Χίλιες και μία νύχτες στα νέα δημοτικά λουτρά

Η Ομάδα Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ παρουσιάζει το δημοφιλέστερο παραμύθι του αραβικού κόσμου «Χίλιες και μία Νύχτες» στα Νέα Δημοτικά Λουτρά (Yeni Hammam), στην καρδιά της Μεσαιωνικής Πόλης, με τη συνεργασία του Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού και Αθλητισμού Ρόδου (Δ.Ο.Π.Α.Ρ.). Οι «Χίλιες και μία Νύχτες» (Alf lailah wa lailah) αποτελούν ένα πολύχρωμο καλειδοσκόπιο μέσα από το οποίο παρελαύνει ολάκερη η Ανατολή: απ' τη Δαμασκό ως το Κάιρο, απ' τη Βαγδάτη ως το Μαρόκο, απ' την Κωνσταντινούπολη ως τη Βασόρα κι ακόμα πιο πέρα. Τα παραμύθια αυτά, με καταγωγή από την ινδική μυθολογία, αρθρώθηκαν στο στόμα του περσικού λαού και εξαπλώθηκαν μέσω των εμπόρων στον ισλαμικό κόσμο κατακτώντας συνάμα και τη Δύση λόγω της γοητείας και της νοσταλγίας του αραβικού μεσαίωνα που ασκούσαν και εξακολουθούν να ασκούν, σταθερά, ως τις μέρες μας. Σύμφωνα με τους μελετητές, δεν πρόκειται για ένα συμπαγές κείμενο -αμιγές δημιούργημα της αραβικής σκέψης- αλλά ένα ετερόκλητο παζλ από μύθους, θρύλους και ιστορίες της ινδικής, της περσικής, της αραβικής αλλά και της βυζαντινής και, κατ' επέκταση, της ελληνικής παράδοσης. Το Εργο Η Σαχραζάτ είναι κόρη του βεζίρη στην αυλή του χαλίφη Σαχριάρ. Όταν ο χαλίφης ανακαλύπτει ότι εν τη απουσία του η γυναίκα του τον απατά με έναν μαύρο δούλο της αυλής του αποφασίζει να πάρει εκδίκηση για την απιστία που δοκίμασε. Κάθε βράδυ διαλέγει μία παρθένα την οποία σκοτώνει το ξημέρωμα αφού πρώτα την κάνει δική του. Η Σαχραζάτ αποφασίζει να δώσει τέλος σ' αυτό το έγκλημα. Ζητά από τον πατέρα της να της επιτρέψει να γίνει το επόμενο θύμα του Σαχριάρ και από την αδελφή της να την παρακαλέσει –ενώπιον του χαλίφη- να διηγηθεί μία ιστορία μετά την τελετή του γάμου. Έτσι, η Σαχραζάτ ξεκινάει την αφήγηση των παραμυθιών της που κάθε φορά διακόπτεται όταν φτάνει το ξημέρωμα για να συνεχιστεί το επόμενο βράδυ, αναβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο το θάνατο της για ένα 24ωρο κάθε φορά. Εκμεταλλευόμενη την περιέργεια του χαλίφη καταφέρνει να σώσει τη ζωή της αλλά και των υπόλοιπων παρθένων της χώρας για χίλιες και μία νύχτες. Τη χιλιοστή δεύτερη μέρα, ο Σαχριάρ αποφασίζει να της χαρίσει τη ζωή για πάντα αφού εκείνη εν τω μεταξύ του έχει χαρίσει ένα γιο (ή τρεις, κατά μία άλλη εκδοχή). Η σκηνοθεσΙα Η νέα δράση της Ομάδας Παραστατικών Τεχνών προΤΑΣΗ -η πέμπτη, κατά σειρά, στο νησί της Ρόδου- μεταφέρει αναλλοίωτο το άρωμα Ανατολής του μνημειώδους λογοτεχνικού έργου μέσω της δραματικής οπτικοποίησης ορισμένων, ξεχωριστής έντασης, παραμυθιών. Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Φοινίτσης επιλέγει συνειδητά το συγκεκριμένο ιστορικό μνημείο της Ρόδου ως το πλέον κατάλληλο σκηνικό οικοδόμημα ανάπτυξης μιας άλλης αλήθειας, σχεδόν εξωτικής για τη φρενήρη εποχή μας. Ακολουθεί τη δομή της γραφής και χωρίζει σε δύο βασικά μέρη τη δραματική αφήγηση. Στο Γυναικείο Ψυχρό Τμήμα Υποδοχής των Λουτρών τοποθετεί την κεντρική ιστορία-πλαίσιο, αυτή της Σαχραζάτ, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε βράδυ, εισάγοντας τους επισκέπτες στο έργο, μέσω μιας πολυφωνικής απόδοσης από επαγγελματίες ηθοποιούς. Στο Ανδρικό Ψυχρό Τμήμα Υποδοχής, η φωνή του Μεδδάχ (λαϊκός παραμυθάς) δεσπόζει πλαισιωμένη από παραδοσιακή, αραβική μουσική καθόσον αφηγείται στο ακροατήριο κι από ένα διαφορετικό παραμύθι κάτω από τον έναστρο θόλο, κάθε βράδυ. Ο τρίτος χώρος που η σκηνοθεσία αξιοποιεί στην εν λόγω «ηχητική εγκατάσταση με εικόνες», είναι ο Χλιαρός Χώρος του Θερμού Τμήματος του Διπλού Λουτρού, ο μεταβατικός, δηλαδή, όπου εκεί αναπτύσσεται ένα ιδιότυπο μουσείο προσωπικών αντικειμένων της Σαχραζάτ, με φυσικό ήχο, το νερό. Η «συλλογή» θα συμπληρώνεται με ένα νέο έκθεμα, καθημερινά. Τα λουτρΑ Τα Νέα Δημοτικά Λουτρά (Yeni Hammam) βρίσκονται στην πλατεία Αρίωνος στη Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου και ήταν από τα σημαντικότερα δημόσια λουτρά στα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Είναι γνωστά με διαφορετικά ονόματα, όπως «Λουτρά του Σουλεϊμάν», «Λουτρά του Μουσταφά» και «Γένι Χαμάμ» (που κατά λέξη σημαίνει «νέα λουτρά»). Ιδρύθηκαν το 1558 και το πρώτο τμήμα του χαμάμ ήταν τα λουτρά των ανδρών, μια τετραγωνική, συμμετρική δομή που εξουσίαζε το τετράγωνο. Τα υπόλοιπα λουτρά είναι μια πιο πρόσφατη προσθήκη, στα χρόνια που κυβερνούσε ο πασάς Μουσταφάς, τα οποία παρεμβαίνουν ελαφρώς στην αυστηρή συμμετρία του συνόλου. Το εσωτερικό του οικοδομήματος είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό, ειδικά το «Ανδρικό Ψυχρό Τμήμα Υποδοχής» με τον τεράστιο θόλο, την πλούσια μαρμάρινη διακόσμηση και την κομψή κεντρική πηγή του. Αξίζει να σημειωθεί πως με αφορμή την καλλιτεχνική δράση της Ομάδας προΤΑΣΗ -και πριν από την οριστική επαναλειτουργία του- το μνημείο δεν θα είναι πλέον κλειστό αλλά επισκέψιμο τον μήνα Αύγουστο και τις πρωινές ώρες, Δευτέρα με Παρασκευή, 9–14:30. Οι συντελεστΕς Μετάφραση: Κώστας Τρικογλίδης Ιδέα – δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία: Δημήτρης Φοινίτσης Ήχος – μουσική επιμέλεια: Γιάννης Παστρικός Βίντεο: Μίλτος Λουϊζίδης Μουσικές επιλογές: Ross Daily Σκηνογραφική επιμέλεια - οργάνωση παραγωγής : Βασιλική Καρυδάκη Φωτογραφίες: Χάρης Παστρικός Ακούγονται οι ηθοποιοί: Χαλίφης: Κωστής Σαββιδάκης Βεζίρης: Δημήτρης Καραμπέτσης Σαχραζάτ: Κατερίνα Κουλιούση Ντουνιαζάτ: Δήμητρα Παπαγιάννη Μεδδάχ: Δημήτρης Φοινίτσης Παραγωγή: Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού και Αθλητισμού Ρόδου (Δ.Ο.Π.Α.Ρ.). Έναρξη: Παρασκευή 3 Αυγούστου 2012 Κάθε βράδυ από Δευτέρα έως και Παρασκευή στις 21:30, μέχρι τέλος Αυγούστου. Τιμή εισόδου: 3 ευρώ