Πώς το υπερπλεόνασμα ροκανίζει την ανάπτυξη

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Ηλίας Καραβόλιας

Τόσο το υπερπλεόνασμα του 4% που γράφτηκε για το 2017 όσο και το δυναμικό ξεκίνημα - με υπερδιπλάσιο στόχο α' τριμήνου - για το πλεόνασμα του 2018 (βλ. http://www. kathimerini.gr/ 948829/article/oikonomia/ellhnikhoikonomia/yperdiplasio-toy-stoxoy-to-pleonasma-toy-ianoyarioy), αποδεικνύουν ένα και μοναδικό γεγονός: η κοινωνία ματώνει από την υπερφορολόγηση.

Το στράγγισμα της ρευστότητας στην αγορά οφείλεται στο γεγονός ότι το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος εισπράκτορας στην οικονομία μας. Αλλά πόσο επηρεάζει αυτή η έλλειψη ρευστότητας- λόγω εξοντωτικού πλεονάσματος -την ανάπτυξη της χώρας και το εισόδημά μας; Έχουμε άραγε αντιληφθεί τι σημαίνει ''ανάπτυξη'' και πώς συνδέεται η έλλειψη ρευστότητας με την αλυσίδα κατανάλωση - αποταμίευση- επένδυση;

Ας δούμε πώς γράφτηκε για το 2017 ανάπτυξη χαμηλότερη του στόχου (1,4% αντί διπλάσια που περιμέναμε- βλ.http://www.cnn.gr/ oikonomia/story/120225/ elstat-sto-1-4-i-anaptyxi-to-2017)/. Ας δούμε και πώς ''δομείται'' αυτό το μέγεθος, ποιά είναι η σύνθεσή του.

Από την επικεφαλής του ΣΕΒ μαθαίνει κανείς ότι οι επενδύσεις συνέβαλαν για το 2017 με 1,8 ποσοστιαίες μονάδες ενώ η κατανάλωση και οι καθαρές εξαγωγές είχαν αρνητική συμβολή (-0,1 και -0,3%, βλ. https://www.protothema.gr/ blogs/mixalis masoyrakis/article/7 75674/boreis-na-fereis-to-alogo-sto-potami-alla-den-boreis-na-to-kaneis-na-piei-nero/). Ετσι ακριβώς βγαίνει το ΑΕΠ: Ιδιωτική κατανάλωση + δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης + δαπάνες ιδιωτικού τομέα για τον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου + (εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών -εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών) ή με σύμβολα:

Τι έχουμε λοιπόν εδώ; Αύξηση επενδύσεων, αρκετά καλή συγκριτικά με την προηγούμενη 7ετία της ύφεσης, αλλά στασιμότητα της κατανάλωσης. Το ΑΕΠ λοιπόν επηρεάστηκε αρνητικά απο μειωμένη κατανάλωση (και από το μόνιμο πρόβλημα των καθαρών αρνητικών εξαγωγών). Προσθέστε σε όλα αυτά ότι τα εισοδήματα μισθωτής εργασίας παρουσιάζουν οριακή μόλις αύξηση (λόγω αύξησης του μέσου μισθού κατά 0,2% με αύξηση αριθμού απασχολούμενων 2,2%''). Ιδού λοιπόν η εξήγηση: πώς να συμβάλλει ο μισθός στην ανάπτυξη όταν σαν εισόδημα αυξάνεται μόλις 0,2% και μόλις απο 2,2% περισσότερο αριθμό εργαζομένων;

Από 74 δις το 2009 οι μισθωτοί έπεσαν σε εισοδήματα 58 δις το 2017 ενώ οι λοιποί φορολογούμενοι έπεσαν απο τα 98 στα 73 δις (στοιχεία Θ.Τσίρος, Καθημερινή, 23/10/17). Aυτά που χάθηκαν είναι χρήματα που θα έπεφταν στην αγορά και στην αποπλωρωμή ιδιωτικών χρεών. Είναι το εναλλακτικό όφελος που θα είχε η ελληνική οικονομία αν δεν καρκινοβατούσε μέσα στην κρίση και αν δεν έχανε τόσο πολύ εισόδημα.

Υπάρχουν φυσικά κάποιοι που επιμένουν ότι η ανάπτυξη θα έλθει ''αυτόματα'' λόγω rebound όπως είπε και ο πρωθυπουργός πέρυσι. Θαρρείς και η οικονομία υπακούει στην μηχανική της ταλάντωσης, του ελατηρίου που πετάγεται επειδή συμπιέστηκε. Ή θαρρείς και κάποιος θα βάλει το πιστόλι στον κρόταφο των κεφαλαιούχων/επενδυτών να ανοίξουν εργοστάσια και δουλειές, όταν η κυβέρνηση καθυστερεί τις επενδύσεις προκλητικά και δεν λέει να υιοθετήσει πρόγραμμα σταδιακής αποκλιμάκωσης φορολογικών συντελεστών. Αστείο να αναμένει κανείς τους αυτοματισμούς σήμερα.

Η ανάπτυξη και η συνεπακόλουθη αύξηση του εισοδήματος μας θα έλθουν μόνο απο τον συνδυασμό επενδύσεων, κατανάλωσης και αύξησης εξαγωγών. Έστω και με 28,9% οι επενδύσεις αυξήθηκαν. Πρέπει να αυξηθούν πολύ περισσότερο (αρκεί να πέσουν οι φορολογικοί συντελεστές, να παταχθεί η γραφειοκρατία, να ξεκινήσουν βιώσιμες ιδιωτικοποιήσεις-όχι ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας). Η κατανάλωση όμως και οι εξαγωγές έμειναν πίσω. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει καθήλωση των δημοσίων δαπανών, που είναι χαμηλότερες του στόχου κατά 1,7 δις! Και όλα αυτά γιατί αρνούμαστε να κατανοήσουμε ότι ανάπτυξη σημαίνει και αύξηση δαπανών ! Και αρνούμαστε να κατανοήσουμε ότι ανάπτυξη σημαίνει και αύξηση της κατανάλωσης!

Αλλά πώς να γίνει αυτό αφού ότι ρευστότητα υπάρχει απορροφάται απο το Δημόσιο που γράφει υπερπλεόνασμα για πέρυσι αλλά όπως φαίνεται και για φέτος; Έχουμε αντιληφθεί ότι κάθε 1 ευρώ που δεν πέφτει στην κατανάλωση, δεν θα πάει σε αύξηση τζίρων και κατά συνέπεια σε αύξηση του ΑΕΠ; Έχουμε αντιληφθεί ότι αν μας περίσσευε και το αποταμιεύαμε αυτό το 1 ευρώ ή το επενδύαμε, για να τονωθούν οι εξαγωγές π.χ., θα ωθούσαμε την ανάπτυξη -και τα εισοδήματα μας κατ επέκταση;

Επειδή βολεύει πολλούς να ξεχνάνε την θεωρία, αλλά αυτή εκδικείται όταν δεν την ακολουθούμε, καλό είναι να δούμε τι συμβαίνει με τους εθνικούς μας λογαριασμούς. Και επειδή τα σύμβολα στα μαθηματικά μπερδεύουν πολλούς - και οι εξισώσεις μοιάζουν ως ιερογλυφικά όταν δεν εξηγούνται- ας επιχειρήσουμε να δούμε,χωρίς σύμβολα αλλά με λογικές εξισώσεις, την Μακροοικονομική μας Λογιστική ώστε να λυθούν κάποιες εύλογες απορίες σχετικά με την ''αληθινή'' εικόνα της δημοσιονομικής μας κατάστασης. Κυρίως με την σύνθεση της ανάπτυξης. Νομίζω οτι αξίζει να διατυπώσουμε αποκωδικοποιημένες τις ταυτότητες, τα αξιώματα δηλαδή που αφορούν τους εθνικούς λογαριασμούς, αφού πρώτα κατανοήσουμε τα θεωρητικά σημαίνοντα.

Σύμφωνα λοιπόν με τους διεθνώς ισχύοντες κανόνες των εθνικών λογαριασμών όπως ανέφερα και πριν: Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν = ιδιωτική κατανάλωση + δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης + δαπάνες ιδιωτικού τομέα για τον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου + (εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών -εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών).
Όσοι μπερδεύτηκατε απο τις εξισώσεις δεν χρειάζεται να χάσετε την ουσία: ανάπτυξη χωρίς κατανάλωση + δαπάνες δημοσίου + επενδύσεις ιδιωτικού τομέα δεν γίνεται να υπάρξει. Εμείς σε αυτό τον τόπο αγνοούμε τα δύο πρώτα στοιχεία συστηματικά! Περιμένουμε να ''ελεήσει'' το ιδιωτικό κεφάλαιο σε ένα καθεστώς υπερφορολόγησης και να ρίξει παραγωγικό χρήμα σε νέες δουλειές.

Φοβόμαστε να αυξήσουμε τους μισθούς και το πρόγραμμα δημοσίων δαπανών και σκοπίμως αμελούμε ότι χωρίς να συμβεί αυτό δεν θα σηκωθεί η κατανάλωση, άρα δεν θα σηκωθεί το ένα απο τα προαπαιτούμενα για αύξηση του ΑΕΠ. Παράλληλα, η κυβέρνηση κάνει οτι μπορεί για να διώξει τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, τον τρίτο δηλαδή παράγοντα της ανάπτυξης του ΑΕΠ. Μετά απο αυτά που περιγράψαμε δεν είναι νομίζω και τόσο δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί θα αυξάνεται προς το παρόν μόνο οριακά το εθνικό και το ατομικό μας εισόδημα...