Η θυσία των προσκόπων στη Μικρασιατική καταστροφή

«Υπόσχομαι στην Τιμή μου, να εκτελώ το καθήκον μου προς το Θεό και την Πατρίδα, να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση και να τηρώ τον Νόμο του Προσκόπου». Λέγοντας αυτές τις λέξεις της «υπόσχεσης του προσκόπου», τα μικρά παιδιά, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται την έννοια της Τιμής, που μεταφράζεται στην σχέση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης που πρέπει να κερδίσουν και να διατηρήσουν με τον κοινωνικό τους περίγυρο. Παράλληλα θέτουν ως τρόπο ζωής, τις Αρχές της Πίστης στο Θεό, στην Ελληνική πατρίδα και της αγάπης στον συνάνθρωπο. Τις Αρχές τους αυτές οι Πρόσκοποι στο παρελθόν τις πλήρωσαν ακριβά, προσφέροντας την ίδια τους τη ζωή για την Πατρίδα και την Πίστη τους και την βοήθεια στον Έλληνα στρατιώτη και τους συμπολίτες τους κατά την εκστρατεία στην Μικρά Ασία. Οι σελίδες που γράφτηκαν τότε είναι από τις ηρωικότερες αλλά και αιματηρότερες του Ελληνικού Προσκοπισμού. Τα αδικοχαμένα εκείνα παιδιά μπορούμε να πούμε πως ανήκουν στο χώρο των νεομαρτύρων του χριστιανισμού, αφού δολοφονήθηκαν αρνούμενα να προδώσουν τον Θεό και την Πατρίδα τους. Το 1918 βρίσκει τον ελληνικό προσκοπισμό της Μ. Ασίας, της Προποντίδας και της Κωνσταντινούπολης με δύναμη 119 Ομάδων με πλούσια εθνική δράση. Τρεις κυρίως κωμοπόλεις της Ιωνίας, το Αϊδίνι, (όπου είχαν ιδρυθεί τρεις προσκοπικές ομάδες), η Κάτω Παναγιά και τα Σώκια, έγιναν μάρτυρες των φρικτών κακουργημάτων που διέπραξαν οι Τούρκοι εις βάρος των αθώων αυτών παιδιών, τα οποία κατασφάχτηκαν, βασανίστηκαν και άφησαν την τελευταία τους πνοή στα ματωμένα χώματα, στην φρίκη του πολέμου της καταστροφής και της απανθρωπιάς του δυνάστη. Στο Αϊδίνι το οποίο βρίσκεται 70 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σμύρνης ζούσαν 11.000 Έλληνες. Τα νεαρά ελληνόπουλα είχαν ιδρύσει τρεις προσκοπικές ομάδες που ήταν το καύχημα της ανατολής. Ο Τούρκος Ατνάν ο Μαινάνδριος (Μεντερές) ίδρυσε την τουρκική προσκοπική ομάδα της πόλης, αλλά όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Χαμένες Πατρίδες», ο Δημοσιογράφος Νομικός και Πολιτικός Γιάννης Π. Καψής, η τύχη της ήταν κωμικοτραγική. Ακολουθώντας το παράδειγμα του θηλυπρεπούς αρχηγού τους, οι Τούρκοι πρόσκοποι του Αϊδινίου προκαλούσαν τα γέλια όταν έκαναν παρέλαση με τα φεσάκια τους. Ο Ελληνικός Στρατός, στις 14/5/1919, καταλαμβάνει την πόλη και οι κάτοικοι τον υποδέχονται με ύμνους, τελετές ευλογίας των όπλων, λουλούδια από τους προσκόπους, κι όλοι ψάλλουν χαρούμενοι τον Εθνικό Ύμνο κλαίγοντας από συγκίνηση. Όμως η μοίρα ήταν γραμμένη με σκληρό τρόπο. Ο Ελληνικός Στρατός υποχωρεί, στην μάχη οι πρόσκοποι βοηθούν όπου μπορούν. Οι μεγαλύτεροι παίρνουν όπλα, οι μικρότεροι μεταφέρουν μηνύματα, βοηθούν τους τραυματίες, μεταφέρουν πυρομαχικά. Μόνο το θέαμα αυτών των μικρών ηρώων με τα γυμνά γόνατα θα έπρεπε να εμψυχώσει τον ανίκανο διοικητή των Ελληνικών δυνάμεων. Και όμως φεύγει από την πόλη, υποχωρεί, αφήνοντας τους μικρούς προσκόπους να καλύψουν την υποχώρησή του και για τρεις μόνο ημέρες αφήνει την πόλη απροστάτευτη στα χέρια του εκδικητικού εχθρού. Όταν το ίδιο στράτευμα ξαναμπαίνει μετά τρεις ημέρες στην πόλη με άλλο ικανό διοικητή, διώχνοντας τους Τσέτες, το θέαμα είναι αποτρόπαιο. Σχεδόν ο μισός Ελληνικός πληθυσμός έχει δολοφονηθεί, οι ορθόδοξες και αρμενικές εκκλησίες έχουν καεί, τα σπίτια έχουν καταστραφεί. Πολλοί από τους προσκόπους έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να βοηθήσουν τον άμαχο πληθυσμό κατά την διάρκεια της σφαγής του Αϊδινίου. Όσοι απέμειναν ζωντανοί, (31 Πρόσκοποι), συνελήφθησαν με τον αρχηγό τους Νίκο Αυγερίδη και επειδή αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν και να αρνηθούν την πατρίδα τους, φωνάζοντας «ζήτω η Ελλάδα», εκτελέστηκανγ με βασανισμούς στις 18/6/1919 σε έναν ελαιώνα κοντά στην πόλη, από τους Τσέτες με αρχηγό τους, τον Ατνάν Μεντερές. Η άθλια σφαγή των προσκοπίνων της πόλης άρχισε με την όμορφη Έλλη Σφέτσογλου, την 20χρονη αρχηγό της ομάδας που λίγες μέρες πριν είχε την τιμή επικεφαλής των κοριτσιών να υποδεχθεί τον Στρατό. Επειδή λοιπόν η Έλλη τίμησε τον Ελληνικό Στρατό την ατίμασαν οι Τούρκοι, σκοτώνοντάς την με φρικτό τρόπο αφού πρώτα την βασάνισαν ατιμωτικά. Ο Προσκοπισμός είναι ιδέα, και ως ιδέα δεν μπορεί να πεθάνει. Το ίδιο δεν ισχύει όμως και για τους Προσκόπους δυστυχώς. Έτσι μετά το Αϊδίνι ήρθε η σειρά άλλων πόλεων. Στα Σώκια, όμορφη κωμόπολη του νομού Σμύρνης που κατά την περίοδο 1919 1922 βρισκόταν υπό Ιταλική διοίκηση, εξαφανίστηκαν άλλοι 78 Πρόσκοποι που μαζί με άλλους προκρίτους της περιοχής είχαν φυλακιστεί αναίτια. Τον Απρίλιο του 1920 όταν ο Ελληνικός Στρατός πλησίασε στην περιοχή, οι Τσέτες φεύγοντας τους έσυραν στα βουνά όπου χάθηκαν τα ίχνη τους. Υπάρχουν όμως μαρτυρίες για την τύχη των προσκόπων του κοντινού χωριού Κάτω Παναγιά (σημερινό Γενίκιοϊ), όπου τον Αύγουστο του 1922, μεταξύ άλλων 800 συγχωριανών τους βρήκαν τον θάνατο οι 14 πρόσκοποι που αρνήθηκαν να τουρκέψουν. Μέσα σε αυτή τη λαίλαπα του πολέμου και της καταστροφής μεταξύ πολλών άλλων και οι ανήλικοι πρόσκοποι αντιμετώπισαν σκληρή μοίρα. Ο σφαγέας των 31 προσκόπων του Αϊδινίου δεν είναι άλλος από τον μετέπειτα πρωθυπουργό της Τουρκίας Ατνάν Μεντερές που καταδικάστηκε σε θάνατο με απαγχονισμό το 1961. Η Ελλάς τίμησε τις θυσίες των προσκόπων, απονέμοντας στην σημαία του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, το Μετάλλιο της Στρατιωτικής Αξίας Α` Τάξεως. Η μνήμη για την θυσία των ανήλικων εκείνων παιδιών που έκαναν πράξη την υπόσχεση που έδωσαν «στην Τιμή τους», θα είναι παντοτινή. Πηγές: Εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν 1919 1922 Γ.Ε.Σ./Δ.Ι.Σ. Χαμένες Πατρίδες Γιάννη Π. Καψή Ιστορία τ.411 Εκδοτικός Οργανισμός ΠάπυροςΟ προσκοπισμός στις αλησμόνητες πατρίδες 1919 1922 Νικόλαος Κ. Παράδεισος