Μνήμες από την ταφική γλυπτική στην Κω

(Αφιέρωμα στη μνήμη
του Σταμάτη Κ. Μανούση οφθαλμίατρου, π. Υπουργού και βουλευτή Δωδεκανήσου)

Καθώς εισέρχεσαι στο Νέο Νεκροταφείο στην ΚΩ, μετά τον Ιερό Ναό σε χώρο που έχει επιλεγεί από τον Δήμο για αυτούς που τιμώνται για την προσφορά τους, αντικρίζεις έναν ταφικο μνημείο κατάλευκο, που εντυπωσιάζει με την παρουσία της ανάγλυφης μορφής του Σταμάτη Κ. Μανούση.
Στο βάθος, πίσω από το μνημείο, η φύση, η θέα προς την πόλη της Κω και τα παράλια την Ιωνίας συναρπάζουν τον επισκέπτη και δημιουργούν ένα αρμονικό περιβάλλον κατάνυξης περισυλλογής,και μνήμης
Η μορφή του με ιδιαίτερη ευαισθησία αποτυπωμένη στο μάρμαρο προσδίδει στο γλυπτο την πραότητα και την καλοσύνη που τον διακατείχε εν ζωή.

Τέτοιες ημέρες το 2011, 30 χρόνια μετά το θάνατο του Σταμάτη Μανούση, σύμφωνα με γραπτή του επιθυμία, μεταφέρθηκαν τα οστά του σε ταφικό μνημείο στο καινούριο Κοιμητήριο της Κω σε χώρο που παραχωρήθηκε έπειτα από ομόφωνη απόφαση του τοτε Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Κω.
Ταυτόχρονα έγιναν και τα αποκαλυπτήρια της ανάγλυφης μορφής του σε μάρμαρο, έργο που φιλοτεχνήθηκε από τον Γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλινο

Ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος δημιουργός του έργου είναι απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις. Μαθητής του γλύπτη Γιάννη Παππά. Έχει λάβει τέσσερα πρώτα βραβεία σε πανελληνίους καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς και έχει λάβει μέρος σε πολλές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία της Αθήνας μεταξύ των οποίων και στην έκθεση για τα 150 χρόνια των Αθηνών στον Εθνικό Κήπο. Έχει τιμηθεί με το βραβείο γλυπτικής από την Ακαδημία Αθηνών το 1987 και το βραβείο ΕΜΠ το 1988.
Για το γλυπτό έργο του αναφέρει:
"Το ανάγλυφο πορτραίτο του Σταμάτη Μανούση φιλοτεχνήθηκε βασισμένο σε φωτογραφικό υλικό. Φιλοτεχνήθηκε πρώτα στον πηλό και έπειτα λαξεύτηκε σε λευκό μάρμαρο Διονύσου στην Τήνο. Μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε στο ταφικό μνημείο στην Κω το 2011.

Η μορφή του Σταμάτη Μανούση αποδίδεται περίπου στα τρία τέταρτα και η πλαστική του μαρμάρου και η ερμηνεία των επιφανειών είναι με τέτοιο τρόπο δουλεμένες ώστε να αποδίδεται η τρίτη διάσταση και να δίνεται έτσι η αίσθηση του βάθους. Η απεικόνιση του προσώπου στη γλυπτική είναι πάντα μια δύσκολη υπόθεση, ιδιαίτερα η αναγλυφική απόδοση.
Το πορτραίτο του Σταμάτη Μανούση όπως μπόρεσα να καταλάβω από τη βιογραφία του αλλά και το φωτογραφικό υλικό που μου έδωσε ο κ. Νίκος Μανούσης περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που ήταν και ο ίδιος, είχε μια ήπια έκφραση, ευγένεια και δύναμη συγχρόνως. Πιστεύω πάντα ότι όπως ένας λογοτέχνης εμπνέεται και γράφει μια βιογραφία, έτσι κι ο γλύπτης δια της τέχνης του προσπαθεί πάντα να αποδώσει τον άνθρωπο. Αυτό είναι που προσπάθησα για το ανάγλυφο έργο του Σταμάτη Μανούση".
"… δεν επολιτεύθην για να επιβαρύνω τον προυπολογισμό του κράτους. Το όνειρό μου ήταν να προσφέρω στον τόπο αυτό που αγάπησα."
Νίκος Στ. Μανούσης