Η Παραδοσιακή Μελισσοκομία Δωδεκανήσου και Κυκλάδων

Rodiaki NewsRoom

Μελέτη που αναφέρεται στη Νεότερη Ιστορία και το Λαϊκό Πολιτισμό

Η εργασία «Η Παραδοσιακή Μελισσοκομία Αιγαίου (Δωδεκανήσου και Κυκλάδων)» - μια πρωτότυπη μελέτη που αναφέρεται στη νεότερη ιστορία και στο λαϊκό πολιτισμό του Αιγαίου, βασισμένη σε αδημοσίευτες πηγές, θα παρουσιαστεί την προσεχή Κυριακή στις 28 Φεβρουαρίου και ώρα 6 το απόγευμα στην αίθουσα της Μελισσοκομικής Δωδεκανήσου. Θα ακολουθήσει κοπή βασιλόπιτας και η καθιερωμένη μελένια βραδιά.

Η είσοδος θα είναι ελεύθερη και αφορά όχι μόνο τους μελισσοκόμους, αλλά και τον καθένα που έχει ενδιαφέροντα στην Ιστορία και την Παράδοση των νησιών και των χωριών.

Ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Ρόδου «η Κυψέλη», έχει ως πιστεύω του, το ότι η γνώση πρέπει να διαχέεται στην κοινωνία, την κοινωνία των μελισσοκόμων στην προκειμένη περίπτωση και η πληροφορία να φτάνει σε κάθε μέλος της. Έτσι μόνο μπορούμε να πούμε ότι προοδεύει ένας κλάδος όπως είναι ο παραδοσιακός κλάδος της μελισσοκομίας.

Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ρόδου έχουν τα τελευταία χρόνια αποδυθεί σε έναν αγώνα ώστε η μελισσοκομική γνώση να φτάσει και στον τελευταίο επαγγελματία ή ερασιτέχνη εργάτη της μελισσοκομικής τέχνης στη Ρόδο. Σ’ ένα νησί που ο Θεός του έχει χαρίσει μια ξεχωριστεί φύση η οποία προσφέρει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης της μελισσοκομίας.

Οι πιο μεγάλοι σε ηλικία μελισσοκόμοι του νησιού μας μεταφέρουν εικόνες από την παλιότερη Ρόδο και περιγράφουν τις συνθήκες και την ιστορική εξέλιξη της μελισσοκομίας του νησιού αλλά και του ευρύτερου νησιωτικού χώρου του Νοτίου Αιγαίου.

Ο Μελισσκομικός Σύλλογος Ρόδου στο πρόλογο του βιβλίου αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Ο Κυριάκος Χονδρός, έγκριτος συγγραφέας των Δωδεκανησιακών γραμμάτων αναδεικνύει μοναδικά τα μονοπάτια στα οποία πορεύτηκαν οι παλιοί μελισσοκόμοι του χώρου, τις συνθήκες που αντιμετώπισαν τότε και την εξελικτική πορεία της μελισσοκομίας στα Δωδεκανησα και τις Κυκλάδες.

Ένα εργαλείο προς την κατεύθυνση αυτή έρχεται να προστεθεί και να προσφέρει στο μελισσοκόμικό κλάδο την τεκμηριωμένη γνώση που έλειπε μέχρι τώρα. Είναι το πόνημα του συγγραφέα – ερευνητή Κυριάκου Χονδρού «Παραδοσιακή Μελισσοκομίου Αιγαίου – Δωδεκάνησα – Κυκλάδες». Αποτελεί μια πρωτότυπη εργασία η οποία θα συνεισφέρει ώστε να γίνει γνωστή, η εξέλιξη της μελισσοκομικής τέχνης στον ευρύτερο νοτιοανατολικό νησιωτικό χώρο του Αιγαίου.

Ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Ρόδου θέλει να εξάρει την ξεχωριστή πνευματική αυτή εργασία του συγγραφέα Κυριάκου Χονδρού και να τον ευχαριστήσει για τη γνώση που με περισσή φροντίδα προσφέρει σ’ όλους όσοι αγαπούν και υπηρετούν με σεβασμό, αγάπη και μεράκι το πολυτιμότερο έντομο στον πλανήτη μας, τη μέλισσα».
Το βιβλίο χωρίζεται σε 8 κεφάλαια.

Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται μια εισαγωγή στην υφιστάμενη κατάσταση, στο χώρο που αναφέρεται η εργασία στο Νότιο Αιγαίο, με πολλά κοινά γεωγραφικά, οικολογικά, πολιτισμικά κ.ά. στοιχεία.

Στο δεύτερο κεφάλαιο παρατίθεται η Μυθολογία της μέλισσας και η διαχρονική αναφορά του μελιού. Ιδιάιτερη έμφαση έχει δοθεί στην Πότνια των Θηρών Άρτεμις που απεικονίσθηκε και λατρεύτηκε ως θεά μέλισσα στη Ρόδο, στην Έφεσο, στη Δήλο και σε άλλα νησιά. Η αναδρομή αυτή ολοκληρώνεται μέχρι τους χριστανικούς χρόνους.

Στο τρίτο κεφάλαιο, γίνεται μια διαχρονική αναφορά στην Οικονομία της μελισσοκομίας, όπου για πρώτη φορά παρουσιάζονται σπάνια και αδημοσίευτα στοιχεία από την Ιταλοκρατία στα Δωδεκανησα, από πηγές των γενικών Αρχείων του Κράτους (Δωδεκανήσου και Κυκλάδων) και από ιδιωτικές συλλογές εγγράφων.

Στο τέταρτο, επισημαίνεται η αναφορά της μέλισσας στα παλιά σχολικά βιβλία και στη σύγχρονη πεζογραφία και ποίηση, με παραπομπή σε ενδεικτικά αποσπάσματα.

Στο πέμπτο κεφάλαιο, περιγράφονται τα σημαντικότερα από την επιστήμη, για τη βιολογία της μέλισσας, και των προϊόντων της: το μέλι, τη γύρη, την πρόπολη, το κερίο, ακόμα και για την επικονίαση, τις ασθένειες και τους εχθρούς του εντόμου.

Στο έκτο κεφάλαιο καταγράφεται η λαίκή παράδοση των νησιών, η οποία χωρίζεται σε 3 υποενότητες. Στην πρώτη, η προφορική παράδοση (δημοτικά τραγούδια, παιχνίδια, παροιμίες, αινίγματα, προλήψεις, παραδοσιακές συνταγές, λαϊκή ιατρική). Στη δεύτερη, η λαϊκή κεραμική στην υπηρεσία της μελισσοκομίας και στην τρίτη, ο συμβολισμός του κεριού, οι θρησκευτικές και λαϊκές παραδόσεις, ταξίματα, κέρινα ομοιώματα κ.ά.

Στο έβδομο κεφάλαιο – που αποτελεί το κύριο κορμό της εργασίας – παρουσιάζεται η παραδοσιακή μελισσοκομία με τοπωνύμια εργαλεία, κατάταξη κυωελών, χειρισμοί κ.ά. Κυρίως γίνεται η παρουσίαση κάθε νησιού και κάθε χωριού χωριστά που παράγει μέλι. Επίσης το κεφάλαιο αυτό τελειώνει με το Μελισσοκομικό Λεξικό, όπου αποθησαυρίζονται και αποσαφηνίζονται λέξεις της παραδοσιακής μελισσοκομίας.

Τέλος, με το όγδοο κεφάλαιο, που αφορά στο Περιβάλλον, (αναφορά στα μελισσοκομικά δέντρα και φυτά), ολοκληρώνεται η εργασία.
Στο βιβλίο, περιλαμβάνονται σχέδια (σελ. 299-326), φιλοτεχνημένα από τον συγγραφέα.