Καινοτομία και δημιουργικότητα

Γράφει η Μαρία Καρίκη Ψυχολόγος Πολλές έρευνες υποδεικνύουν ότι τις περισσότερες φορές η συμβατική γνώση και η αριστεία δεν είναι εκείνα που διακρίνουν τους πολύ επιτυχημένους ανθρώπους. Σίγουρα αποτελούν μια καλή αφετηρία, αλλά δεν είναι εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να εγγυηθούν μια επιτυχημένη, διακεκριμένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Σύμφωνα με τις βιογραφίες πολλών επιτυχημένων ατόμων, το μεγαλύτερο ρόλο έπαιξε η προσωπικότητά τους. Και πιο συγκεκριμένα τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που την απαρτίζουν. Πέραν της υψηλής συναισθηματικής τους νοημοσύνης, που έχει να κάνει με την σωστή αντίληψη και διαχείριση των συναισθημάτων τόσο των δικών τους, όσο και των άλλων, οι άνθρωποι αυτοί διακατέχονται από ιδέες και στόχους που δε μοιάζουν με αυτούς του μέσου όρου. Αναζητούν το κάτι διαφορετικό, το κάτι πέρα από τα συνηθισμένα και είναι πρόθυμοι να το υποστηρίξουν, να το προασπιστούν. Είναι ικανοί να εστιάζουν συνεχώς στο στόχο τους και δεν εγκαταλείπουν μπροστά σε εμπόδια. Δε φοβούνται τα προβλήματα. Αντίθετα, είναι πρόκληση για αυτούς να μπορούν να βρουν τις λύσεις. Νιώθουν έτσι, μια επιβεβαίωση της αυτοαξίας τους. Δεν παρασύρονται εύκολα από τα συναισθήματά τους και ξέρουν πότε πρέπει να τα διαχωρίζουν από την ορθή λογική. Ο αυτοέλεγχος είναι προϋπόθεση προκειμένου να μπορούν να διατηρούν τη διαύγεια της σκέψης τους στο επιθυμητό για εκείνους επίπεδο. Η κατηγορία αυτή των ανθρώπων συνδυάζει με επιδεξιότητα τη θεωρία με την πράξη (thinkers & doers). Δεν βαλτώνει, ούτε αναλώνεται χωρίς αποτέλεσμα στη θεωρία, αλλά και ούτε παρασύρεται από πράξεις παρορμητικές, χωρίς συνοχή μεταξύ τους. Η καινοτομία φαίνεται σε κάθε τους εκδοχή. Από τον τρόπο που σκέφτονται, ζουν και εργάζονται. Βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά, πιο βαθιά. Ψάχνουν τι κρύβεται πίσω από το προφανές και επιθυμούν να το πάρουν ένα επίπεδο πιο πέρα. Θέλουν να εξελίξουν αυτά με τα οποία καταπιάνονται. Η στασιμότητα τους ενοχλεί, τους εγκλωβίζει, τους καταθλίβει. Η κριτική τους σκέψη είναι διεισδυτική, διερευνητική. Θέλουν να φτάσουν εκεί που δεν έχει φτάσει ακόμη κάποιος άλλος. Κάθε ερέθισμα που συναντούν στο περιβάλλον αποτελεί για αυτούς τροφή για σκέψη. Υποστηρίζουν ότι καθετί οδηγεί σε κάτι επόμενο. Ο καινοτόμος άνθρωπος δεν είναι απαραίτητα αντισυμβατικός. Σέβεται το παρόν της γνώσης και των καταστάσεων, δεν το απορρίπτει άκριτα, αλλά το χρησιμοποιεί ως βάση, ως πρώτη ύλη για το βήμα παρακάτω. Δεν αρκείται στο απλό, το εύκολο, το γρήγορο. Οι καινοτόμες προσωπικότητες αγαπούν τη δουλειά και παίρνουν μια βαθιά εσωτερική ικανοποίηση από αυτήν, αν φυσικά εργάζονται με τον τρόπο που επιθυμούν. Μαζί με την καινοτομία συνυπάρχει βέβαια και η ανάγκη για δημιουργία και δημιουργικότητα. Η ρουτίνα αποτελεί ό,τι πιο απεχθές για τους ανθρώπους αυτούς. Η αλλαγή είναι το κύριο μέλημά τους σε όλα. Χρησιμοποιούν την ευρηματικότητα, τη φαντασία και την εφευρετικότητά τους όσο πιο συχνά μπορούν. Δεν θέλουν να αισθάνονται την πραγματικότητα ως κάτι στατικό, βαρετό και επαναλαμβανόμενο. Επιδιώκουν τις εναλλαγές και τα καινούρια στοιχεία στη ζωή τους. Θεωρούν την ανία και την πλήξη αρνητικά στοιχεία, κάτι που μπορεί να αλλοιώσει τη δημιουργική τους φύση και κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν αυτό το συναίσθημα. Ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία τους είναι αυθεντικά στοιχεία γιατί δεν χάνουν ποτέ το ενδιαφέρον τους για τη ζωή. Δεν θεωρούν ότι υπάρχουν εμπόδια, παρά μόνο για αυτούς που τα βλέπουν έτσι. Όλα είναι προκλήσεις, όλα είναι «σπαζοκεφαλιές» που μπορείς να λύσεις. Δεν είναι εύκολο, αλλά ούτως ή άλλως το βαριούνται το εύκολο. Δεν ορίζονται από τις εξωτερικές συνθήκες, γιατί δεν πιστεύουν ότι η επιτυχία θα τους «τύχει». Είναι διατεθειμένοι να ελιχθούν, να επαναπροσδιορίσουν προκειμένου να φτάσουν σε αυτό που οραματίζονται. Αν δεν υπάρχουν ευκαιρίες, θέλουν να τις δημιουργούν οι ίδιοι. Παντού υπάρχουν ανάγκες. Αρκεί κάποιος να τις αντιληφθεί και να δώσει μια πρόταση ή μια λύση σε αυτές. Δεν θέλουν να περιμένουν κάποιος να τους βρει, να τους ανακαλύψει ή να τους πείσουν για την αξία τους. Παρουσιάζονται μόνοι τους εκεί που ξέρουν ότι θα είναι χρήσιμοι και ότι μπορούν να προσφέρουν αυτό που κάποιοι άλλοι δεν βλέπουν κι έχουν πανικοβληθεί ή είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν. Οι καινοτόμοι και δημιουργικοί άνθρωποι είναι παντού ανάμεσά μας. Μια συζήτηση με κάποιον από αυτούς είναι αρκετή για να αντιληφθούμε τη «διαφορετική» ποιότητά τους και να ξαφνιαστούμε ευχάριστα από τον «διαφορετικό» τρόπο σκέψης τους: πιο συγκεκριμένο, πιο εύστοχο, πιο δυναμικό, πιο καινούριο… με μια αίσθηση σιγουριάς και εμπιστοσύνης στις ικανότητες και στο όραμά τους.