«Πήγα δυό φορές και ψάρεψα στα Ίμια, την τρίτη φορά που πήγα θα με σκοτώνανε…»!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Ο Καλύμνιος ψαράς Μιχάλης Παπαθωμάς, που το αλιευτικό του εμβόλισαν οι Τούρκοι σ΄ ένα επεισόδιο που δεν έγινε ευρέως γνωστό

Στην άκρη του λιμανιού της Καλύμνου, εκεί που ξεκινά η Ιχθυόσκαλα, έχει το καφενείο του ο Μιχάλης, ο μουσουλμάνος που βαπτίστηκε χριστιανός όταν 47 χρόνια πριν πέρασε στην Κάλυμνο, κι από τότε ζει κοντά στους Καλύμνιους ψαράδες που τώρα πια το μεροκάματο το βγάζουν δύσκολα.

Στο δικό του καφενείο μαζεύο­νται όταν έχει φουσκοθαλασσιά, για να πουν ο καθένας τα δικά του, ακόμα και τώρα που οι Τουρκικές ακταιωροί τους εμποδίζουν να πλησιάσουν τα Ίμια, να ψαρέψουν όπως έκαναν όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Ήταν Μεγάλο Σάββατο πρωί που έπιναν τον καφέ τους πάλι. Μαζί τους και ο Μιχάλης Παπαθωμάς, που από 8 χρονών είναι στη θάλασσα, αλλά αυτό που συμβαίνει τώρα δεν το ξανάζησε 43 χρόνια που ψαρεύει στα σύνορα με την Τουρκία.

Δεν μιλάνε όλοι οι ψαράδες γι’ αυτά που περνάνε δημοσίως, αλλά εδώ τα ‘βαλε με τους Τούρκους, αγνόησε την καταδίωξη, εμβολίστηκε το αλιευτικό του, σ΄ ένα επεισόδιο πριν δύο μήνες, που δεν έγινε ιδιαιτέρως γνωστό, θα φοβηθεί τώρα να βγει με τ΄ όνομα και τη φωτογραφία του, να τα πει;

Είχατε επεισόδιο με τους Τούρκους πριν από δύο μήνες!
Οι Τούρκοι πάνε και ψαρεύουν στα Ίμια με γρι-γρι ενώ είναι δική μας περιοχή. Εμάς μας λένε να μην πηγαίνουμε. Εμένα προσωπικά μου λένε να μην πηγαίνω. Πριν από τρία χρόνια πήγαινα κάθε μέρα. Τώρα που μας κυνηγούν πήγα δυό φορές και την τρίτη μια τούρκικη ακταιωρός 50 μέτρων έπεσε πάνω μου, και μου χτύπησε το αλιευτικό, το «Άγιος Νικόλαος Σ. Κ 40». Θα με σκοτώνανε. Εδώ και δύο μήνες έγινε. Αν δεν είχαμε προλάβει να κάνουμε μια κίνηση, να γυρίσει λίγο το καΐκι, να ελαφρώσει λίγο η τράτα, να ξεφύγουμε…

Πού ακριβώς βρισκόσασταν και τι κάνατε όταν σας εμβόλισαν;
Ήμουν 80 γιάρδες από τα Ίμια, προς την Καλόλιμνο, στα ελληνικά ύδατα. Είναι κοντά ένα μίλι από κει για να πάμε στα Ίμια. Μοναχό καΐκι ήμουν εγώ, δεν επήγε φέτος πάνω καΐκι κανένα, μόνο εγώ πήγα δύο-τρεις φορές, την τρίτη θα με σκοτώνανε. Φώναξα την καταδίωξη τη δική μας, την ακταιωρό, ήρθε πια όταν πήγα στην Καλόλιμνο το πλωτό το δικό μας, κι έβγαλε φωτογραφίες τις ζημιές. Είναι ελληνικά τα νερά. Παιδάκια όταν ήμασταν διανυκτερεύαμε στα Ίμια, ανεβαίναμε εκεί πέρα πάνω και βγάζαμε πεταλίδες, ψαρεύαμε τα πάντα. Τούρκος ψαράς δεν πατούσε εκεί. Εφέτος ήταν δράμα. Έχω 43 χρόνια που είναι η δουλειά μου. Από 8 χρονών που είμαι με τον πατέρα μου μαζί, μες τη θάλασσα. Τώρα πια είναι τόσο βαριά τα έξοδα που δεν τα βγάζουμε πέρα. Κάθε χρόνο ανεβαίναμε στα Ίμια επειδή ξέραμε ότι είναι ελληνικά και ψάρευαν και οι Τούρκοι με μικρά σκάφη, σαν τα δικά μας. Δεν είχαμε πρόβλημα. Τα δύο-τρία χρόνια τώρα είναι απελπισία.

Έχουν ψάρια οι θάλασσες όπως παλιά; Εσείς που ρίχνετε παραγάδια, τι πιάνετε;
Ψαρεύω φαγκριά, σφυρίδες, τσιπούρες στα Ίμια, όλα τα πατόψαρα. Είναι μειωμένα. Οι ερασιτέχνες είναι πάρα πολλοί. Η ρύπανση είναι ο κύριος λόγος που μειώθηκαν τα ψάρια, και τα μεγάλα ψάρια που τρώνε τα μικρά: τα δελφίνια, οι φώκιες, ο λαγοκέφαλος που μπορεί να φάει μέχρι άνθρωπο, η τρομπέτα που τρώει όλα τα αυγά ειδικά των χταποδιών. Κάποτε εδώ είχε πολύ χταπόδι, με το παραγάδι βγάζαμε μεροκάματο τώρα βγαίνει πολύ δύσκολα.

Τους Τούρκους ψαράδες τους συνα­ντάτε συνέχεια;
Οι Τούρκοι δεν τηρούν τους διεθνείς νόμους για την αλιεία που την τηρούν όλα τα κράτη της Μεσογείου. Βγαίνουν, δουλεύουν όπου θέλουν μες το Αιγαίο, παραβιάζουν τα διεθνή ύδατα, κι έρχονται να πέσουν πάνω μας, να μας εμβολίσουν. Να μας παρενοχλήσουν. Κι έγινε και κάτι άλλο το καλοκαίρι ανάμεσα σε Καστελόριζο και Ρόδο.

Τι έγινε τότε;
Όχι σε εμένα, σε άλλους πήγε, πολεμικό πλοίο του τουρκικού στόλου και τους είπε ότι είναι εξουσιοδοτημένο σκάφος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Προστασίας μεγάλων Πελαγικών ψαριών. Ήθελαν ντε και καλά να ανέβουν πάνω στα σκάφη μας, να μας κάνουν έλεγχο. Δεν έφεραν καμία ένδειξη ήταν πολεμικό πλοίο του τουρκικού πολεμικού ναυτικού.

Ποιος μπορεί να ήταν ο στόχος τους;
Μπορεί να ήθελαν να πάρουν ομήρους όπως είναι τα παιδιά, οι στρατιώτες μας στην Ανδριανούπολη, τώρα. Δεν το επιτρέψαμε αυτό με αποτέλεσμα να εκνευριστεί ο καπετάνιος, ν΄ αρχίσει τους επικίνδυνους ελιγμούς. Εμείς δεν χαμπαριάζαμε και σηκωθήκανε και φύγανε. Ενημερώσαμε το Κέντρο Παρακολούθησης Αλιευτικών και το Υπουργείο.

Πότε ξεκινάτε τη μέρα σας, ποιες είναι οι άλλες συνθήκες δουλειάς;
Η μέρα, άμα είναι φουσκοθαλασσιά ερχόμαστε εδώ στο καφενείο, στην Ιχθυόσκαλα, πίνουμε καφέ, κι ο καθένας λέει τα δικά του. Αν είναι καλός ο καιρός βγαίνουμε για ψάρεμα κάποια ώρα από τις 2 τη νύχτα μέχρι τις 4 τα ξημερώματα και γυρνάμε πια το απόγευμα, στις πέντε με έξι η ώρα, με ό,τι ψάρια στείλει ο Θεός.