Βίντεο: Λύνοντας χημικά αινίγματα και εξαφανίζοντας τα χρώματα

Εικαστική παρέμβαση στα μονοπάτια της χημείας πραγματοποίησαν χθες το πρωί μαθητές του Καζουλλείου Λυκείου στο πλαίσιο του 3ου μαθητικού Φεστιβάλ «Καζούλλειο Λύκειο 2014: Η κρυφή γοητεία της Χημείας!» με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της χημείας. Έτσι λοιπόν, μαθητές του Καζουλλείου Λυκείου, σε συνεργασία με μαθητές του 1ου Δημοτικού βρέθηκαν στον πεζόδρομο του Ακταίον, κάνοντας τα αόρατα μόρια ορατά, εξαφανίζοντας χρώματα, λύνοντας χημικά αινίγματα και ζωγραφίζοντας, βάζοντας μάλιστα στο «παιχνίδι» αυτό και τους περαστικούς! Ένα έργο τέχνης από βότσαλα, ένα γιγάντιο μόριο από μπάλες φελιζόλ και πλαστικούς σωλήνες και χημικά πειράματα ήταν αυτά με τα οποία οι μαθητές ασχολήθηκαν, και αποτέλεσαν ένα μικρό δείγμα του τι θα επακολουθήσει στη διάρκεια του 3ου Μαθητικού Φεστιβάλ. Για τη συγκεκριμένη δράση, μίλησαν στη «Ροδιακή» τόσο οι διευθυντές των σχολείων όσο και οι υπεύθυνοι καθηγητές και μαθητές που πήραν μέρος στο Φεστιβάλ, εξηγώντας πως πέρασαν στα…μονοπάτια της χημείας! Η διευθύντρια του Καζουλλείου Λυκείου κ. Σταματία Κοτρέτσου, μίλησε για το 3ο μαθητικό Φεστιβάλ αλλά και για όλους όσοι βοηθούν στην υλοποίησή του. «Το τρίτο μαθητικό Φεστιβάλ αποτελεί συνέχεια των δύο προηγούμενων. Τα δύο προηγούμενα χρόνια με τους στίχους του Ελύτη «την άνοιξη αν δεν την βρεις τη φτιάχνεις» προσπαθήσαμε να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα στο σχολείο. Πάλι προχωράμε με στίχους του Ελύτη, αυτή τη φορά με τον στίχο «η σκέψη ξεβάφει, ο νους ποτέ». Το αφιέρωμα μας είναι στην κρυφή γοητεία της χημείας γιατί πραγματικά κρύβει η φύση τριγύρω μας και οι ζωντανοί οργανισμοί που υπάρχουν κρύβουν μια μαγεία που έχει να κάνει με τα χημικά μόρια που είναι αόρατα αλλά μπορούμε να τα κάνουμε ορατά και πολύ προσιτά στους ανθρώπους και ο στόχος μας είναι να βάλουμε αυτή τη φορά την επιστήμη στο προσκήνιο και να κάνουμε μια καινοτόμα προσέγγιση της χημείας, μια επιστήμης που θεωρείται ότι είναι ακαταλαβίστικη, απρόσιτη, να την παντρέψουμε με τις τέχνες, τον κινηματογράφο, τη ζωγραφική, τη γλυπτική. Είναι πράγματα τα οποία μπορεί να δει ο κόσμος σήμερα, εδώ στην πρώτη δράση που κάνουμε αλλά πάρα πολλά πράγματα που κάνουμε χορευτικά, μουσικά, εικαστικά θα έχουμε στην κεντρική εκδήλωση η οποία θα γίνει στις 23 Μαρτίου στο χώρο του σχολείου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω πολύ το διευθυντή του 1ου δημοτικού που είναι μαζί με τα παιδιά σε αυτή τη δράση και θα είναι και στην κεντρική εκδήλωση, να ευχαριστήσω τον ΔΟΠΑΡ, το δήμο Ρόδου, τον αναπτυξιακό και πολιτιστικό σύλλογο Κρεμαστής «ΠΡΟΟΔΟΣ» γιατί έχουμε μια συνεργασία και αυτό δηλώνει ότι συνεχίζουμε στο ίδιο πνεύμα και για την τρίτη χρονιά, πιστεύοντας σε ένα σχολείο το οποίο είναι ανοιχτό στην κοινωνία για αυτό προσκαλούμε και όλους να έρθουν και εμείς βγαίνουμε εξω. ʼλλωστε η κίνησή μας έχει συμβολικό χαρακτήρα γιατί αυτό θα μπορούσαμε να το κάνουμε στην αυλή του σχολείου μας, αλλά βγήκαμε στον κόσμο να μας δουν και να τους δούμε. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους που για φέτος συνεργαστήκαμε και είναι αρκετοί. Θα δείτε διαθεματικές προσεγγίσεις χημείας με την καλλιτεχνική παιδεία, με τα εικαστικά -είναι πάρα πολλά πράγματα-, και πάνω από όλα τους μαθητές και τις μαθήτριες του σχολείου που είναι πηγή της έμπνευσής μας», ανέφερε η ίδια μεταξύ άλλων. ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ Αναφορικά με τα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν, η Φαίδρα Βιτζιλέου, μαθήτρια του 1ου δημοτικού σχολείου σημείωσε μεταξύ άλλων «η χημεία είναι μια μεγάλη επιστήμη και μέσα από αυτή προσπαθούμε να βρούμε διάφορα πράγματα που μερικές φορές μπορεί να είναι και ανεξήγητα. Εμείς έχουμε φτιάξει ένα πείραμα όπου θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε μέσα έναν δείκτη που είναι μια ουσία από μείγμα λάχανου μαύρου και οινοπνεύματος. Θα το ρίξουμε μέσα σε διάφορες ουσίες και θα δούμε αν αυτές οι ουσίες περιέχουν οξέα ή βάση. Αυτό θα το δούμε ρίχνοντας τον δείκτη μέσα στις ουσίες όπως είναι ο χυμός πορτοκαλιού, η αμμωνία, η ασπιρίνη. Το χρώμα αν γίνει κόκκινο σημαίνει ότι περιέχει οξύ, αν γίνει πράσινο ή μπλε περιέχει βάση». Με τη σειρά του ο διευθυντής του δημοτικού και υπεύθυνος του μαθήματος φυσικής και χημείας κ. Γιάννης Τσακίρης ανέφερε: «Προσπαθούμε μέσα από την προσέγγιση αυτής της επιστήμης τηρουμένων των αναλογιών να προσεγγίσουμε έννοιες της χημείας, φαινόμενα και διαδικασίες και όταν λέω τηρουμένων των αναλογιών, χωρίς να διακυβεύεται η επιστημονική εγκυρότητα της χημείας. Πλησιάζουμε τις έννοιες στο μέτρο που τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν μερικά πράγματα και με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας χημείας και την πρόσκληση που είχαμε από τη διευθύντρια του Καζουλλείου Λυκείου κ. Σταματία Κοτρέτσου να συμμετέχουμε και εμείς, δείχνοντας ότι μπορούμε να συνεργαστούμε, μπορούμε να μάθουμε ως μαθητές, να μας διδάξουν και να διδάξουμε μέσα από μια τέτοια προσέγγιση. Μέσα λοιπόν στο 10ημερο αυτό που είναι αφιερωμένο στη χημεία, θα μας παρουσιάσουν οι μαθητές τη δουλειά τους που είναι εικαστικής μορφής αλλά και κάποιας μορφής έρευνας στο διαδίκτυο και χημικές ουσίες που χρησιμοποιούμε καθημερινά και που δεν συνειδητοποιούμε ότι τόσες πολλές χημικές ουσίες υπάρχουν σε ένα σπίτι ή και στο ίδιο το σχολείο και εντυπωσιάζονται οι πάντες, ανακαλύπτοντας πράγματα που μέχρι τώρα δεν τους έδιναν σημασία». Η μαθήτρια του Λυκείου Ιωάννα Νικήτα σημείωσε με τη σειρά της «κάνουμε πειράματα που εκθέτουμε στον κόσμο, τα οποία απευθύνονται και σε μικρούς και σε μεγάλους, και προσπαθούμε να αποδείξουμε με αυτό ότι η χημεία υπάρχει παντού γύρω μας ακόμα και εκεί που δεν μπορούμε να το φανταστούμε και δεν το βλέπουμε. Για τον κόσμο αυτά φαντάζουν «μαγικά τρικ», ενώ στην ουσία εξηγούνται μέσω της χημείας και έτσι προσπαθούμε να προσεγγίσουμε τον κόσμο και να συμμετέχει και αυτός ενεργά στα πειράματα και να κατανοήσει καλύτερα τις αντιδράσεις που γίνονται». Η ίδια, έδωσε το παράδειγμα της «μπλε φιάλης αναφέροντας «κάναμε ένα πείραμα που ονομάζεται μπλε φιάλη. Βάλαμε απιονισμένο νερό, προσθέσαμε υδροξείδιο του νατρίου, γλυκόζη και ένα δείκτη. Μαζί με τα παιδιά από το δημοτικό είδαμε αναμιγνύοντας τα, την αποχρωμάτιση του διαλύματος». Ο υπεύθυνος καθηγητής του Λυκείου κ. Παναγιώτης Σαλιάρης (χημικός) τόνισε «οργανώσαμε τα πειράματα τα οποία παρουσιάζουμε σήμερα, αλλά και διάφορες δράσεις ενόψει του 3ου Φεστιβάλ που πραγματοποιείται φέτος. Ήταν μεγάλος ο ενθουσιασμός των παιδιών, το χάρηκαν πολύ τα ίδια αλλά και εμείς και το αποτέλεσμα το βλέπετε. Ο στόχος μας ήταν με αφορμή την παγκόσμια ημέρα χημείας να δείξουμε ότι δεν είναι κάτι τόσο απρόσιτο η χημεία όπως είναι για τους περισσότερους από εμάς. Είναι βέβαια πράγματα που δεν βλέπουμε αλλά με φαντασία και όρεξη μπορούμε να το δούμε και αυτό προσπάθησαν τα παιδιά και το κατάφεραν». ΤΟ Β ΚΑΡΟΤΕΝΙΟ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟ ΑΠΟ ΦΕΛΙΖΟΛ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚΟ Για την αποτύπωση του Β καροτένιου σε ένα τεράστιο μόριο φτιαγμένο από πλαστικό και φελιζόλ, μίλησε ο μαθητής Μιχάλης Τερεζάκης, αναφέροντας «το Β καροτένιο είναι η προβιταμίνη Α που βρίσκεται στα καρότα, στις κρέμες τα αντηλιακά γιατί βοηθάει στην επιδερμίδα και στην όραση. Έχουμε φτιάξει το μόριο του Β καροτενίου, ένα μόριο που περιέχει 40 άνθρακες και 56 υδρογόνα. Είναι ένα μεγάλο μόριο και δεν φανταζόμαστε ότι μπορεί να χωρέσει σε ένα καρότο. Φυσικά δεν είναι ένα μόριο σε κάθε καρότο, είναι πολλά μόρια, και ένα Β καροτένιο μας δίνει δύο μόρια βιταμίνης Α. Το στερεοχημικό μοντέλο που φτιάξαμε εμείς αποτελείται από πλαστικούς σωλήνες (δεσμοί των ατόμων που αποτελούνται από πλαστικούς σωλήνες), και τα ίδια τα άτομα του άνθρακα και του υδρογόνου (από μπάλες φελιζόλ) τις οποίες χρωματίσαμε και τα συνδέσαμε για να το κατασκευάσουμε. Είναι το πραγματικό μόριο του Β καροτενίου. Ουσιαστικά ένα αόρατο μόριο το κάναμε ορατό στον κόσμο, κάτι που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι αυτό χωράει μέσα στο καρότο, άρα ένα αόρατο μόριο με ένα τρικ το κάναμε ορατό στον κόσμο να το δει και να δει ότι αυτό υπάρχει μέσα στο καρότο, μέσα στα αντηλιακά και οπουδήποτε αλλού». Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟ ΒΟΤΣΑΛΑ Αναφορικά με τον πίνακα από βότσαλα που δημιούργησαν οι μαθητές του Λυκείου, η μαθήτρια Ελένη Σκλιβάκη ανέφερε «έχουμε φτιάξει μια μεγάλη κατασκευή από βότσαλα διαβαθμίζοντάς τα προοπτικά, δηλαδή από το μικρότερο στο μεγαλύτερο, θέλοντας να συμβολίσουμε τη θάλασσα. Τα χρώματα που χρησιμοποιούμε είναι από φυσικά ορυκτά, επεξεργασμένα τα οποία φτιάχνουμε μόνοι μας εδώ πέρα, έχουμε βάλει τούλι ανάμεσα τους για να συμβολίσουμε το κύμα και έτσι συνδυάζουμε και τη μάθηση, την ψυχαγωγία, την επιστήμη και την τέχνη». Για την ιδέα μίλησε και ο καθηγητής των εικαστικών κ. Δημήτρης Βασιλείου ο οποίος σημείωσε μεταξύ άλλων «επειδή στο σχολείο γίνονται πάρα πολλά πράγματα σε σχέση με το περιβάλλον, τα βότσαλα αυτά τα είχαμε και από άλλες δράσεις. Έτσι η ιδέα ήταν να δούμε πως πάνω σε μια επιφάνεια, αλλάζοντας εκτός από το μέγεθος και το ίδιο το χρώμα, αλλάζει η προοπτική και το βάθος. Είναι μια ευκαιρία να δούνε από κοντά τα φυσικά χρώματα τα παιδιά. Τα χρώματα είναι σε σκόνες, υδατοδιαλυτά τα οποία αναμιγνύουμε με πολυμερισμένο βινύλιο και έτσι φτάνουμε σε κάποια πρωτογενή είδη πλαστικού και ακριλικού χρώματος». Αναφορικά με την ανταπόκριση των μαθητών ο ίδιος ανέφερε «τα παιδιά ήταν δεκτικά, χαρούμενα γιατί ψυχαγωγήθηκαν και μπήκε μέσα σε όλο αυτό το κομμάτι της επιστήμης, της παρατήρησης, της αλλαγής, της αλλοίωσης των χρωμάτων. Όπως βλέπετε έχει ξεκινήσει η δράση και οι μαθητές έχουν “πέσει με τα μούτρα” σε αυτό που κάνουν». Οι δράσεις των μαθητών συνεχίζονται μέχρι και τις 23 Μαρτίου όπου θα πραγματοποιηθεί και η κεντρική εκδήλωση στο σχολείο τους. Από το 2ο ΓΕΛ Ρόδου συμμετέχουν οι μαθητές Α’ Τάξης: Καντά Τσαμπίκα, Καραγεώργη Ειρήνη, Κικιρίκος Γιώργος, Μυλοχαράκτης Παντελής, Νικήτα Ιωάννα, Νικηταράς Μιχάλης και Β Τάξης: Δούμουρας Γιώργος, Ιωαννίδης Βασίλης, Σκιαδά Δέσποινα, Σκλιβάκη Ελένη, Τερεζάκης Μιχάλης, Τουρατζίδης Λευτέρης, Φουντουραδάκη Κων/να. Υπεύθυνοι Καθηγητές: Βασιλείου Δημήτρης, Κοτρέτσου Σταματία, Σαλιάρης Παναγιώτης, Χατζηνικολάου Ηλίας. Από το 1ο Δημοτικό Ρόδου συμμετέχουν οι μαθητές: Αμπελά Αννα, Βιτζηλαίου Φαίδρα, Διακομανώλη Ελένη, Μπακίρης Πέτρος. Υπεύθυνος Δάσκαλος: Τσακίρης Γιάννης.