«Πιο δυνατός κι από το Σούπερμαν»: Μια παράσταση, εμπειρία ζωής

Rodiaki NewsRoom

Γράφει η Ρένα Παπακωνσταντίνου
Εκπαιδευτικός

Κυριακή μεσημέρι και ο ήλιος λάμπει στον πανέμορφο αττικό ουρανό. Ποια άλλη χώρα, έχει τέτοια τύχη αρχές Νοέμβρη;

Φτάνω στην έξοδο από το Μετρό «Κεραμεικός» και κατευθύνομαι προς το προσφιλές πια «Σύγχρονο θέατρο», όπου έχω δει μερικές από τις ωραιότερες παραστάσεις. Πρεμιέρα σήμερα για ένα σύγχρονο παιδικό έργο «Πιο δυνατός κι από το Σούπερμαν».

Έξω από το θέατρο συναντώ παλιές συναδέλφους της «θεατρικής αγωγής» και με πειράζουν που δεν είμαι και τυπικά συνάδελφός τους με τέτοιο πάθος που έχω για το θέατρο.

Ο χώρος μου είναι τόσο οικείος που απολαμβάνω κάθε στιγμή από το φουαγιέ ακόμη.

Ο κόσμος είναι πολύς και η προσέλευση ατόμων με κινητικά προβλήματα είναι εμφανώς εντυπωσιακή, κάτι που δικαιολογείται από τη θεματολογία της παράστασης.

Δε μπορώ να περιγράψω με λόγια το αίσθημα χαράς που νιώθω κάθε φορά που πάω να δω παιδική παράσταση. Ένα μεγάλο απωθημένο της παιδικής μου ηλικίας. Μας ενημερώνουν ότι μπορούμε να περάσουμε και στις πρώτες θέσεις συναντώ τον αγαπημένο καθηγητή μου κύριο Τσάκαλο, όπου είναι επίσημος καλεσμένος.

Το τρίτο κουδούνι χτυπά και…η παράσταση αρχίζει!!!

Από τα πρώτα λεπτά μπορεί κάποιος να καταλάβει μια καλή παράσταση.

Τα σκηνικά λιτά και πολύ μοντέρνα, σε προσαρμόζουν άμεσα στη σύγχρονη πραγματικότητα και στο στυλ που παρακινεί τα παιδιά σήμερα και προκαλεί το ενδιαφέρον τους.

Οι ηθοποιοί είναι ένας κι ένας… Ο Μιχάλης Τιτόπουλος εντυπωσιάζει με το όμορφο παρουσιαστικό του και τις έξυπνες ατάκες του. Η άνεσή του επί σκηνής προδίδει την εμπειρία του και την πάστα ενός αληθινού ηθοποιού, αν σκεφτεί κανείς και τις ποιοτικές επιλογές πάντα στη δουλειά του.

Ο πρωταγωνιστής Γιώργος Κάτσης, στο αναπηρικό καροτσάκι που δίνει μαθήματα ζωής όχι μόνο σε μικρούς αλλά και σε μεγάλους και μας κάνει να αναλογιστούμε την απρεπή συμπεριφορά μας στους συνανθρώπους μας που στερούνται την άρτια σωματική κατάσταση.

Ήμουν λίγο παραπάνω ευαισθητοποιημένη, αφού η μεγάλη αγάπη των εφηβικών και όχι μόνο χρόνων, βρέθηκε σε μια τέτοια κατάσταση στην ηλικία των 27 χρόνων, απόφοιτος πια του ΑΠΘ, κάτοχος Master και έτοιμος πια να ξεκινήσει το διδακτορικό του.

Δε θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη μέρα του Απρίλη του 2000 που το έμαθα. Τι κι αν δεν ήμασταν μαζί πια, για μένα ήτανε κομμάτι της ζωής μου, συμπρωταγωνιστής μου στα πιο όμορφα όνειρα της νιότης και της αθωότητας. Ποτέ μου δεν κατάλαβα ουσιαστικά τι περνούσε ο αγαπημένος μου, ως τη στιγμή αυτής της παράστασης.

«Άτομα με περιορισμένες δυνατότητες, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα με …συνεχώς μας αλλάζουν ονόματα. Οι διάλογοι είναι τόσο πραγματικοί, χτυπάνε κατευθείαν στις πιο ευαίσθητε χορδές της καρδιάς.

Τα παιδιά γελούν συνεχώς με τις έξυπνες ατάκες και τα κατορθώματα των δύο αδελφών και του φίλου τους επί σκηνής και ξαφνικά σταματούν από τη σκληρότητα κάποιων λόγων που κάποιος ενήλικας θα πίστευε ότι ίσως και να μην μπορούσαν να αντιληφθούν.

Μου προκαλεί μεγάλη εντύπωση το πάγωμα στο γέλιο των παιδιών και η αυτόματη διαδικασία σκέψης που μπαίνουν από αυτό που εισπράττουν από τη δραματοποίηση της πραγματικότητας.

Η «μητέρα» Τάνια Παλαιολόγου σηκώνει πάνω της όλα τα βάρη της οικογένειας, κατά το σύνηθες φαινόμενο των καιρών μας, όπου κάποιοι μπαμπάδες εξαφανίζονται έτσι απλά και αφήνουν τη μάνα να αναλάβει όλους τους ρόλους μέσα στο σπίτι. Πόσο μάλλον όταν υπάρχει και ένα παιδί με τόσο σοβαρές ανάγκες για να μπορέσει να ζήσει ευπρεπώς στην καθημερινότητα.

Καθαρίζει, πλένει, ψωνίζει, μαγειρεύει, τρέχει σε γιατρούς, δουλεύει κι έχει κι ένα παιδί που πρέπει να το στηρίξει να «σταθεί» στα πόδια του με κάθε τρόπο.

Κράτος ανύπαρκτο, φίλοι απόντες, αυτή και τα παιδιά της και ο μπαμπάς… μια αόρατη ύπαρξη, που απλώς ήρθε σαν κομήτης στη ζωή τους και εξαφανίστηκε.

Ποτέ μου δεν κατάλαβα, ούτε δικαιολόγησα άντρες-τέρατα τέτοιου είδους. Πέρυσι στο σχολείο είχαμε μια μητέρα με τρία παιδιά, τα δύο εκ των οποίων ήταν δίδυμα αγόρια, όπου το ένα γεννήθηκε με πρόβλημα στο ένα του πόδι που προκαλούνταν από ατροφία κάποιων νεύρων, με αποτέλεσμα να είναι με ειδικό όργανο για να περπατήσει, ηλεκτρικό καροτσάκι για να έρχεται μαζί μας εκδρομές και ένα τεράστιο χαμόγελο κάθε μέρα ζωγραφισμένο στα χείλη.

Το ίδιο και η γλυκιά μητέρα, που ποτέ δεν ζητούσε ιδιαίτερη μεταχείριση για το παιδί της. Μια μέρα, λοιπόν, ήρθε με δάκρυα στα μάτια στο γραφείο, να μας πει ότι ο αξιότιμος σύζυγός της, τους εγκατέλειψε γιατί δεν άντεχε άλλο αυτήν την πίεση. Παγώσαμε όλοι στο άκουσμα αυτής της ιστορίας και η σιωπή κατέκλυσε το μουντό γραφείο των δασκάλων.

Δεν υπάρχουν λόγια… Ο «κύριος» πιέστηκε… έφυγε να ζήσει ανέμελα χωρίς τέτοια άγχη, χωρίς τέτοιες εικόνες μίζερες και απαιτητικές και κάποια στιγμή ίσως στην ενήλικη ζωή του παιδιού του, να εμφανιστεί, να πληρώσει κάποιο αντίτιμο και να εξαγοράσει όλα τα χρόνια απουσίας, αφήνοντας στην άκρη τη μητέρα, που σίγουρα η ζωή και οι αμέτρητες απαιτήσεις της θα την καταστήσουν άλλοτε αυστηρή, άλλοτε αντιπαθητική και παράλογη…

Αυτός όμως, που έζησε χωρίς πίεση, χωρίς άγχη, χωρίς ασχήμιες της μιζέριας που προκαλεί η πίεση της ανάγκης, θα είναι χαλαρός, ευχάριστος, γλυκός…

Μόνο αηδία μπορώ να νιώσω για τέτοιες γελοίες φιγούρες της κοινωνίας μας και … δεν είναι λίγες.
Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται το αμαξίδιο ο πρωταγωνιστή, δεν αφήνει κανένα περιθώριο να μην πιστέψεις ότι του συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Ο Βασίλης Κουκαλάνι, ο επιδέξιος σκηνοθέτης, έχει εστιάσει με τρόπο μοναδικό στα σημεία που πρέπει τα παιδιά να σταθούν και με μαεστρία τους τόνισε όσα πρέπει μέσα από το έξυπνο χιούμορ και τον όμορφο διάλογο.

Τα σκηνικά μετατρέπονται στη στιγμή και όλα αλλάζουν με ελάχιστα στοιχεία. Αυτό είναι η μαγεία του θεάτρου όπως λέω πάντα. Αφαιρετικό σκηνικό και έντονη σκηνική παρουσία.

Η μουσική του Φοίβου Δεληβοριά, ψυχαγωγεί και γοητεύει και τα παιδιά δε δυσκολεύονται να σιγοντάρουν τους ηθοποιούς στο κεντρικό τραγούδι.

Όλα είναι προσεγμένα, αφού η παράσταση είναι για κωφάλαλους και τυφλούς, όπου αρμόδια άτομα τους μεταδίδουν τους διαλόγους.

Κι όμως η διαφορετικότητα αυτή είναι μόνο εξωτερική. Μέσα τους όλα τα παιδιά είναι ίδια, με μια αγνή ψυχή που ψάχνει να εδραιωθεί στον κόσμο των μεγάλων που δεν είναι αγγελικά πλασμένος. «Όλα τα παιδιά είναι τόσο ίδια. Όλα τα παιδιά είναι τόσο ξεχωριστά», όπως λέει η Αγγελική Δαρλάση στο «Παλιόπαιδο».
Είναι σπάνιο να βλέπεις τέτοιες παραστάσεις.

«Αφού οι άνθρωποι γύρω μας έχουνε τόση ποικιλία, γιατί ο κόσμος φτιάχνεται μόνο για μια κατηγορία»;

Ο συγγραφέας είναι ο Ρόι Κιφτ και μαζί με τον αγαπημένο Βασίλη Κουκαλάνι σκηνοθετεί κα ο Αντώνης Ρέλλας, που είναι και ο ίδιος με αναπηρία. Ο Γιώργος Κάτσης μαγεύει κυριολεκτικά τα παιδιά κι όταν στο τέλος τον βλέπουν να έρχεται από την απέναντι πλευρά του θεάτρου περπατώντας, φωνάζουν με ενθουσιασμό, σαν να είδαν εμπρός τους ένα θαύμα, κάποιον που ξαφνικά περπάτησε μετά από χρόνια παραλυσίας. «Περπατάει, περπατάει κανονικά…».

Αυτό είναι η τέχνη του θεάτρου. Σε μεταφέρει σ’ άλλους κόσμους και ζεις μέσα στο δράμα ή την κωμικότητα των καταστάσεων. Φτάνει οι συντελεστές της παράστασης να είναι τόσο ταλαντούχοι όσο οι συγκεκριμένοι.

Ο Βασίλης Κουκαλάνι παίζει και δύο ρόλους επί σκηνής, που είναι αρκετό αν κα μικροί χρονικά, να σε πείσουν ότι πρόκειται για έναν αξιόλογο καλλιτέχνη.

Η Mαρίνα Μοσχούρη, η ζωηρή και σκανδαλιάρα αδελφή, χαρίζει υπέροχες στιγμές γέλιου, ζωντάνιας και τσαχπινιάς.

Μιλώντας στο τέλος της παράστασης με την «ταλαίπωρη μαμά» Τάνια Παλαιολόγου, της εκμυστηρεύομαι, ότι πρώτη φορά ένιωσα μετά από τόσες παραστάσεις που έχω δει, ότι όλοι εμείς-η πλατεία του θεάτρου-ήμασταν οι θεατρίνοι και η σκηνή, η κοινωνία μας η τραγική.

Μου χαμογέλασε γλυκά και με αγκάλιασε. Δεν ήταν λίγες οι στιγμές που τα μάτια μου γέμισαν δάκρυα και ας γελούσα ταυτόχρονα, πιο πολύ από την αμηχανία που ένιωσα για όλα όσα περνούν όσοι αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα και φυσικά αναπάντεχα έκανα τον παραλληλισμό με τον αγαπημένο μου φίλο.

Ήμουν πολύ τυχερή που βρέθηκα την μέρα εκείνη σε αυτήν την καθηλωτική παιδική παράσταση.

Πήρα τόσα πράγματα, αναθεώρησα τόσες απόψεις, ένιωσα ντροπή και ασέβεια για την ανώριμη στάση μας σε τέτοια κοινωνικά θέματα και οργή για την παντελή έλλειψη κοινωνικής πρόνοιας, αλλά και ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης επαρκοὐς στο χώρο της εκπαίδευσης.

Γεμάτη συναισθήματα, είδα τον ήλιο από το περβάζι του θεάτρου και μου φάνηκε πιο λαμπερός. Χαμογέλασα στο όμορφο, περιποιημένο κορίτσι που στεκόταν δίπλα μου με το υπερσύγχρονο ηλεκτρικό αμαξίδιό της και σχολίασα την όμορφη παράσταση.

Διέδωσα παντού το «Πιο δυνατός κι από το Σούπερμαν» και σχεδόν επέβαλα σε συναδέλφους και από άλλα σχολεία-φίλες πια-να κλείσουν την παράσταση.

Η ομάδα της «Συντεχνίας του Γέλιου» υπηρετεί με σοβαρότητα τη δύσκολη αυτή υπόθεση της παιδικής ψυχαγωγίας.

Χαίρομαι πολύ που κάθε φορά πια που τηλεφωνώ για να κλείσω ακόμα για ένα σχολείο την παράσταση, οι υπεύθυνοι της ομάδας με αποκαλούν με τ’ όνομά μου πριν καν ολοκληρώσω τον χαιρετισμό μου.

Τον πόνο σου εδώ πέρα μη τον παρατάς
με μια φροντίδα μητρική ταξίδεψέ τον,
όπου η ζωή, όπου όνειρο, στα μακρινά και στα ψηλά
και πήγαινέ τον ύστερα και ριζοφύτεψέ τον
εκεί στην χώρα την κατανάκρη του αμίλητου,
στα μάτια μου συμμάζωξε και θάψε τη φωνή του,
κι ανίσως δε βαστάξουνε τα μάτια του και κλείσουνε,
κλείσε κ΄ εσύ τα μάτια σου και πέθανε μαζί του.
Κωστής Παλαμάς
Η ασάλευτη ζωή, 1904

Αφιερωμένο στον αγαπημένο μου Νίκο και σε όλους τους υπερήρωες της καθημερινότητας και στο μοναδικό Βασίλη Κουκαλάνι.

Λίγα Λόγια για τη Ρένα Παπακωνσταντίνου
“Γεννήθηκα στη Ρόδο από μια οικογένεια, όπου η ποίηση και η λογοτεχνία ήταν ενσωματωμένη στην καθημερινότητά της λόγω του μπαμπά και του θείου Λούη. Το θέατρο με μάγευε από παιδί και θυμάμαι να έχω γράψει και να έχω οργανώσει πολλές παραστάσεις είτε στο ΣΕΟ είτε στο σχολείο.

Είμαι εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και λατρεύω το επάγγελμα μου. Το απωθημένο μου που ως παιδί στερήθηκα το θέατρο, όπως είναι φυσικό στην επαρχία, με κάνει να κυνηγώ με πάθος τις καλές παραστάσεις και να τις γεύομαι σαν μικρό παιδί. Αρθρογραφώ στην τοπική εφημερίδα “Η ΡΟΔΙΑΚΗ” και γράφω ανέκδοτα ακόμη παραμύθια και χρονογραφήματα.

Ζω στην Αθήνα που είναι για μένα πηγή ζωής και έμπνευσης, αφού μου χαρίζει το μοναδικό φως που εκπέμπει ο αττικός ουρανός!!!”