Γ. Παρασκευάς: Με αφορμή τα σαράντα χρόνια από τον θάνατο του Νίκου Πουλαντζά

Rodiaki NewsRoom

Γράφει ο Γιάννης Παρασκευάς

Δικαίωσε σε αυτόν τον τόπο το πέρασμά του από τη ζωή όσο λίγοι.

Δικιά του επιλογή και ο τρόπος και ο χρόνος του θανάτου του.
Απάντηση εύκολο δεν είναι να δοθεί αν ήταν αποτέλεσμα φιλοσοφικού αδιεξόδου ή έσχατη μορφή απαισιοδοξίας στο πολιτικό-φιλοσοφικό αδιέξοδο που έβλεπε.

Ξεχωριστός οργανικός διανοούμενος, βαθύς γνώστης των φιλοσοφικών και πολιτικών ζητημάτων που ταλάνιζαν τον κόσμο, την εποχή της ενεργού δράσης του.

Αρνήθηκε με πείσμα την εξεζητημένη εξειδίκευση της επιστήμης, τον κατακερματισμό της γνώσης, την αποστασιοποίηση της οικονομίας, της πολιτικής επιστήμης, του Δικαίου, της Κοινωνιολογίας και της φιλοσοφίας από τον άνθρωπο και τα ζητούμενά του.

Το αντικείμενο των αναζητήσεών του από όποια οπτική και αν εξετασθεί, χαρακτηρίζεται ανθρωποκεντρικό και με έντονη την τάση εξεύρεσης λύσης και απάντησης, στο πλέγμα των σχέσεων ανθρώπου-κοινωνίας με την κρατική εξουσία.

Ανάλωσε δυνάμεις και χρόνο για την κατανόηση και ερμηνεία του Κράτους, τη δομή, τη δυναμική του, τις «εντός του» και «εκτός του» λειτουργίες και σχέσεις.

Χρόνος και συγκυρίες κάθε φορά διαμόρφωναν τις απόψεις και θέσεις του, από την αρχική του αποδοχή πως το Κράτος είναι η έκφραση της κυρίαρχης τάξης ή πως το Κράτος είναι η συμπύκνωση, η συνισταμένη του κατασταλτικού μηχανισμού, του πολιτικού μηχανισμού και του Ιδεολογικού μηχανισμού.

Δεν χάθηκε σε ανούσιες και ατέρμονες φιλοσοφικό- πολιτικές αναζητήσεις, δεν απεμπόλησε τον στόχο του, αυτόν που στις τότε συγκυρίες δεν ήταν άλλος από την οικοδόμηση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.
Πάντρεψε τη φιλοσοφική αναζήτηση με την πολιτική πρακτική, συμμετείχε ενεργά στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας μας και των όπου γης καταπιεσμένων κοινωνιών.

Ο Δημοκρατικός δρόμος για τον Σοσιαλισμό ήταν εμμονή και πάθος, «δεν υπάρχει Δημοκρατία χωρίς Σοσιαλισμό και δεν υπάρχει Σοσιαλισμός χωρίς Δημοκρατία», έλεγε και έγραφε.
Το πλέγμα των δυνάμεων που συνιστούν την Κρατική οντότητα είναι τόσο ισχυρό, που η καταστροφή και κατάλυσή της είναι σχεδόν αδύνατη και πως εφικτός στόχος είναι η αποδυνάμωση και μετάλλαξή της, ισχυριζόταν.

Οι εντός και εκτός της λειτουργίες και σχέσεις, έγραφε, δημιουργούν ρωγμές και η δυναμική των ταξικών και κοινωνικών κινημάτων ενταγμένη στον στόχο της Σοσιαλιστικής προοπτικής, δημιουργούν προϋποθέσεις για την αποδυνάμωση της Κρατικής ισχύος, με τη λειτουργία μορφών άμεσης Δημοκρατίας.

Αυτές οι θέσεις και απόψεις, διατυπώθηκαν τις δεκαετίες των μεγάλων ανακατατάξεων και πριν την βίαιη εμφάνιση του Νεοφιλελευθερισμού, της Παγκοσμιοποίησης, την ανάπτυξη του Διαδικτύου, των Χρηματοπιστωτικών προϊόντων και τη θεοποίηση της αγοράς.

Αποτελεί ζητούμενο και ένα μεγάλο ερώτημα για το ποιες σήμερα θα ήταν οι απόψεις του μεγάλου αυτου αναλυτή φιλοσόφου.

Πώς θα όριζε το Κράτος, σίγουρα όχι σαν μια γεωγραφική περιοχή, πώς θα περιέγραφε τις συνιστώσες δυνάμεις που συγκροτούν την Κρατική οντότητα και ποιες είναι οι εντός και εκτός του λειτουργίες και σχέσεις.

Ποια θα ήταν η αποδοχή η άρνησή του στο φαινόμενο του αόρατου υπερεθνικού κράτους, ποιες θα ήταν οι αναλύσεις του και ποιες οι πολιτικές πρακτικές για την αποδυνάμωσή του.

Το Κράτος, η κρατική εξουσία τις εποχές των αναζητήσεών του, είχαν ορισμένο και περιορισμένο εδαφικό χώρο, σήμερα παρά την ύπαρξη και λειτουργία τους, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ονομαστικές-αδύναμες συνιστώσες στο μόρφωμα της Υπερεθνικής κρατικής οντότητας.

Τα ταξικά και κοινωνικά κινήματα που θεωρούσε μοχλούς και κινητήριες δυνάμεις αποδυνάμωσης του Κράτους, απομαζικοποιήθησαν, αποδυναμώθηκαν ως αποτέλεσμα των εργασιακών και παραγωγικών σχέσεων που έχουν επιβάλει οι ισχυροί.

Δημοκρατία, δικαιώματα, θεσμοί, ελευθερίες ευτελίστηκαν και με μια πρωτόγνωρη ένταση της λειτουργίας του «καταπιεστικού κράτους», του πανίσχυρου ιδεολογικού μηχανισμού, της διεθνούς χρηματαγοράς, της έντεχνης ατομικής πτώχευσης, της ατομικής και κρατικής χρεοκοπίας έπαψε ο καθένας να είναι πολίτης, έγινε άτομο και βιώνουμε την πλήρη εξατομίκευση και εξάρθρωση του κοινωνικού ιστού.

Τα πολιτικά κόμματα ως συνιστώσες τις κρατικής οντότητας έχουν μετατραπεί σε φερέφωνα της χρηματιστηριακής υπερεθνικής κρατικής οντότητας.

Αδυνατούν να εκφράσουν άποψη και κινούνται στο πλαίσιο που καθόρισε η υπερεθνική εξουσία και διαγκωνίζονται για το ποιος θα είναι ο καλύτερος και πιστότερος ευνούχος υπηρέτης.
Ευτυχώς εσύ πέθανες νωρίς.