πείτε τι προκλήσεις έχει συναντήσει το νησί της Χάλκης, αλλά και πώς θα μπορούσε να συμβάλλει υποβοηθητικά η Πολιτεία;

Τα μικρά νησιά, όπως η Χάλκη, αντιμετωπίζουν χρόνιες προκλήσεις που συνδέονται κυρίως με τη γεωγραφική απομόνωση, τη μικρή οικονομική κλίμακα και τις ελλιπείς υποδομές, με τα κυριότερα προβλήματα να είναι η ενεργειακή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, το υψηλό κόστος μεταφορών και η δυσκολία στελέχωσης κρίσιμων υπηρεσιών (υγεία, εκπαίδευση) λόγω του δημογραφικού ζητήματος. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, ο υποβοηθητικός ρόλος της Πολιτείας είναι κρίσιμος: απαιτείται η άμεση εφαρμογή της αρχής της νησιωτικότητας μέσω ειδικών και διαφοροποιημένων χρηματοδοτικών εργαλείων για την αναβάθμιση των λιμενικών και ψηφιακών υποδομών, η παροχή ισχυρών οικονομικών κινήτρων για την προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού, καθώς και η πολιτική στήριξη πρωτοβουλιών όπως το «Greece's First Eco Island» ώστε να αποτελέσουν πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης που θα εμπνεύσουν την επιστροφή των νέων και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.

4. Τον Οκτώβριο στη Χάλκη θα πραγματοποιηθεί ένα δωρεάν σεμινάριο με θέμα την ανακύκλωση. Θα θέλατε να μας δώσετε μερικές πληροφορίες επ΄αυτού;

Στη Χάλκη, ως μέρος των πρωτοβουλιών της για τη βιώσιμη ανάπτυξη, πραγματοποιείται το Υβριδικό Σεμινάριο «Δημιουργία, Καινοτομία και Νέες Ευκαιρίες μέσω της Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης». Η δράση αυτή, η οποία είναι δωρεάν για τους συμμετέχοντες, διοργανώνεται από τον Δήμο Χάλκης σε συνεργασία με το Δίκτυο Νησιωτικών Επιμελητηρίων ΕΕ., και εντάσσεται στο ευρωπαϊκό έργο Interreg IPA ADRION CAROUSEL. Το σεμινάριο, με ημερομηνίες διεξαγωγής τις 06/10, 13/10 και 17/10/2025, στοχεύει στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας και της πράσινης επιχειρηματικότητας, εστιάζοντας σε πρακτικές του Upcycling και στη δημιουργία μιας τοπικής αγοράς και κοινότητας γύρω από αυτή τη μέθοδο.

5. Η αναγνώριση του νησιού ως πρότυπου πράσινου νησιού, σας έχει φέρει στο επίκεντρο του διεθνούς χάρτη. Πώς έχει επηρεάσει πρακτικά αυτό το νησί; Έχετε παρατηρήσει αύξηση του τουρισμού ή της προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων;

Η αναγνώριση της Χάλκης ως το πρώτο GR-eco island της Ελλάδας, στο πλαίσιο της εθνικής πρωτοβουλίας για την πράσινη μετάβαση, είχε άμεση και πολλαπλή πρακτική επίδραση στο νησί, αναδεικνύοντάς το σε διεθνές πρότυπο. Αυτή η διάκριση οδήγησε σε εντυπωσιακή αύξηση του τουρισμού, με τους επισκέπτες να αυξάνονται έως και 500% σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, καθώς οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε περιβαλλοντικά θέματα. Ταυτόχρονα, η Χάλκη προσέλκυσε σημαντικά κεφάλαια και δωρεές από μεγάλες εταιρείες, με αποτέλεσμα την ουσιαστική αναβάθμιση των υποδομών: εγκαταστάθηκε φωτοβολταΐκό πάρκο 1 MW που τροφοδοτεί μια Ενεργειακή Κοινότητα κατοίκων με σχεδόν μηδενικούς λογαριασμούς ρεύματος, υιοθετήθηκαν ηλεκτρικά οχήματα και αναπτύχθηκε δίκτυο 5G καθώς και τηλεϊατρική, βελτιώνοντας δραστικά την ποιότητα ζωής και καθιστώντας το νησί κόμβο καινοτομίας.

6. Με την εμπειρία σας και τα «πράσινα» επιτεύγματα που έχετε σημειώσει, τι συμβουλές θα δίνατε σε έναν δήμαρχο ενός νησιού αντίστοιχης δυναμικότητας για να « ανέβει» στο τρένο της πράσινης μετάβασης;

"Ως Δήμαρχος της Χάλκης, ενός νησιού που έχει κάνει πράξη την ενεργειακή αυτονομία και την ηλεκτροκίνηση, η συμβουλή μου προς έναν συνάδελφο με αντίστοιχη δυναμικότητα είναι ξεκάθαρη: η πράσινη μετάβαση δεν είναι μια σειρά αποσπασματικών έργων, αλλά μια ολιστική αλλαγή φιλοσοφίας που ξεκινά από τον άνθρωπο και καταλήγει στον προορισμό μας. Επικεντρωθείτε στην Ενεργειακή Κοινότητα, ώστε οι πολίτες να γίνουν παραγωγοί της δικής τους ενέργειας, δημιουργώντας ιδιοκτησία και μειώνοντας το κόστος, ενώ ταυτόχρονα αξιοποιήστε τις ΑΠΕ και για την αφαλάτωση, λύνοντας το κρίσιμο πρόβλημα του νερού.

Τέλος, χρησιμοποιήστε το πράσινο προφίλ σας ως μοχλό ανάπτυξης, δημιουργείστε ένα σήμα ποιότητας για τις τοπικές επιχειρήσεις ώστε να προσελκύσετε έναν ποιοτικό, βιώσιμο τουρισμό που σέβεται το περιβάλλον, κάνοντας το νησί σας ένα ζωντανό παράδειγμα αειφορίας."

7. Πώς βλέπετε την εφαρμογή του Κλιματικού Νόμου και τι έχετε κάνει ως Δήμος για την εναρμόνισή σας με αυτόν;

Ως Δήμος Χάλκης, βλέπουμε τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (Ν. 4936/2022) όχι ως απλή υποχρέωση, αλλά ως τη θεσμική επιτάχυνση του οράματός μας για κλιματική ουδετερότητα και αυτονομία στο Αιγαίο. Η βασική απαίτηση του Νόμου για κατάρτιση Δημοτικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών μάς βρίσκει ήδη σε προχωρημένο στάδιο: έχουμε υπολογίσει το ανθρακικό μας αποτύπωμα και ιεραρχούμε δράσεις με στόχο τη δραστική μείωση, ιδίως στις δημοτικές υποδομές. Η πρωτοβουλία μας GR-eco islands έχει ήδη εναρμονίσει με τις προβλέψεις για την ηλεκτροκίνηση, αντικαθιστώντας τον δημοτικό στόλο με ηλεκτρικά οχήματα και εγκαθιστώντας ταχυφορτιστές. Παράλληλα, η ενεργός προώθηση της Ενεργειακής Κοινότητας και η επένδυση στην κυκλική οικονομία διασφαλίζουν ότι η συμμόρφωση με τον Κλιματικό Νόμο γίνεται με ολιστικό τρόπο, μετατρέποντας το νησί μας σε ένα ζωντανό εργαστήριο που μας εμπνέει καθημερινά.

πηγή: .esgstories.gr