Στην κρίση του ΣτΕ η ανάκληση της λειτουργίας της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου

Rodiaki NewsRoom

Πραγματοποιήθηκε χθες μετά από αρκετές αναβολές ενώπιον του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας η από 08.12.2013 Αίτηση Ακυρώσεως των τέως μελών του ΔΣ της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου κατά την απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδος για την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου.

Οι λόγοι ακύρωσης που προφορικά αναπτύχθηκαν από τους πληρεξούσιους δικηγόρος αλλά κυρίως μέσω της Αίτησης Ακυρώσεως, η οποία συμπληρώνεται με το δικόγραφο Πρόσθετων Λόγων ενώπιον του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, αφορούσαν τόσο εσφαλμένη εκτίμηση των πραγματικών δεδομένων, όσο και την κακή ερμηνεία των ισχυουσών διατάξεων, που εφάρμοσε η Τράπεζα της Ελλάδος για την λήψη της απόφασής της να ανακαλέσει την άδεια λειτουργίας της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου.

Συνοπτικά, οι λόγοι ακύρωσης των προσβαλλόμενων πράξεων είναι οι ακόλουθοι:
1. Παράβαση της διάταξης του άρθρου 8 του Ν. 3601/2007 - μη συνδρομή των προϋποθέσεων του νόμου για την ανάκληση αδείας πιστωτικού ιδρύματος
2. Παράβαση νόμου - Πλημμελής αιτιολογία της προσβαλλομένη πράξης
3. Παράβαση διάταξης νόμου – Κακή χρήση της διακριτικής εξουσίας
4. Παράβαση νόμου - Παράβαση της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας
5. Παράβαση νόμου - Παράβαση της συνταγματικής αρχής της εμπιστοσύνης του πολίτη προς το κράτος και της αρχής της χρηστής διοίκησης
6. Παράβαση ουσιώδους τύπου λόγω μη προσήκουσας άσκησης του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης (άρθρο 20 του Συντάγματος)
7. Παραβίαση της αρχής της ισότητας

Στο Εισηγητικό Σημείωμα ο εισηγητής του Δ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Ηλίας Μάζος επισημαίνει ότι:
«1. Με την κρινόμενη αίτηση, η οποία συμπληρώνεται με δικόγραφο προσθέτων λόγων, ζητείται η ακύρωση τεσσάρων αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος ως εποπτικής αρχής. Ζητείται ειδικότερα η ακύρωση των πράξεων: α) 97/3/8.12.2013 της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων, με την οποία ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας του πιστωτικού ιδρύματος με την επωνυμία «Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης», τέθηκε το εν λόγω ίδρυμα σε ειδική εκκαθάριση και διορίστηκε ειδικός εκκαθαριστής του, β) 14/4/8.12.2013 της Επιτροπής Μέτρων Εξυγίανσης (ΕΜΕ), με την οποία δόθηκε στον ειδικό εκκαθαριστή του ανωτέρω πιστωτικού ιδρύματος εντολή μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων του τελευταίου στο πιστωτικό ίδρυμα με την επωνυμία «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.», γ) 14/5/8.12.2013 της ΕΜΕ, με την οποία καθορίστηκε η διαφορά αξίας μεταξύ στοιχείων παθητικού και στοιχείων ενεργητικού που μεταβιβάζονται από το ως άνω υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα στην «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.», και δ) 14/6/8.12.2013 της ΕΜΕ, με την οποία καθορίστηκε το αντάλλαγμα που υποχρεούται να καταβάλει η «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» στο ανωτέρω υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα για τη μεταβίβαση σε αυτή περιουσιακών στοιχείων του τελευταίου.

2. …
3. Η κρινόμενη αίτηση ασκείται αρμοδίως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ασκείται, επίσης, εμπροθέσμως με την κατάθεση του δικογράφου στις 11.12.2013, τρεις μόλις ημέρες μετά την έκδοση και δημοσίευση των προσβαλλομένων στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 3105/8.12.2013 ) …
4. Οι λόγοι ακυρώσεως στρέφονται κυρίως κατά της πρώτης προσβαλλόμενης (απόφαση 97/3/8.12.2013 της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος), με την οποία ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας και τέθηκε σε εκκαθάριση η συνεταιριστική τράπεζα. Τυχόν ευδοκίμηση των λόγων αυτών θα επέφερε και την ακύρωση των λοιπών προσβαλλομένων, οι οποίες προϋποθέτουν τη νομιμότητα της πρώτης.

5. … Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι στην περίπτωση που δεν είχαν αμφισβητηθεί οι ρυθμίσεις δανείων στις οποίες προέβη η αιτούσα, το ποσό των 5,3 εκατομμυρίων που συγκεντρώθηκε κατά την αύξηση του συνεταιριστικού κεφαλαίου της θα επαρκούσε για την αποκατάσταση των σχετικών με την κεφαλαιακή της επάρκεια δεικτών.
6. … Προβάλλεται ειδικότερα ότι οι επίμαχες ρυθμίσεις δανείων είχαν γίνει σύμφωνα με τις σχετικές κανονιστικές διατάξεις και τις κατευθυντήριες οδηγίες της Τράπεζας της Ελλάδος και ότι η περί του αντιθέτου κρίση της εποπτικής αρχής, η οποία προέβη στην επαναταξινόμηση μέρους των ρυθμισθεισών απαιτήσεων, δεν αιτιολογείται νομίμως εφόσον οι σχετικοί έλεγχοι της Υπηρεσίας και της ανεξάρτητης εταιρείας έγιναν σε δείγμα (62%) και όχι στο σύνολο των ρυθμίσεων, κατ’ εφαρμογήν διαφορετικής μεθοδολογίας και κατέληξαν σε διαφορετικά πορίσματα. Περαιτέρω προβάλλεται ότι η αιτούσα συνεταιριστική τράπεζα συμμορφώθηκε στις υποχρεώσεις, τις οποίες καλοπίστως θεωρούσε ότι υπείχε, και όχι μόνο μετά την ολοκλήρωση της αύξησης του κεφαλαίου της πληροφορήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος για την, κατά την Εποπτική Αρχή, έκταση των υποχρεώσεων της.

7. Προβάλλεται πλημμελής τήρηση της διαδικασίας της προηγούμενης ακρόασης εφόσον, όπως ισχυρίζεται η αιτούσα, η συνάντηση των εκπροσώπων της με στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος έγινε σε χρόνο (6.12.2013), κατά τον οποίο η παράθεση των απόψεών της δεν μπορούσε να ασκήσει επιρροή στην προειλημμένη ήδη απόφαση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της, όπως προκύπτει, κατά την αιτούσα, από τις ενέργειες της Αρχής (και κυρίως τις επαφές της με άλλες τράπεζες προς μεταβίβαση των περιουσιακών της στοιχείων). Συναφώς προβάλλεται ότι αναιτιολογήτως η Εποπτικής Αρχή εξέδωσε την ανακλητική απόφαση 2 μόλις ημέρες μετά την ακρόαση χωρίς να εξετάσει ειδικώς τους ισχυρισμούς της αιτούσης και να αξιολογήσει τα προσκομισθέντα στοιχεία, από τα οποία προέκυπτε, κατά τα προβαλλόμενα, ότι ήταν εφικτή η συγκέντρωση του υπολειπόμενου ποσού για την αύξηση του συνεταιριστικού κεφαλαίου της σε διάστημα λίγων ημερών, όπως είχε ζητήσει η αιτούσα.

8. Προβάλλεται ότι η επίδικη ανάκληση της άδειας λειτουργίας εχώρησε α) κατά παράβαση της αρχής της προστατευομένης εμπιστοσύνης και της αναλογικότητας εφόσον ήταν δυνατή αλλά και σύμφωνη με τις προηγούμενες ενέργειες της Αρχής η λήψη άλλων ηπιότερων μέτρων, β) κατά κακή χρήση της διακριτικής ευχέρειας της Τράπεζας της Ελλάδος και παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης, εν όψει και της γνωστής, κατά την έκδοση των προσβαλλομένων, έναρξης της ισχύος νέου κανονιστικού πλαισίου από την 1.1.2014 με αναπροσαρμογή των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων σε χαμηλότερο ποσοστό, και γ) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας, λαμβανομένων υπ’ όψιν των ενεργειών και ιδίως των προθεσμιών που τήρησε η Εποπτική Αρχή στις περιπτώσεις λήψης μέτρων που αφορούσαν άλλες συνεταιριστικές τράπεζες.»

Κατόπιν επικοινωνίας της εφημερίδας μας με το Δικηγορικό Γραφείο ΜΠΕΝΤΕΝΙΩΤΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, που χειρίζεται την υπόθεση για λογαριασμό του τέως Διοικητικού Συμβουλίου της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου, και συγκεκριμένα τον δικηγόρο κ. Μαν. Α. Μπεντενιώτη, μας υπογράμμισε ότι εσφαλμένα η Τράπεζα της Ελλάδος αποφάσισε την ανάκληση της λειτουργίας της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου.

Επισήμανε, μάλιστα, ότι στην περίπτωση της ανάκλησης της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου δεν εφαρμόστηκαν ή τηρήθηκαν προσχηματικά και κατ’ επίφαση, θεμελιώδης δικαιώματα που προβλέπονται στο Σύνταγ όπως είναι το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης του διοικούμενου, ενώ η ανάκληση εχώρησε κατά παράβαση της αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης και της αναλογικότητας, αλλά και κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της αρχής της ισότητας.
Ο κ. Μαν. Α. Μπεντενιώτης είναι πρώην υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, και σήμερα καθηγητής και αντιπρόεδρος του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.