Λέρος, το Λακκί και η «Βασίλισσα Όλγα»

Rodiaki NewsRoom

Ο ηρωικός κυβερνήτης Γ. Μπλέσσας

Του
Βαγγέλη Στεργιόπουλου
από το in.gr

Tο Λακκί, κύριο λιμάνι της Λέρου, στο μυχό του ομώνυμου κλειστού όρμου, ιδρύθηκε επί Ιταλοκρατίας με την ονομασία Porto Lago, αφενός μεν στο πλαίσιο της φασιστικής πολιτικής για τη δημιουργία νέων πόλεων, αφετέρου δε προκειμένου να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες των ιταλών αξιωματικών της μεγάλης αεροναυτικής βάσης στα Λέπιδα.

Ύστερα από απαλλοτριώσεις, αποξηράνσεις και επιχωματώσεις η εξοχή του Λακκίου μετατράπηκε στη μοναδική νέα ιταλική πόλη στα Δωδεκάνησα, ένα μουσείο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930 στον ελληνικό χώρο και ένα πολύ ενδιαφέρον σύνολο του ιταλικού – μεσογειακού ρασιοναλισμού.

Τον επισκέπτη εντυπωσιάζουν η άψογη ρυμοτομία, τα επιβλητικά ιταλικά κτίρια (ξεχωρίζουν το συγκρότημα της αγοράς με τον πύργο-ρολόι, ο στρατώνας του ναυτικού, το Κτίριο του Φασισμού, το κινηματοθέατρο και το δημοτικό σχολείο), οι ανοιχτοί δρόμοι, τα πάρκα, οι δεντροστοιχίες με τους ευκάλυπτους.

Το ιδιαίτερα ασφαλές λιμάνι του Λακκίου (θεωρείται βέβαιο ότι χρησιμοποιήθηκε και στην αρχαιότητα) διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη νεότερη ιστορία του νησιού. Κατά τη διάρκεια της Μάχης της Λέρου, στις 26 Σεπτεμβρίου 1943, βυθίστηκε από γερμανικά βομβαρδιστικά στον όρμο του Λακκίου το ελληνικό αντιτορπιλικό «Bασίλισσα Όλγα».

Το αντιτορπιλικό τύπου Greyhound «Βασίλισσα Όλγα D-15», ένα από τα πλέον ένδοξα σκάφη του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, κατασκευάστηκε στα αγγλικά ναυπηγεία Υarrow το 1936-38.
Το «Βασίλισσα Όλγα» έλαβε μέρος μέχρι τον Απρίλιο του 1941 σε συνοδείες νηοπομπών, καθώς και στην πρώτη και τρίτη (14-15 Νοεμβρίου 1940, 4-5 Ιανουαρίου 1941) επιδρομή στο Στενό του Οτράντο.

Μετά την κατάληψη της Ελλάδας διέφυγε στη Μέση Ανατολή. Μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου του 1941 πραγματοποίησε μετασκευή στην Καλκούτα. Επανήλθε στη Μεσόγειο το Φεβρουάριο του 1942 και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του Τομπρούκ, ενταγμένο σε βρετανική μοίρα, με κυβερνήτη τον πλωτάρχη Γεώργιο Μπλέσσα.

Ακολούθως, σε συνεργασία με βρετανικά πολεμικά σκάφη, το «Βασίλισσα Όλγα» προέβη στη βύθιση ικανού αριθμού ιταλικών πολεμικών σκαφών και εμπορικών πλοίων, ενώ έλαβε μέρος στην επιχείρηση αποβάσεως στη Σικελία. Τελικά, το «Βασίλισσα Όλγα», όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, βυθίστηκε συνεπεία γερμανικής αεροπορικής επιδρομής στις 26 Σεπτεμβρίου 1943, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους ο κυβερνήτης, έξι αξιωματικοί και εξήντα πέντε υπαξιωματικοί και ναύτες.

Για να τιμήσει τον ηρωικώς πεσόντα κυβερνήτη, κατ’ επέκταση δε και τους λοιπούς άνδρες του που χάθηκαν κατά τη βύθιση του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα», το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό έδωσε το όνομα αυτού σε μία από τις πυραυλακάτους τύπου La Combattante III, την πυραυλάκατο «Πλωτάρχης Μπλέσσας P-21».

Το Porto Lago επί Ιταλοκρατίας (πηγή: Ιστορικό Αρχείο Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς)